هاآرتص : آقای اوباما ! برای مقابله با ایران روی اعراب حساب نکن

روزنامه هاآرتص اسراییل با انتشار گزارشی از روابط ایران و کشورهای عربی منطقه خلیج فارس می نویسد که استراتژی دولت اوباما در ایجاد یک جبهه عربی میانه رو در برابر حکومت ایران سیاستی محکوم به شکست است .

به گزارش عصر ایران این روزنامه با اشاره به حضور فرمانده نیروی دریایی قطر در مانور اخیر پیامبر اعظم (ص) ایران در منطقه تنگه هرمز می نویسد : " نکته جالب برگزاری این مانور حضور ژنرال " عابد الرحیم الجناحی " فرمانده نیروی دریایی قطر در این مانور بود . او در حاشیه حضور خود برای نظارت بر مانور ایران گفت که مایل است از تجریبات نیروی دریایی ایران استفاده کند و وعده داد که در آینده دو کشور بتوانند مانورهای مشترکی را در خلیج فارس به اجرا گذارند .

قطر همچنین دارای روابط گسترده اقتصادی با ایران است و این کشور چندان موافق سیاست دولت اوباما در اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران نیست .

مخالفت با تحریم های بیشتر علیه ایران در میان کشورهای عربی منطقه تنها مختص به قطر نیست و امیر " ترکی بن فیصل " یکی از شاهزادگان بلند پایه سعودی نیز اخیرا مخالفت خود را با تحریم های بیشتر علیه ایران اعلام کرد .

ترکی بن فیصل که رییس موسسه مطالعات استراتژیک فیصل در عربستان است اخیرا در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی العربیه گفت : " روابط کشورهای عربی منطقه با ایران یک روابط تاریخی است که ریشه در منافع دو جانبه ، ارتباطات خونی و مجاورت سرزمینی دارد ".

این شاهزاده سعودی در مصاحبه با العربیه افزود که تهدیداتی که از جانب ایران کشورهای عربی منطقه را تهدید می کند قابل مقایسه با تهدیدات اسراییل نیست .

این سخنان  فیصل با اظهارات عمرو موسی دبیر کل اتحادیه عرب تکمیل شد و این شخصیت سیاسی جهان عرب خواستار تشکیل یک تیم مذاکره از سوی کشورهای عربی منطقه برای گفتگو با ایران شد .

با وجودی که فیصل هم اکنون مقامی رسمی در عربستان محسوب نمی شود اما وی یک شخصیت پر نفوذ در خاندان سلطنتی عربستان است . وی پسر عموی ملک عبدالله پادشاه عربستان ، وزیر سابق اطلاعات عربستان ، سفیر سابق عربستان در آمریکا و انگلیس و نیز برادر وزیر خارجه این کشور " سعود الفیصل " است . بنابراین سخنان وی درباره ایران را تا حدود زیادی می توان به نظر خاندان سلطنتی عربستان درباره ایران نزدیک دانست .

هاآرتص در ادامه با توجه به وقایع جاری در منطقه می نویسد :
ایالات متحده آمریکا با توجه به این اظهارات و مواضع باید در سیاست خارجی خود در منطقه در قبال کشورهای عربی تجدید نظر کند . حضور فرمانده نیروی دریایی قطر در مانور دریایی ایران و نیز سیاست های مستقل سلطان نشین عمان در قبال ایران – که دارای روابطی عادی با ایران است – و نیز این حقیقت که هزاران شرکت ایرانی در ابوظبی و دبی خانه کرده و سالانه حجم روابط تجاری دو کشور ایران و امارات از مرز 12 میلیارد دلار فراتر رفته است ، باید ایالات متحده را به صرافت تغییر استراتژی خود در منطقه بیاندازد .

دولت اوباما بر این باور است که با تشکیل یک بلوک قدرتمند از کشورهای عربی میانه رو منطقه در قبال ایران ، کشورهای عربی دارای روابط دوستانه با ایران – همچون سوریه و سودان – را منزوی کرده ، با  نفوذ منطقه ای ایران مقابله می کند و نیز در موقع ضرورت در برابر ایران - اتمی-  یک نیروی بازدارنده نظامی تشکیل می دهد .

این پیش فرض ، دولت اوباما را به این نتیجه رسانده که در صورت حل قضیه اعراب و اسراییل و تشکیل یک دولت فلسطینی کشورهای عربی منطقه به صورت متحد ( با خلاصی از دست دشمن اسراییلی ) در برابر ایران صف آرایی خواهند کرد .

اما اگربه نقشه استراتژیک منطقه نگاهی بیفکنیم باید بگوییم که اوضاع خیلی پیچیده تر از این هاست . برای مثال در حال حاضر عربستان سعودی دارای روابطی با ایران است که بر مبنای یک " مدیریت بحران " بنا نهاده شده است .

هر دوکشور به شدت درگیر مسایل داخلی عراق ، افغانستان ،پاکستان ،سوریه ، لبنان و فلسطین  شده اند . هر دو کشور به نقاط قوت و ضعف یکدیگر به خوبی واقف اند . عربستان برای مقابله با موقعیت انحصاری ایران در سوریه در صدد است تا روابط خود را با دولت دمشق بازسازی کرده و بهبود بخشد .

