اهداف 4 گانه آمریکا از اعزام نیروی بیشتر به افغانستان

عصر ایران – باراک اوباما رییس جمهوری ایالات متحده هفته گذشته استراتژی خود مبنی بر اعزام 30 هزار نیروی امریکایی به افغانستان را اعلان عمومی کرد .

این نیروها قرار است تا تابستان سال آینده میلادی در افغانستان استقرار یابند و به 68 هزار نیروی کنونی آمریکا در افغانستان بپیوندند و تعداد نیروهای آمریکایی در افغانستان به 98 هزار نفر برسد .

با وجودی که اوباما در استراتژی جدید خود اعلام کرده است که نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان از 18 ماه دیگر ( مرداد 1390) به مرور از افغانستان خارج خواهند شد ، اما پر واضح است که خروج می تواند معانی مختلفی داشته باشد و از آغاز خروج تا پایان آن جدول زمانی چند ساله ای طراحی شود که آخرین سرباز آمریکایی حاضر در افغانستان سال ها بعد پا از این کشور به خارج بگذارد .

برای بسیاری از تحلیل گران و ناظران منطقه پرسش اساسی در شرایط کنونی این است که چرا با وجودی که افکار عمومی آمریکا مخالف حضور نظامی در افغانستان است و دولت اوباما هم خود بارها اعلام کرده است که با سیاست نظامی گری مخالف است ، از زمان حضور اوباما در کاخ سفید بیش از 50 هزار نیروی آمریکایی به افغانستان اعزام شده یا در حال اعزام اند؟

برای پاسخ به این سوال می توان چند فرضیه را به عنوان دلایل اصلی افزایش  حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان ذکر کرد :

1- نخستین هدف آمریکا همان گونه که خود اعلام کرده است مبارزه با طالبان و القاعده است . نیروهای طالبان و القاعده در ماه های اخیر قوت یافته اند و حملات گسترده ای علیه نیروهای ناتو و آمریکا به انجام رسانده اند . این استراتزی در نظر دارد در کنار افزایش حجم حملات علیه شبه نظامیان تندروی طالبان و القاعده ، در یک برنامه سیاسی ، عناصر میانه روی طالبان ( اگر موجود باشد ) و نیز بدنه این گروه در دولت کرزای شریک شده و سعی شود ارتباط ارگانیک بین طالبان و القاعده قطع شود . در این صورت عناصر القاعده به مناطق مرزی و قبیله ای  پاکستان سرازیر خواهند شد که یکی از نگرانی های دولت پاکستان نیز از همن موضوع است .

2- اما این تمام هدف آمریکا نیست و به نظر می رسد هدف دیگر واشنگتن از افزایش نیروهایش در افغانستان به تحولات در پیش روی پرونده هسته ای ایران نیز  مربوط باشد . هر چند به نظر نمی رسد از نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان برای حمله به ایران استفاده شود ، اما حضور این نیروها به زعم آمریکایی ها می تواند به عنوان یک اهرم فشار علیه ایران باشد و مرزهای شرقی ایران را برای دولت تهران نا امن کند .

3- هدف سوم آمریکا از حضور نیروهایش در افغانستان یک هدف راهبردی و بلند مدت است . در چارچوب این استراتژی افغانستان ، به عنوان یک پایگاه مهم در نزدیکی آسیای مرکزی از سویی و چین از سوی دیگر می تواند به عنوان پایگاهی برای مهار قدرت رو به رشد چین و نزدیکی به حوزه خارج نزدیک روسیه از سوی دیگر مورد استفاده قرار گیرد .

4- اما هدف چهارم آمریکا از حضور در افغانستان کنترل و مهار تنها کشور اسلامی دارنده سلاح هسته ای یعنی پاکستان است . آمریکا به شدت نگران امنیت زرادخانه هسته ای پاکستان است و از این  نگران است که ده ها کلاهک هسته ای پاکستان به دست نیروهای افراطی القاعده و طالبان بیفتد . در صورت حضور نیروهای آمریکایی در نزدیک پاکستان ، واشنگتن می تواند در مواقع بحرانی قدرت اتمی پاکستان را مهار کند .

بنابراین همانگونه که اشاره شد با توجه به اهداف استراتژیک آمریکا در منطقه، بعید به نظر می رسد که استراتژی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان با توجه به هزینه های تحمیل شده بر آمریکا در 8 سال گذشته ( هزینه های انسانی و مالی ) و نیز استراتژی بلند مدت آمریکا از حضور در نزدیکی کشورهایی چون چین و روسیه ، به این زودی ها رنگ تحقق به خود بگیرد .