ماه رمضان و آئین‌های خاص آن امسال همچون هر رویداد و آئین دیگری در سال 2020، رنگ و بویی متاثر از ویروس کوید 19 گرفته است. از افطاری‌های گروهی و نمازهای جماعت در مساجد خبری نیست و کمتر سفرهای به احسان برای نیازمندان گسترده می‌شود. حتی درهای خانه خدا، مسجدالنبی و دیگر اماکن مقدس مسلمانان در جهان نیز به روی مسلمانان گشوده نیست.
عصرایران - سیمین ثقفی؛ اما شاید حضور کرونا سبب شده تا مسلمانان برخی کشورهای جنوب شرق آسیا، تفاوتهای دیگری را هم در ماه رمضان امسال تجربه کنند. برای مردمان کشورهایی همچون مالزی یا اندونزی، این ماه و ماه بعد از آن زمانی برای برپایی جشن‌ها و آئین‌های گوناگون است. آنها در طول روز به روزه‌داری مشغولند و از نزدیکی‌های افطار خود را به ضیافت خوراکی‌های خاص این ماه دعوت می کنند، آنهم دورهمی و پرسروصدا. بعد هم شرکت خانوادگی در آئین‌های نماز جماعت مسجدها و وقت گذراندن تا سحر؛ گاهی تماشای فوتبال گروهی در رستورانهای خیابانی یا نوشیدن چای و قهوه و گپ و گفتی دوستانه.
آنها در طول این ماه خود را آماده می‌کنند تا به استقبال بزرگترین عید خود یعنی عید فطر بروند و پس از آن تا یکی دوماه بعد، سفرها و میهمانی‌های خانوادگی و اجتماعی در جریان است.
و حالا رعایت مقررات قرنطینه و تعطیلی سفر در این روزها، مسوولان این کشورها را با چالشی جدی روبرو کرده است.
مالزیایی‌ها که وزارت بهداشتشان با وجود کاهش تعداد مبتلایان به ویروس، مدت قرنطینه را تا میانه ماه می، تمدید کرده‌است، از سوی "ماهاتیر محمد" به پذیرفتن محدودیتها و خویشتنداری در برابر خواسته‌هایشان دعوت شده‌اند تا با انجام این مسوولیت از کشورشان دفاع کنند. وی گفته است اعمال محدودیتها، بسیاری از آئین‌های مربوط به ماه رمضان را تغییر داده اما باید در برابر این تغییرات معتدل رفتار کرد.
نخست‌وزیر جدید این کشور نیز در سخنرانی‌اش در آستانه ماه رمضان، نبرد با همه‌گیری را جهاد یا جنگ مقدس خوانده که ننتیجه‌اش را نشان داده اما همچنان باید ادامه پیدا کند.
در طول ماه رمضان، در مالزی مردم نه تنها باید از افطاری‌های گروهی و برگزاری نمازهای تراویح به جماعت پرهیز کنند بلکه امکان رفتن به بازارهای رمضان را نیز از دست داده‌اند.
برپایی “بازار رمضان” یکی از نشانه‌های شاخص آمدن ماه مبارک در مالزی است. بازارهایی که چندساعتی مانده به افطار در مکان‌هایی مشخص راه‌اندازی می‌شوند و در آن فروشندگان و تولیدکنندگان مواد غذایی اعم از انواع خوراکی‌های مخصوص ماه تا نوشیدنی‌ها برای افطار مردم در دسترس قرار می‌دهند. فروشندگان این بازارها اغلب صاحبان کسب و کارهای کوچک هستند که از این راه امرار معاش می‌کنند.
ارائه خوراکی در این بازارها برای مردم هم از همیت زیادی برخوردار است؛ نخست آنکه غذا خوردن یک اصل مهم در زندگی هر مالزیایی است و دیگر آنکه در این فرهنگ، کمتر غذایی در خانه تهیه می‌شود و بسیاری از مردم حتی چای و صبحانه را نیز خارج از خانه تهیه می‌کنند. بنابراین محروم شدن از چنین بازارهایی که حکم یک جاذبه گردشگری را نیز برای این کشور بازی می‌کنند، بسیار دشوار و تحمل ناپذیر است.
هرچند که برخی از دولتهای محلی تصمیم گرفته‌اند یک بازار رمضان مجازی برگزار کنند و فروشندگان را تشویق کنند تا از طریق آن سفارش غذا بگیرند و با کمک اپلیکیشن‌های حمل ونقل، سفارش‌ها را به مشتریان برسانند. اما همچنان نداشتن دسترسی کافی به این بازارها برای مردم و احتمال فعالیت فروشندگان دستفروش خوراکی مثل گذشته چالشی جدی در دوران محدودیت‌های کرونایی برای این کشور ایجاد کرده است.
اما اعمال محدودیت‌های مربوط به پیشگیری از شیوع کوید 19، در اندونزی چالش‌های بیشتری را بوجود آورده است. گذشته از محروم شدن از این بازارهای وسیع غذا که سبب بیکار شدن تعداد بسیاری از فروشندگان خوراکی شده، ادامه قانون ممنوعیت سفر تا بعد از ماه رمضان نیز سبب ایجاد موجی از عصبانیت در میان مردم شده است.
رئیس جمهوری این کشور به تازگی خروج مردم از شهرها بویژه شهر جاکارتا و رفتن به سوی زادگاهشان را برای تعطیلات عید فطر ممنوع اعلام کرده‌است. این تصمیم در حالی گرفته شد که براساس گزارش انجمن حمل و نقل این کشور حدد 24 درصد از اندونزیایی‌ها قصد دارند برای تعطیلات عید فطر به زادگاهشان بروند هر چند که عده‌ای هم تا کنون این کار را کرده‌اند.
بطور معمول هرساله بیش از 20 میلیون نفر در این ماه براساس یک سنت به زادگاه خود سفر می‌کنند و بقیه اعضای جامعه مسلمانان این بزرگترین کشور مسلمان جهان، به سفرهای محدود و نزدیک به خانه می‌روند. اما حالا پژوهشگران بیماریهای همه‌گیر دانشگاه اندونزی اعلام کرده‌اند براساس مدلینگی که در این رابطه انجام داده‌اند، براثر این سفرها احتمال بروز بیش از 200 هزار مورد جدید ابتلا به ویروس دستکم در منطقه جاوا و اطراف جاکارتا پیش خواهد آمد.
این در حالی است که برخی از دولتهای محلی در استان‌های مختلف تصمیم گیریهای متفاوتی اتخاذ کرده‌اند. دولتی مرزهایش را بسته است و اجازه تردد بین استانی نمی‌دهد و در استانی همچون "آچه" که تحت قوانین اسلامی اداره می‌شود، همچنان مسجدها شلوغ است و رهبر مذهبی آن استان گفته است که هیچ خط قرمزی وجود ندارد و نماز خواندن می‌تواند در مسجد ادامه یابد.
در اندونزی که با حدود 270 میلیون نفردر رتبه چهارمین کشور پرجمعیت دنیا قرار دارد، تا کنون بیش از 8200 مورد ابتلا و 689 مورد مرگ گزارش شده است.