.png "عصر ایران")
۱۷ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ - ۲۱:۰۷
عکس کارت ملی زیباتر میشود (فیلم) چگونه بفهمیم دچار عدم تعادل دوپامین شدهایم و چطور میتوانیم مغزمان را از نو تنظیم کنیم؟
دکتر آنا لمبکه، استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد، هشدار میدهد که این محرکها میتوانند ما را به سمت عدم تعادل دوپامین سوق دهند. حالتی که در آن دیگر هیچ چیز سادهای، لذتبخش بهنظر نمیرسد.
در دنیایی که با انبوهی از محرکهای لذتبخش احاطه شدهایم، از شبکههای اجتماعی گرفته تا غذاهای فوقفرآوریشده و بازیهای آنلاین، مغز ما ممکن است بهسادگی دچار عدم تعادل شیمیایی شود.
به گزارش یورونیوز فارسی، دکتر آنا لمبکه، استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد، هشدار میدهد که این محرکها میتوانند ما را به سمت عدم تعادل دوپامین سوق دهند. حالتی که در آن دیگر هیچ چیز سادهای، لذتبخش بهنظر نمیرسد.
*دوپامین چیست و چه نقشی دارد؟
دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که نقش مهمی در سیستم پاداش، انگیزه و لذت ایفا میکند. بهگفتهی دکتر لمبکه، در ۷۵ سال گذشته دوپامین به شاخص اصلی برای سنجش اثر تقویتیِ مواد و رفتارهای مختلف تبدیل شده است.
او میگوید: «هرگاه کاری انجام دهیم که برای بقا مفید تلقی شود، دوپامین در مغز ترشح میشود و به ما میگوید این را بیشتر انجام بده.»
اما در دنیای امروز، دوپامین از راههایی بسیار قدرتمندتر از گذشته تحریک میشود؛ رسانههای دیجیتال، غذاهای قندی، مواد مخدر یا حتی تمرینات ورزشی.
*علائم عدم تعادل دوپامین چیست؟
اگر حس میکنید دیگر از سرگرمیها، معاشرت یا حتی فعالیتهای ساده لذت نمیبرید و بیشتر به سمت شبکههای اجتماعی، غذا یا بازیهای دیجیتال کشیده میشوید، ممکن است به وضعیتی دچاره شده باشید که «نقطه تعادل پایین لذت» نامیده میشود.
دکتر لمبکه میگوید: «در چنین حالتی، برای اینکه احساس خوبی داشته باشیم به محرکهای شدیدتر نیاز داریم. نه برای لذت، بلکه فقط برای اینکه حالمان بدتر نشود.»
*چه چیزهایی باعث ایجاد این حالت میشوند؟
از رسانههای اجتماعی و قمار آنلاین گرفته تا غذاهای فوقفرآوریشده، همگی میتوانند دوپامین را در مقادیر بالا و سریع آزاد کنند. بهویژه زمانی که دسترسی به آنها آسان، مداوم و بدون محدودیت باشد، احتمال اعتیاد بیشتر میشود.
فستفودها یا غذاهای فرآوری شده عامل ترشح دوپامین در بدن انسان هستندعکس: کانوا
الگوریتمهای شبکه های اجتماعی بهطور خاص طوری طراحی شدهاند که با تولید محرکهای تازه و هیجانانگیز، مغز را در چرخهای از پاداش فوری نگه دارند. این همان الگویی است که در مصرف مواد اعتیادآور نیز دیده میشود.
*اما چگونه بفهمیم یک رفتار یا ماده برایمان مشکلساز شده است؟
چهار نشانه اصلی اعتیاد از نظر دکتر لمبکه عبارتاند از: استفاده خارج از کنترل، ولع شدید، استفاده وسواسگونه و درنهایت عدم توانایی خویشتنداری به رغم پیامدهای منفی.
علاوه بر این، نشانههای فیزیولوژیک مانند نیاز به مقدار بیشتر و علائم ترک هنگام قطع مصرف نیز وجود دارند.
