عصرایران - طرح هدفمندی یارانه ها اگر درست اجرا شود، عدالت مدارانه ترین پروژه ای است که در سال های اخیر شاهدش بوده ایم. تا پیش از این، منطق حاکم بر توزیع ثروت عمومی بین مردم این بود: "اگر ثروت بیشتری داری، پس مصرف بیشتری هم داری و بنابراین سهم بیشتری از یارانه ها، به تو می رسد. هر چه فقیرتر باشی، به همان نسبت، سهم کمتری از ثروت عمومی نصیب تو خواهد شد".
بدین سان، کسی که در خانه اش، انواع لوازم برقی و ده ها چراغ و لوستر روشن بود، یا به عنوان مثال سه دستگاه خودرو داشت، به مراتب بیشتر از آن روستایی که با یک یخچال و یک تلویزیون و یک لامپ روزگار می گذراند و البته خودرو هم نداشت، از یارانه ها یا همان ثروت عمومی سهم داشت.
اما خلاصه ی اتفاقی که اکنون رخ داده این است که همه مردم -که در همه ثروت های عمومی این سرزمین به طور مشاع شریک اند- سهم یکسانی از یارانه ها دریافت می کنند و این، خود آنها خواهند بود که درباره نحوه هزینه کرد یارانه هایشان تصمیم می گیرند.
یارانه های نقدی برای اقشار کم درآمد جامعه، ایجاد ثروت -ولو اندک- می کند. هم اکنون بسیاری از مردم ایران در روستاها و شهرهای کوچک، با حداقل امکانات زندگی می کنند و اساسا مصرف چندانی در حوزه برق، آب، گاز و بنزین ندارند.
خانواده ای 7 نفره را در نظر بگیرید که در یک منطقه محروم در خانه ای با 2 اتاق کوچک روزگار می گذراند. این خانواده در حالی ماهانه 283 هزار و 500 تومان یارانه نقدی می گیرد که حتی یک پنجم آن را هزینه قبوض آب و برق و گاز نمی کند. چه آنکه بسیاری از خانواده های فقیر و کم درآمد، با حداقل ها زندگی می کنند: نه اتاق جداگانه ای برای بچه ها، نه مسافرتی، نه خریدهای غیرضروری، نه مدرسه غیرانتفاعی و نه هیچ چیز دیگری جز ضروریات و نیازهای نخستین.
برای اغلب این خانواده ها که تاکنون در تنگدستی بوده اند و عمدتا هم پرجمعیت هستند، یارانه های نقدی گشایشی در زندگی شان محسوب می شود و حتی بعضا با احتساب یارانه های دریافتی درآمد ماهیانه شان دو برابر می شود که برای آنها، یک تحول است.
بنابراین، دهک های کم درآمد جامعه که کم مصرف و پرجمعیت هستند، با اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، تراز اقتصادی زندگی شان مثبت می شود.چه آنکه اگر تا دیروز در قالب کمک های مردمی و کمیته امداد و بهزیستی به آنها امدادرسانی می شد، این بار در قالب طرح هدفمندی، نه امدادرسانی که به آنان "حق رسانی" می شود.
درباره قشر مقابل اینان، یعنی دهک های پردرآمد و برخوردار نیز، هر چند یارانه 40 هزار و 500 تومانی، اساسا پولی برایشان محسوب نمی شود اما از آن طرف هم این دهک ها به حدی از تمکن مالی برخوردارند که با افزایش بهای آب و برق و گاز و بنزین و اقلام دیگر در مضیقه قرار نگیرند ولذا در این قشر هم مشکلی ایجاد نمی کند.
در این میان، می ماند قشر متوسط جامعه که نگرانی هایی از بابت اجرای طرح دارد اما سطح آگاهی های عمومی در حدی بالاست که متوجه این معنا باشند که هر چند ممکن است برخی مشقات اولیه در اجرای طرح به وجود آید ولی به هر حال نمی توان از مزایای راهبردی آن برای اقتصاد ملی چشم پوشید.
