آنگاه که خداوند انسان را آفرید و پرده ای از تجلی صفاتش برکشید، خلعت عشق را به اندازه قامت این خلقت برید و هنر را به زیور این کسوت به شیوه ترصیع بر آن بچید.

پس جامعه دامادی عروس وصال و ایصال، عشق است و زیبایی آن هنر! حالیا با هنر در دل عشق می توان رخنه کرد و با عشق در دل دوست! و باهنر، با هنر خوب زیستن جایگاهی جاودانه در دامن عشق پیدا کرد. و مامن عشق را خلوتگه راز تلقی نمود.

بحریست بحر عشق که هیچش کناره نیست
آنجا بجز آنکه جان بسپارند چاره نیست

از او چه گفته شود تا حق شانش ادا گردد؟ او که با هنر پای در زمین داشتن و سر به آسمان سائیدن آشنا بود؛ همراه خلق و همراز خدا بود، او که نان را برای کسب توان می خواست تا در خدمت ایمان قرار گیرد که "قو علی خدمتک جوارحی"، تا بر نان خشک قناعت، نمک مناعت بریزد و به شکرانه نعمت خوان گستر به خدمت خیزد.

کمتر شنیده ایم که حکایت شهید باهنر را چنین آورند که روزی چنانش دیدیم زیرا او همیشه آنچنان بود و در او آنی بود که آنی از او جدا نبود و آنان که آن او را می شناسند به توانش اقرار دارند و ما بنده خصلت آنیم که آنی دارد.

از او چه گفته شود تا حق شانش ادا گردد؟ آنچه خوبان همه دارند به تنهایی داشت! در بازار وجودش کالا فراوان بود. کالایی که احتکارش نه تنها جایز است که به تجار "هل ادلکم علی تجاره تنجیکم من عذاب الیم" بسیار توصیه شده است.

آن روز در آن هنگامه مجاهدت و ایثار، چه بسا قدر گوهر کالایش کما هو حقه دانسته نمی شد و امروز که از آن متاع اندکی کم شده جایز بلکه لازم است به عرضه آن بپردازیم. در انبار احتکارش تعهد و تقوی، اخلاص و وارستگی، تدبیر و تلاش، حجب و حیا بسیار بود، آن سان که از کثرت، کتمان تاب تحمل نداشت و پا به عرصه عارضش می گذاشت. مظلومیت کالای پرمشتریش بود و تا هنوز!! و تا امروز!! آفتابی روشن تر از این دلیل، که پس از نزدیک به سه دهه در حالی به یادش افتادیم که تعدادی از سنگرهای فتح شده اش را در معرض تهدید جدی یافتیم.

در این مدت هر از چندی به نام یادمان مفاخر در گوشه و کنار به اسطوره سازی از مشاهیر ولو کم مایه کمر بستیم و ذهن خستیم اما به تماشای اسطوره های حقیقی و همگنان ننشستیم. گشتیم تا در گوشه ای از تاریخ شخصیتی بیابیم که از خدا هم کلامی بر زبان رانده باشد اما آن خدایی خصلتان و الهی چهرگان معاصر را در بوته فراموشی به گوشه های تاریخ سپردیم. آنکه از فرهاد گفت، شیرین تر از آنکه از اولیاء خدا گفت به مذاقمان نشست! بگذاریم و بگذریم.

داشتم از مظلومیتش می گفتم گر چه از این دست دیگران نیز خواهند گفت پس بگذارید او را به گونه ای دیگر بیان کنم.

بلبلان چون سخن از شاخ صنوبر گویند
ما حدیث قد آن سرو سرفراز کنیم
(خواجوی کرمانی)

باهنر شعری بود که در کرمان خطه مظلومان تاریخ، قربانیان قهر قزاق و قجر، و بر کرانه کویر سروده شد. شعری بدیع بود سرشار از صنایع بدیع، ردیفش توحید بود و قافیه اش در نظم در خدمت خلق. شعر عجیبی بود! در مغازلت با خداوند به هنگام نمازش غزل بود و به هنگام خدمت به مردم قصیده ای بود طولانی و خستگی ناپذیر و با یک قصیده و یک بیت، می دانست از کجا شروع کند و تا کجا ادامه دهد.

مثنوی بود در آسان گرفتن و دوبیتی بود در مواخذه دیگران، رباعی بود در بیان پر ظرافت توصیه ها و قطعه بود در مضامین تازه آوردن، ترجیع بند بود در تکرار حسنات و ترکیب بند بود در کسب ملکات، مسمط بود در تازه گویی و جلب دل ها و مستزاد بود در ایجاد علاقه و یافتن همراه.

و اما در چهره اش تسجیع را با لبخندهای پس از هر کلامی می دیدی و ترصیع را در طمانینه ها و مکث های معنی دارش، لف و نشر را در شنیدن سخنان نازیبا و پیچیدن آن در بغچه صبوریش و از آن پس انتشار رایحه کلامی خداپسند و آرامش بخش، تجنیس را در تجانسش باید یافت که خود را برتر از دیگران نمی دید و فخر نمی فروخت و نمی خرید. تواضعش تکبر را به سخره می گرفت. بر زیر دست بزرگی نمی کرد و از بالا دستی بزرگی بی جهت نمی پذیرفت. تواضعش برای همه بود و اگر تکبری داشت مع المتکبرین داشت.

علیرغم اذعان همگان به هنرمند، هنرپرور و هنرآفرین بودنش هرگز به هنرفروشی و هنرنمایی نپرداخت و هماره خود را هنرورز، هنرجو و هنرآموز پنداشت. تضمینش کلام وحی بود و حدیث و ضمانت سخنش بر سبیل عاریت پس از کتاب الله و عترت، عبارت از عقل و اجماع بود.

تاسی به کلام شیخ اجل که:

دو چیز حاصل عمر است نام نیک و ثواب
وزین دو گذری کل من علیها فان

اعناتش سخت کوشی و پای فشاری در مسیر حق بود به لزوم ما لا یلزم التزام می ورزید که از ایمان کم نظیرش ناشی می شد. از یار همرزم و همرازش، سرور و رهبر فرزانه و حکیم نقل است که هرگاه کاری سخت و دشوار پیش می آمد، تنها انتخاب برای انجام نیکویش باهنر بود.

رد القافیه اش اطاعت محض از ولایت امر بود و رد العجز علی الصدرش جان بر آن فرمان نهادن! و رد الصدر علی العجزش مظلومانه اول و آخر کار را بی ریا و بی صدا و برای خدا انجام دادن بود. و رد المطلعش توصیه بر یاران به ادامه یاری و خدمتگذاری! و آخر الامر موشح به عبارت مقدس شهادت گردید.

و اما در صنایع معنوی تشبیهش به شیوخ سلف می توان نمود و دریچه استعارش را به سوی علمای خلف می توان گشود. مجازش قنطره الحقیقه بود و کنایه اش همه سوی فلاح و ایهامش استملاح عشق!

مراعات نظیرش دنیا و آخرت و زجر و اجر و براعت استهلالش انتظار و فریاد دل بی قرار در زیارت رخ آن نگار و نوشیدن می و وصلی خوشگوار.

نوشش باد و یادش تا همیشه آباد.

دکتر سید محمد حسینی

وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

کانال عصر ایران در تلگرام