*راه بازتنظیم چیست؟
به گفته دکتر لمبکه، بهترین روش آزمایش یک «دوره ۳۰ روزه پرهیز» از ماده یا رفتار مسئلهساز است؛ چیزی که بهاصطلاح «روزه دوپامین» نامیده میشود.
او میگوید: «در هفته اول احساس بدتری خواهید داشت، ولی اگر ۱۰ تا ۱۴ روز اول را پشت سر بگذارید احتمالا احساس بهتری خواهید یافت.»
پس از این دوره، افراد باید با دقت تصمیم بگیرند که چگونه و با چه محدودیتی میخواهند به رفتار قبلی بازگردند، البته اگر اصلا بخواهند.
با مدیریت ساعات اختصاصداده شده به شبکههای اجتماعی میتوان سطح دوپامین را بازتنظیم کردعکس: کانوا
*چگونه از ورود به چرخه کمبود دوپامین پیشگیری کنیم؟
دکتر لمبکه بر مفهوم «خویشتنداری» تأکید میکند: «اگر غذا مشکلساز است، خوراکیهای قندی و فرآوریشده را از خانه حذف کنید. اگر مشکل از رسانههای دیجیتال است، استفاده خود را از نظر زمان، مکان و هدف محدود کنید. در این میان ارتباط با افرادی که رفتار سالمتری دارند، بهشدت تأثیرگذار است.»
او میافزاید: «هدف، حذف لذت از زندگی نیست؛ بلکه بازتنظیم تعادل است تا دوباره از لذتهای ساده، احساس رضایت کنیم. این نیازمند اراده و برنامهریزی است، زیرا در دنیایی زندگی میکنیم که مدام ما را به مصرف بیشتر تشویق میکند.»
لینک کوتاه: کپی لینک
حاشیه جنجالی در جام جهانی ۲۰۲۶؛ بازی ایران و مصر در سیاتل، "مسابقه افتخار همجنسگرایان" نام گرفت حضور پزشکیان در مراسم ختم خانواده سقاب اصفهانی قانون جدید فیفا در جام جهانی ۲۰۲۶؛ توقف اجباری ۳ دقیقهای بازیها برای نوشیدن آب در هر نیمه وزیر اقتصاد: اصلاحات اقتصادی ۴ تا ۸ سال طول میکشد/ ما در سوئیس نیستیم که یک امضا کنیم و فردا همه چیز درست شود 6 دلیل افزایش نارضایتی اجتماعی از نگاه مجمع فرهنگیان آلمان با «گروه تازه واردها» در جام جهانی ۲۰۲۶؛ ژرمنها برای هفدهمین صعود پس از جنگ جهانی خیز برداشتند محمدرضا مهاجری سرمربی پارس جنوبی جم شد شوک لیورپول در آستانه دیدار حساس با اینتر؛ محمد صلاح به دلیل حواشی اخیر از لیست خط خورد پرسپولیس با ۴ غایب به مصاف پیکان میرود؛ عالیشاه و عمری به جمع محرومان و مصدومان اضافه شدند سخنگوی دولت: نباید تقابل بین زنان و مردان در مدیریت شکل گیرد ترامپ: اوکراینیها طرح صلح را میپسندند، اما زلنسکی هنوز نه (+فیلم) پیمان قاسم خانی: اصلا هوس باز نیستم/ از شوگر ددی بودن شوگر نیستم فقط ددیم/ دوران کمدی درست کردن من گذشته/ به همسرم قول دادم دیگه فحش ندم شوک جدید در رئال مادرید؛ انگشت کیلیان امباپه شکست طباطبایی: صعود ایران از گروه جام جهانی محتمل است؛ دیگر صعود به مرحله حذفی تاریخسازی نیست سیاست های تشویقی برای رشد و توسعه تولید فولادهای پیشرفته با ارزش افزوده بالا در نظر گرفته شود
نظرسنجی
با توجه به مشخص شدن رقبای ایران در مرحله نخست جام جهانی فوتبال، به نظر شما تیم ملی می تواند به مرحله بعدی صعود کند؟