بسیاری از مردم، برغم برخی انتقادها و گرانی ها، در اعماق وجود خود، باور دارند که طرح هدفمندی، پروژه ای است که دیر یا زود باید اجرا شود و تاخیر بیشتر در آن، به معنای تحمیل زیان های بیشتر بر کشور است.هم از این روست که ایرانی ها، صبورانه و نجیبانه با این طرح همراهی کرده اند.
نکته قابل توجه دیگر آنکه، با اجرای طرح هدفمندی ، هدف تمام توصیه های اخلاقی و فرهنگ سازی های مبتنی بر "صرفه جویی" محقق شده است.
اگر تا دیروز می گفتند یک لامپ اضافی را خاموش کنید تا بقیه هموطنان هم از نعمت برق بهره مند باشند، شعله گاز بخاری را 5 درجه کاهش دهید و کمتر کسی به این پندها و توصیه ها توجه می کرد، امروز شاهد آن هستیم که "عقل معاش" به میان آمده و صرفه جویی را به عنوان یک راهبرد در میان مردم مطرح کرده است.
بنابراین، شهروندی که برای برداشتن یک بطری آب از یخچال، مثلا هر دو لامپ آشپزخانه را روشن می کرد و بعد هم آنها را خاموش نمی کرد، اینک به یک لامپ بسنده می کند و ای بسا در آشپزخانه های اوپن به نور هال اکتفا می نماید و فورا هم لامپ را خاموش می کند.
در کشورهای اروپایی که مردم به مصرف درست عادت کرده اند، علتش فرهنگ ذاتی خاص آنها نیست بلکه به علت هزینه های واقعی مصرف، آنها یاد گرفته اند که چگونه صرفه جویی کنند تا هم هزینه هایشان زیاد نشود و هم روند زندگی شان لطمه نخورد و آسیب نبیند. در واقع، الزامات اقتصادی، در گذر زمان، تبدیل به یک فرهنگ شده است.
همین چند سال پیش بود که در ژاپن به علت گرمای بیش از حد هوا در تابستان، دولت از کارمندانش خواست موقعی که در اداره هستند، کراوات نزنند. علتش این بود که بررسی کرده بودند با باز کردن کراوات ها ، کارمندان کمتر احساس گرما می کنند و در نتیجه کار کمتری از کولرها می کشند و با یک درجه صرفه جویی در این خصوص، میلیاردها ین به اقتصاد ملی کمک می شود.
چنین ریزنگری هایی در جامعه ما هم باید نهادینه شود نه اینکه بخاری و شوفاژهای خانه را در درجه اعلایش روشن نگه داریم و هوا که گرم شد گوشه پنجره را باز نماییم!
امسال به عنوان خبرنگار سفری کوتاه به بلژیک داشتم. هنگام غروب از محل هتل به سمت محل ضیافت ویژه ایرانیان در یکی از مناطق به به اصطلاح بالای شهر بروکسل حرکت کردیم ؛ در طول مسیر آنچه توجه من و سایر خبرنگاران را به خود جلب کرده بود، این بود که در هر خانه ای حداکثر یک اتاق با چراغ روشن می دیدیم و خبری از نورافشانی های دم در، حیاط و بالکن و هال و اتاق های دیگر نبود.
دوستی که مقیم بلژیک بود تعریف می کرد که اینجا خیلی ها حتی موقع تماشای تلویزیون، لامپ روشن نمی کنند یا به یک آباژور کوچک یا لامپ کم مصرف بسنده می نمایند.
خلاصه آنکه به محل ضیافت ایرانی ها رسیدیم که پر بود از لامپ و لوسترهای پرنور. در آنجا یکی از دوستان به نکته جالبی اشاره کرد و گفت: از هتل تا اینجا در طول این مسیر چند کیلومتری، این همه لامپ روشن ندیدیم که اینجا دیدیم.
آن دوست ما که مقیم بلژیک بود می گفت: در اینجا، آنقدر بارندگی زیاد است که در شهرداری خیلی از مناطق، واحدی به نام آبیاری درختان و فضای سبز شهری وجود ندارد و باران فراوان، این مهم را برعهده دارد.