دولت عربستان  در زمینه بحران تشکیل دولت در لبنان هم کمک کرد تا دولت حریری در این کشور تشکیل شود و با استفاده از نفوذ خود تلاش کرد تا رابطه دولت حریری در لبنان را با دولت بشار اسد در سوریه بهبود بخشیده و به یکدیگر نزدیک کند .

با این کار حالا دولت بشار اسد نفوذ خود در لبنان را بازیافته است و حالا او خود را به همان میزان که مدیون حمایت های ایران می داند ، مدیون تلاش های ملک عبدالله برای بهبود رابطه سوریه و لبنان نیز می داند .

در عراق با وجودی که دولت عربستان به سیاست سردی روابط خود همچنان ادامه می دهد و تا کنون از بازگشایی سفارت خود در بغداد خودداری کرده است ،  ریاض  به گفتگوها و تماس های خود با گروه های کردی و سنی در عراق ادامه می دهد و در جریان انتخابات اخیر در این کشور با خرج میلیون ها دلار از ائتلاف العراقیه " ایاد علاوی " حمایت کرد .

سعودی ها بر این باورند که عراق به هر حال زیر نفوذ ایران است و اگر نیروهای آمریکایی این کشور را ترک کنند این نفوذ حتی بیشتر هم خواهد شد . از این رو دولت ریاض در تلاش است تا با نفوذ بیشتر در عراق و بر پا داشتن یک جای پای محکم برای خود ، سبب شود تا در آینده ایران بدون موافقت ریاض نتواند سیاستی مستقل در عراق را پیاده کند .

هاآرتص در ادامه می نویسد :  " سیاست تشکیل " بلوک میانه روی عربی " که به معنای تشکیل یک ائتلاف از کشورهای عرب گوش به فرمان آمریکا است ، از سوی دیگر با اختلافات داخلی بین کشورهای عربی نیز شانس چندانی برای اجرا و پیاده سازی ندارد .

مصر در سویی و عربستان و قطر در سوی دیگر درباره سیاست گفتگو و نزدیکی به ایران و سوریه اختلاف نظر دارند و در حالی که قاهره چندان به این سیاست روی خوشی نشان نمی دهد اما ریاض و دوحه به دنبال گفتگو با ایران و جذب سوریه هستند .

از نظر مصر دولت عربستان در سیاست مشترک این دو کشور در قبال سوریه عهد شکنی کرد و در حالی که مصردر ازای کمک سوریه برای نزدیک کردن فتح و حماس و حمایت دمشق از طرح آشتی مصر (بین فتح و حماس ) حاضر شده بود با عربستان در دلجویی و نزدیکی به بشار اسد همراهی کند ، اما عربستان - بدون کمک دمشق در نشاندن حماس به میز مذاکره با فتح – در زمینه تشکیل دولت در لبنان با دمشق همکاری کرد و موضوع آشتی ملی فلسطین را به فراموشی سپرد .بنابراین در حالی که ریاض به هدف خود از نزدیکی به سوریه تا حدودی دست یافت اما مصر در همراهی با ریاض در نزدیکی به سوریه چیزی عایدش نشد .

از سوی دیگر در حالی که مصر با اصرار و به توصیه آمریکا سفارتخانه خو را در بغداد بازگشایی کرد اما عربستان همچنان در برابر اصرار آمریکا مقاومت کرده و از بازگشایی سفارت خود سر باز می زند .

هاآرتص در ادامه می نویسد : " عربستان " پاپ " منطقه نیست و حتی قادر نیست خواسته های خود را به کشورهای عربی کوچک حاشیه خلیج فارس دیکته کند . این در حالی است که ایران با اجرای یک سیاست پیچیده توانسته است برخی کشورهای عربی را به سوی خود جذب و از آنها در برابر دیگران یارگیری کند .

ایران با تاکید بر محور بودن موضوع فلسطین در جهان اسلام و نیز مخالفت با گسترش هژمونی و سیطره آمریکا بر منطقه ، کشورهای عربی منطقه و کشورهای سنی جهان اسلام  را به سوی خود جذب می کند .

در حقیقت از این منظر سیاست خارجی ایران را می توان فاقد عنصر شیعه گری دانست .
وقتی کارشناسان و رهبران عرب درباره ایران صحبت می کنند مدام بر این نکته تاکید می کنند که : ایران توانسته عراق ، لبنان ، سوریه و فلسطین را از دست ما اعراب برباید و از آن خود کند " این رهبران و کارشناسان هیچ حرفی از تهدید هسته ای ایران نمی زنند .

هاآرتص در پایان نتیجه گیری می کند : با این حساب سیاست تشکیل " بلوک میانه روهای عرب " در برابر ایران ، شعاری است که تنها به درد دالان ها و راهروهای کاخ سفید می خورد و این سیاست تا کنون منافعی عملی بری واشنگتن در برابر ایران نداشته است .