.png "عصر ایران")
۱۵ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۵ آذر ۱۴۰۴ - ۰۰:۲۷
نحوه ساخت یک فانوس تزئینی زیبا با استفاده از چوب بستنی (فیلم) سیاره ما چند سال دارد و چگونه به سن آن پی میبریم؟
زمین تقریبا ۴٫۵۴ میلیارد سال پیش، درست ۱۰ میلیون سال پس از تولد خورشید، شکل گرفت. پس از آنکه ابری عظیم از گاز برای شکلگیری خورشید دچار فروپاشی شد، بخشهای باقیمانده از این ابر سیارهها را تشکیل دادند.
چند صدهزار سال از حضور انسان روی زمین، تنها کسر کوچکی از گذشته این سیاره را تشکیل میدهد. اما سیاره ما چند سال دارد و چگونه به سن آن پی میبریم؟
به گزارش زومیت، زمین تقریبا ۴٫۵۴ میلیارد سال پیش، درست ۱۰ میلیون سال پس از تولد خورشید، شکل گرفت. پس از آنکه ابری عظیم از گاز برای شکلگیری خورشید دچار فروپاشی شد، بخشهای باقیمانده از این ابر سیارهها را تشکیل دادند.
مارک پوپینچاک، ستارهشناس موزه تاریخ طبیعی آمریکا و دانشگاه نیویورک میگوید: دوست دارم منظومههای خورشیدی را به پیتزا تشبیه کنم. اگر ابر گازی که ستاره از آن شکل میگیرد، توپ خمیر باشد، درابتدا تودهای غلیط است، اما مقداری چرخش اولیه خواهد داشت. ستاره از ۹۹ درصد آن خمیر تشکیل میشود؛ اما باقی خمیر هنوز میچرخد و با توجه به مدت زمان کافی، مانند پیتزا در اطراف ستاره صاف میشود. از آن یک درصد خمیر، تمام سیارهها تشکیل میشوند.
با اینحال زمین نوزاد با دنیای سبز و انبوهی که امروز میشناسیم، فاصله داشت. زمین هنگام شکلگیری بهدلیل برخوردهای شکلدهندهی آن، هنوز مذاب بود. بخشهای سنگینتر مثل آهن تهنشین شدند و هستهی سیارهمان را شکل دادند و عنصرهای سبکتر به روی سطح آمدند. این فرآیند در نهایت باعث شکلگیری زمین با لایههای هسته، گوشته و پوسته شد.
زمانی که منظومه شمسی آرام گرفت و سیارکهای کمتری به زمین هجوم آوردند، اقیانوسها شکل گرفتند و حیات تقریبا بلافاصله بهوجود آمد. پاپینچاک میگوید: «درحالیکه انسانها در بخش زیادی از تاریخ زمین حضور نداشتند، حیات سلولی تقریبا به مدت ۳٫۵ میلیارد سال بیوقفه وجود داشته است.» حتی پژوهشی جدید نشان میدهد این عدد میتواند بزرگتر باشد و به ۴٫۲ میلیارد سال برسد.
ما دانش خود از زمان وقوع رویدادها در تاریخ سیاره را مدیون زمینی هستیم که روی آن میایستیم. سنگها کلید تعیین سن سیاره زمین و گذشتهی آن هستند. دانشمندان با فرآیندی موسوم به تاریخگذاری پرتوسنجی سن یک سنگ را تخمین میزنند. تخمین سن سنگهای روی سطح زمین میتواند دشوار باشد؛ زیرا زمین سیارهی شلوغ و فعالی است. همچنین آتشفشانها، شرایط آب و هوایی و فرآیندهای جغرافیایی یافتن سنگهای مربوط به زمان شکلگیری زمین را دشوار میسازند.
ماه بر اثر برخورد با سیاره ما در زمان نوزادیاش شکل گرفته است، اما برخلاف زمین تکتونیک صفحهای ندارد. نمونه سنگهای بهدستآمده از ماه درجریان ماموریتهای فضانوردی آپولو به تخمین سن زمین کمک کردند و نمونههای جدید آوردهشده به زمین در مأموریتهای جدیدتر مثل چانگای ۵ نیز میتوانند به درکمان از تاریخ ماه اضافه کنند.
برای سیارههای نزدیک مثل مریخ، میتوانیم فضاپیماهای سطحنورد را برای نمونهبرداری و تحلیل سن سنگها ارسال کنیم؛ اما چگونه میتوان سن سیارههای واقع در اطراف ستارههای دیگر را که رسیدن به آنها بسیار زمانبر است، تخمین زد؟
به گفتهی پوپینچاک بهترین روش برای یادگیری دربارهی سیارههای فراخورشیدی بررسی خود ستاره است. من به سرعت چرخش آنها نگاه میکنم. ستارههای جوان معمولا با سرعت بالایی میچرخند، درحالیکه ستارههای کهنسال سرعت کمی دارند. اگر بتوان سرعت چرخش یک ستارهی میزبان سیاره را بررسی کرد، میتوان سن ستاره را تخمین بزنم و از همان عدد به سن سیاره رسید.
با کشف و شناسایی دنیاهای فراخورشیدی بیشتر میتوانیم نکات بیشتری را دربارهی چگونگی شکلگیری سیارهها فرا بگیریم که به ما در درک بهتر تاریخ زمین کمک میکنند.
لینک کوتاه: کپی لینک
واکنش سرمربی تیم ملی مصر به قرعه فراعنه در جام جهانی: «حلوة!» اولین دوئل ایران و بلژیک در طول تاریخ سوئد کمک به پنج کشور را برای افزایش حمایت از اوکراین قطع میکند درگیری اوریه و سحرخیزان جنجالی شد محرمی: قلعهنویی قول چهار امتیاز را داده است هشدار مستقیم سپاه به ناو آمریکا در خلیجفارس: فاصله بگیر! مریم مومن:« پدرم گفت می خواهد مادرم را ادب کند»/ «روزی زنگ زدم که عروسی پدرم با زن جدیدش بود» شیعیان علی، اعلام برائت کنید! تعطیلی دوروزه مدارس مازندران به دلیل شیوع آنفولانزا ایران در جام جهانی 2026 در کدام شهرها به میدان میرود؟ پیغام و پسغام های آمریکا برای مذاکره با ایران مراکز آموزشی بیشتر شهرهای خوزستان در روزهای شنبه و یکشنبه غیرحضوری است فرستاده ویژه آمریکا: ترامپ مایل به رسیدن به توافق با ایران است مردم حواسشان باشد: قیمت یک متر مکعب آب ۶۵۰۰ تومان است / آبفا: تعرفه کنونی بسیار ناچیز است، حداکثر ۸۲۰ تومان خانه ای که زیبا نیست اما یک اثر هنری است! (+عکس)