با این حال، در سرزمینی بدان پرآبی، مردم حتی در حمام رفتن نیز حساب دقیقه هایی که زیر دوش آب هستند را دارند تا مبادا آب بیشتر از آنچه باید، مصرف کنند و البته سر برج هم تاوانش را بدهند. همه اینها نیز به خاطر بهای بالای آب و برق است. جالب اینجاست که درآمد مردم در آنجا نیز به همان نسبتی که آب و برق گران است، بالاست اما مردم ترجیح می دهند درآمدشان را به جای آنکه صرف هزینه مصرف آب و برق کنند، در جاهای دیگر مصرف کنند یا مثلا پس انداز کنند و به مسافرت بروند.
به هر حال، این راهی است که ما نیز باید بدان سو برویم و طرح هدفمندی یارانه ها با تمام کم و کاست هایش دروازه راه است.
در کل ممنون از تحلیلتان
مثلا قیمت یه بطری کوچک آب معدنی در فرانسه 2.5 یورو است در حالیکه تو ایران 300 تومنه 2.5 یورو یعنی تقریبا 3500
باز تاکید میکنم میزان در آمد ربطی به توزیع عادلانه ثروت عمومی نداره
وقتی یک محصولی رو میگیم به قیمت واقعیش پول بدیم منظور قیمت واقعیش در ایرانه نه در دنیا
اول ما شروع می کنیم قیمت آب برق بنزین گازوئیل مالیات رو واقعی بپردازیم بعد کم کم باید اونا شروع کنن قیمت اتوموبیل و مسکن رو اصلاح کنن همین کافیه تصور کنین همین الان قیمت پراید بشه 3.5 میلیون یعنی 4 میلیون می مونه دست مصرف کننده حالا حساب کن چند نفر پراید دارند این پول میره تو سبد خانوار و خرج چیزهای رفاهی دیگه میشه اقتصاد بیشتر میچرخه و سطح رفاه افزایش می یابد به امید آن روز همه دعا کنیم که دولت فعلی و دولت های آتی در این جهت تلاش کنند
باتوجه به اينكه تعدادساكنان منازل افراد كم درامدترنسبت به افرادغني بيشترميباشدودرتعرفه هاي جديدبرق ، گازقيمت هاپلكاني افزايش يافته است هنوزهم به نفع خانوادهاي غني ميباشدبطورمثال درخانواده فردي كه غني ميباشد وسه نفرجمعيت دارنداين سه نفرميتوانندمجموعا"100كيلووات ساعت برق باقيمت هركيلووات ساعت 270ريال خريداري نمايند.درحاليكه درخانواده فردكم درامدتري كه 7 نفرزندگي مي كننداين هفت درمجموع ميتوانند100كيلووات ساعت برق باقيمت هركيلووات ساعت 270ريال خريداري نمايند
بنابراین اونائی که فقیرتر و پرجمعیت تر هستند با صرفه جویی فرصت بیشتری دارند
این طرح توسط این دولت اجرا شد ولی نباید به خاطر مخالفت با دولت با این طرح بی دلیل مخالفت کنیم چون طرحی برای ایرانه و سالها بود که روی میز مونده بود
آیا رفاه و حمل و نقل و تفریح ما نباید مثل اونا باشه؟
n سال تا خواتسم مصرف کردیم به کجا رسیدیم؟
با یه همت دسته جمعیه کوچولو اول ما شبیه خارجی ها رفتار می کنیم و امید داریم که همه ارکان جامعه مون در آینده شبیه خارجی ها بشه و ازون ها هم سبقت بگیریم چون ما یه مزیت داریم و اون منابع انرژی است که واسه خودمونه به امید سرفرازی نسل های آتی
60 هزار تومن اونو از با اصراف از دست میدادم
و میگفتم چرا دوستم که اندازه من در آمد داره از من رفاه بیشتری داره
به نظر شما من برای این که مثل اون مرفح باشم باید اول تفریحاتمو زیاد کنم
یا اول جلوی اصرافمو بگیرم
هيچ عقل سليمي اسراف و زياده روي را تجويز و تقديس نمي كند وليكن اشتباه فاحش رسيدن به قيمتهاي جهاني در حالي كه درآمد ما ايرانيان قابل قياس با دستمزدهاي آنان نيست را دامن نزنيد .
