صنعت چرت و پرت گویی

عصر ایران ؛ رضا غبیشاوی - یکی از صنایعی که در عصر جدید، رونق گرفته، چرت و پرت گویی است. هر چه چرت و پرت بیشتری گفته شود و سخنان، چرت و پرت تر باشند منافع مادی و غیرمادی بیشتری نصیب گوینده می شود.

چِرت و پِرت یا چَرت و پَرت چیست؟ سخن یاوه و بیهوده،‌ نادرست یا غیردقیق. محتوایی که می تواند جعلی، دروغ، مخلوط راست و دروغ، کلاهبردارانه، فریبکارانه، ابهام با هدف انتقال معنی دروغ و ... باشد. چرت و پرت معمولا در قالبی از احساسات و هیجان و استدلال و کلمات شبه صحیح عرضه می شود تا موجه تلقی گردد.

صنعت چرت و پرت گویی چگونه کار می کند؟ با چرت و پرت گویی توجه رسانه ها و شبکه های اجتماعی و مردم جلب خواهد شد و در نتیجه این توجه، شهرت به دست می یابد و تقویت می شود و این شهرت خود، منافع گوناگونی را جلب می کند.

یکی از دلایل رونق این صنعت، شبکه های اجتماعی و پیام رسان های اینترنتی موبایلی است. این رسانه ها هر چقدر محلی برای بازنشر خبرهای صحیح و مفید و سخنان موجه، دقیق و باکیفیت هستند؛ دروغ گویان را رسوا می کنند و سخن نادرست و گاف و لاف را عیان می سازند اما همزمان و دقیقا به طور موازی، استقبال و توجه به سخنان چرت و پرت را رونق داده اند. از ویژگی های شبکه های اجتماعی این است که به هر نوع محتوایی، فضایی بی نهایت برای بازنشر و مخاطب می دهد.

در دنیای رسانه ای، عجیب و غریب بودن، شگفت آوری، منفی و غیرعادی بودن از جمله مهمترین ارزش های خبری هستند. در نتیجه افراد چرت و پرت گو با استفاده از این ویژگی ها نه تنها در شبکه های اجتماعی  (به دلیل تنظیمات قبلی)، سیل مخاطبان روانه آنها می شود بلکه رسانه ها و خبرنگاران نیز به دلیل جذابیت و کلیک و مخاطب پسندی، ممکن است مشتری این محصول شوند. به همین دلیل است که این خاصیت در صدر ارزش های خبری و توجه رسانه ای قرار می گیرد.

 در گذشته به دلیل نبود اینترنت و شبکه های اجتماعی و رسانه فرد محور، امکان گسترش چرت و پرت به شدت کمی و کیفی فعلی وجود نداشت و رسانه ها و روزنامه نگاران به عنوان مانعی در برابر آنها کار می کردند. به نوعی گزینشگری و دروازه بانی روزنامه نگاران و رسانه های حرفه ای، جلوی بازنشر گسترده محتوای چرت و پرت را می گرفت. این گزینشگری با وجود همه نقاط منفی از جمله احتمال دروازه بانی غیرحرفه ای و غیراخلاقی، تبعیض آمیز، سوگیرانه و تمرکزگرایی اما این خاصیت مثبت را داشت که سدی در برابر چرت و پرت بود.

از سوی دیگر نتیجه این روند، ساخت یا تقویت شهرت و معروفیت برای گوینده است. هر چه چرت و پرت ها بیشتر و قوی تر باشند توجه ها و مخاطب ها بیشتر می شوند و بر شهرت و معروفیتش می افزاید.

اگر کشوری دموکراتیک و باز باشد شخص چرت و پرت گو با استفاده از فضای آزاد رسانه ای و شبکه های اجتماعی، سخنان خود را بازنشر و جلب توجه می کند و در نتیجه، بخشی از مخاطبان آزادانه به سمت او گرایش می یابند و گوینده روز به روز مشهورتر و معروف تر می شود. در گام دوم، مشهوریت و معروفیت خود به خود منافع مالی و غیرمالی را تولید می کند. ضمن اینکه در مسیر سیاسی هم چون چرت و پرت، حرف نو و متفاوت است می تواند بخش هایی از جامعه را جذب کند و قدرت سیاسی یابد. بخشی از احزاب و گروه های سیاسی در این کشورها که قبلا در انتخابات زیر 5 درصد هم رای کسب نمی کردند حالا به شرکای قدرت تبدیل شده اند. دونالد ترامپ در آمریکا و برخی احزاب راست افراطی در غرب از جمله این موارد هستند.

در کشورهای بسته و غیردموکراتیک هم اگر این چرت و پرت گویی درمسیر همسویی با قدرت سیاسی حاکم باشد برای گوینده سود خالص خواهد بود و به نردبانی برای رسیدن به شهرت و منافع مالی و جایگاهی و قدرت سیاسی تبدیل می شود.

نکته اینکه چرت و پرت گویان وقتی به جایگاه و مقام سیاسی می رسند با همین ابزار چرت و پرت گویی برای تقویت منافع سیاسی خود و جلب هواداران تلاش می کنند.

تبدیل چرت و پرت گویی به صنعت از ویژگی های عصر جدید است که پادزهر آن، آگاهی عمومی  و تقویت جامعه مدنی است.

بیشتر بخوانید:

رسوایی پایتون ... زندگی پایتونی

پوشش خبری اعتراضات فرانسه؛ از خط مقدم خبرنگاران حرفه ای تا اعلام آمار

مردم ایران کافر نیستند

فیلتر اینترنت و خطر عقب ماندگی تاریخی ایران

4 پیشنهاد و یک نکته درباره اطلاع رسانی حملات سمی علیه مدارس دخترانه

وقتی آیفون 14،‌ معضل می‌شود

چرا وزیر نفت آن حرف را زد؟

قدرت نمایی رسانه ها در ماجرای اسناد سری جو بایدن

فیلترینگ یعنی کمک به انتشار خبر جعلی

تماشاخانه

از کودکی برخی مردهای ایرانی تا قفس سرباز پارسی / لگدی که معنای زیادی پیدا کرد (فیلم)

فیلمی ناب از بازار تهران در حدود ۱۲۰ سال قبل / لباس پوشیدن مردان و زنان تهرانی جالب است (فیلم)

فیلم های دیگر