ونزوئلا؛ مفلوک‌ ترین کشور جهان

روزنامه دنیای اقتصاد: در رتبه‌بندی کشورهای جهان به لحاظ شاخص فلاکت، ونزوئلا بار دیگر به‌عنوان مفلوک‌ترین کشور جهان شناخته شده و دلیلش این است که وضعیت این کشور با سرعتی نفس‌گیر در حال وخیم‌تر شدن است.

در فهرست سالانه‌ای که توسط موسسه تحقیقاتی کاتو از شاخص فلاکت کشورهای جهان منتشر شده، ونزوئلا برای دومین سال متوالی در صدر رتبه‌بندی شاخص فلاکت کشورها قرار گرفته است.  داده‌هایی که این فهرست براساس آنها به‌دست آمده، نرخ بیکاری، نرخ تورم و نرخ بهره است. همچنین هرگونه کاهش درآمد سرانه نیز در آن لحاظ شده است.

به‌طور خلاصه، دلیل اینکه ونزوئلا در رتبه نخست شاخص فلاکت قرار گرفته، این است که طی یک سال گذشته یا شاید بتوان گفت طی چند ماه اخیر، یک وضعیت بد در این کشور به یک وضعیت فاجعه‌بار تبدیل شده است.  

نفت 95 درصد صادرات این کشور را به خود اختصاص می‌دهد و قیمت این کالا از سال گذشته که موسسه کاتو فهرست پیشین خود را منتشر کرد تاکنون، تا بیش از نصف کاهش یافته است. اکنون می‌توان گفت که دولت ونزوئلا کاملا بی‌پول شده است.  برای سال‌ها، میراث رهبر درگذشته ونزوئلا، هوگو چاوز، ایجاد تغییر در برنامه‌های اجتماعی پرهزینه را برای جانشین او، نیکلاس مادورو ناممکن ساخته بود. این کشور از گذشته در بدهی‌های زیاد غرق بود. حالا اما کاهش نقدینگی حاصل از فروش نفت اوضاع را به‌شدت بدتر و روند این وخیم شدن اوضاع را به‌شدت سریع‌تر کرده است.  
 
نمره شاخص فلاکت ونزوئلا 3/106 است. پس از ونزوئلا، آرژانتین با نمره 68 در جایگاه دوم قرار گرفته است که فاصله بسیار زیادی با ونزوئلا دارد. البته آنچه این دو کشور را به‌هم شبیه می‌سازد، این است که بنا به اعلام موسسه کاتو، هر دو با یک مشکل اصلی دست و پنجه نرم می‌کنند:  تورم قیمت مصرف‌کننده.  نرخ تورم ونزوئلا بیش از 60 درصد است و نرخ تورم آرژانتین در حدود 40 درصد. این مساله جدیدی نیست.

نرخ تورم ونزوئلا مدت‌هاست که بالاست. در سال گذشته مردم برای ورود به فروشگاه‌های مواد غذایی در صف‌های طولانی نام‌نویسی می‌کردند و ممکن بود پس از ورود به فروشگاه متوجه شوند که کالای موردنیازشان در قفسه‌ها موجود نیست. این روزها اما ورود به یک فروشگاه مواد غذایی تا شش روز طول می‌کشد. در این زمینه دولت موضع انکار شرایط را اتخاذ کرده است.  در ماه فوریه سال 2014، تظاهرات گسترده‌ای در خیابان‌های ونزوئلا به‌راه افتاد که در آن صدها هزار نفر از مردم به خیابان‌ها ریختند و رهبران اپوزیسیون، از جمله لوپز، دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد، راهی زندان شدند. دیگران از جمله ماریا کارینا ماکادو، به جرم خیانت به کشور تحت تعقیب هستند.

بنابراین تا مدت‌ها وضعیت متشنج ماند. در این میان، سقوط آزاد قیمت نفت، آخرین چیزی بود که این کشور به آن نیاز داشت. وقتی که کشورها و نهادهای وام‌دهنده به شرایط امروز ونزوئلا نگاه می‌کنند، با این وضعیت مواجه می‌شوند: احتمال ورشکستگی دولت و لزوم بازپرداخت کل بدهی‌های کشور تا به امروز. بنابراین تعجبی ندارد که آنها از تقبل نجات مالی این کشور بترسند و از کمک به آن خودداری کنند. بروز نارضایتی و آشوب‌های داخلی هم تعجبی ندارد. تداوم سیاست‌های پیشین کوچک‌ترین کورسوی امیدی را هم از بین برده است.