بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در مصاحبه با خبرگزاری مهر با انتقاد از اقدامات عراق که در شرایط تحریم به نوعی نفت خود را جایگزین ایران کرده است، گفته: این اقدامات نفتی عراق دوستانه نیست.
در این باره می توان به چند نکته اشاره کرد.
اول - ماجرا از این قرار است که ایران به دلیل تحریم های اروپا و آمریکا مجبور شد صادرات نفت خود را از 2.5 میلیون بشکه در روز به زیر یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد. چرا که اتحادیه اروپا از خریداری 500 هزار بشکه در روز از نفت ایران خودداری کرد و در کنار آن با اعمال فشارهای دولت آمریکا علیه خریداران آسیایی نفت خام ایران، آنها مجبور شدند ماه به ماه واردات نفت از ایران را کاهش بدهند.
در مقابل چند کشور توانستند با افزایش صادرات نفت خام، از "فرصت استثنایی، طلایی و بی نظیر کاهش 1.5 میلیون بشکه ای در بازار جهانی نفت"، بهترین و بالاترین استفاده را ببرند و ضمن افزایش تولید و صادرات نفت، درآمدهای خود را افزایش بدهند.
وقتی صادرات نفت ایران کم می شود انتظار
ما از دیگر کشورها چیست؟ آیا انتظار باید داشت دیگر تولیدکنندگان نفت ایران برخلاف منافع ملی خود و برای منافع ملی ایران، ثبات بازار جهانی نفت و رشد اقتصادی جهان را به چالش بکشند؟
عراق کشوری با حکومتی نزدیک به دولت ایران است. ائتلاف سیاسی حاکم در عراق از سیاستمداران نزدیک به ایران هستند اما در این موقعیت چه باید می کردند؟ آیا مثلا به دلیلی نزدیکی و مشابهت مواضع و در یک کلام دوستی با ایران، از افزایش صادرات نفت خود جلوگیری می کردند و اجازه می دادند دیگر کشورها مانند عربستان سعودی ضمن بهره گیری از این فرصت، صادرات نفت و درآمد نفتی خود را افزایش می دادند؟
دوم - نفت کالایی استراتژیک و پیش نیاز رشد
اقتصادی جهان است. آیا وزیر نفت وقت ایران انتظار داشت با کاهش 1.5 میلیون بشکه ای
از بازار عرضه نفت، کشورهای مصرف کننده دست روی دست بگذارند و در برابر جهش قیمت نفت در
بازارهای جهانی سکوت کنند و در به چالش کشیدن رشد اقتصادی خود و جهان همراهی
بکنند؟
ثبات بازار نفت و استمرار
انتقال نفت از تولیدکنندگان به مصرف کنندگان خط قرمز رشد اقتصادی جهان است و در
حالت عادی هیچ کشوری به سود خود نمی بیند که بخواهد ثبات عرضه
نفت در جهان را به چالش بکشد.
سال ها پیش و در دوره جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران، وزیر نفت وقت
ایران به خیال خود قصد داشت با کاهش یکباره بخش مهمی از صادرات نفت ایران، ضمن کاهش عرضه در بازار نفت، باعث افزایش قیمت نفت و در نتیجه افزایش درآمدهای
نفتی ایران و نیز ضربه به غرب شود اما غافل از اینکه عربستان سعودی می تواند به سرعت صادرات نفت خود را
افزایش و کاهش صادرات نفت ایران را جبران کند و این کار را هم کرد و در نتیجه صادرات ایران کم شد اما قیمت
نفت در بازار بدون جابجایی باقی ماند و تنها درآمد نفتی ایران کاهش یافت.
سوم - کشورها در موضوع منافع ملی و اقتصادی با یکدیگر شوخی
ندارند و اصولا حاضر نیستند به خاطر وضعیت یک کشور ولو دوست، افزایش درآمد نفتی چند میلیون
دلا در روز خود را از دست بدهند. بنابراین بهتر است به جای گلایه از "اقدام غیردوستانه" عراق یا ناسزا گفتن به عربستان و ...در اندیشه حل ریشه ای مشکل باشیم و سهم از دست رفته خود از بازار نفت را باز دیگر به دست بیاوریم.