دوماً فراموش نشود زماني كه قرار بر سهميه بندي بنزين شد آقايان وعده ساخت چند صد پالايشگاه و هزاران جايگاه سوخت و ... را از محل صرفه جوئي دادند خب چه شد ؟ آيا حتي يك پالايشگاه يا جايگاه سوخت احداث شده است لطفاً نام ببريد ؟!!
متاسفانه همان شعارها و همان حركات اين بار در ابعاد بسيار وسيعتر مشاهده مي شود و فقط آمار وارقام صرفه جوئي بزرگتر شده و وعده و وعيد ساخت چه و چه انبوه تر!!!
در مورد در آمد جهانی هم بستگی داره که شما چه در آمدی رو در آمد جهانی میدونید درآمد مردم هند ، پاکستان ، بنگلادش یا آمریکا ، آلمان ، فرانسه
بسیاری از قیمت ها مخصوصا قیمت سوخت در همه این کشور ها یکسان است
ضمنا چه کسی حرف از "چند صد پالایشگاه "زد؟؟
"نام ببرید" مگر میخواهیم بنزین کل جهان و کرات همسایه را تامین کنیم
ما نفت دارم ، بخوریم تا هست
در ضمن اینجا تنها چیزی که تقسیم میشود فقر است ما ثروتی ندیدیم والا
یکی از دوستان که تازه از هلند اومده بود می گفت که اونجا علی رغم اون همه سرما درجه حرارت خونه را روی 18 درجه تنظیم می کنند و تو خونه لباس گرم می پوشن در عوض ما با همون لباسی که تابستون تو گرمای 40 درجه تنمونه همونم زمستون می پوشیم و شعله بخاری تا سرحد امکان زیاد می کنیم.تو خونه های ما شب که میشه اینقدر لامپ و لوستر روشنه که ما هیچ احساسی نمی کنیم که الان شبه و نور خونمون از روز بیشتره، در صورتی که تو خارج می گن که بالاخره بیاد مشخص باشه که الان شبه. اگه شب هست برای آرامش انسانه و هر چی فضای خونه تاریکتر باشه ما عمق شب رو بیشتر درک می کنیم و آرامش بیشتری داریم.
خوشبختانه با آغاز این جراحی بزرگ اقتصادی دولت طی 15 روز یک میلیارد دلار صرفه جویی داشته که میتونه این پول رو تو ایجاد اشتغال خرج کنه نه اینکه دود بشه بره آسمون.
به امید روزی که هر روز ایران سرافرازتر باشه مثله گذشته پرفروغمون
ما مخالف هدفمند کردن یارانه ها نیستیم . ولی بهتره که اصولی باشد . در ایران همه چیز گران است حتی بالاتر از قیمت جهانی . تنها چند رقم بخصوص مواد انرژی بود که ارزان بودند . وقتی که آنها هم هدفمند شدند بهتره که درآمد مردم هم جهانی باشد . ضمنا کسانی که ماشین داشتند از بنزین اسفاده میکردند . هزینه آن راقبلا پرداخت میکردند . مثلا در ترکیه امسال بنزین 3 هزار تومان شده در عوض کرایه یک دربستی در شهر ما که زیر یک میلیون نفر است 1500 تومان است ولی در ترکیه 15000 تومان است یا پژو 407 در مقابل خودروهای از رده خارج را به 16 میلیون تومان میدهند در حالی که در ایران شنیدم بالای 50 میلیون است . در همین راستا رئیس جمهور ترکیه مرد سال انتخاب میشود .
بعدش این قشر متوسط که تمام بار فرهنگی وکاری این کشور بر دوش اینها هست اینطوری باید تشویق شوند؟؟ وبار اصلی این یارانه بر دوش اونها ؟ چرا؟
پولدارها که تکلیفشون معلومه وقشر ضعیف هم که براش میگید بهتر میشه
البته هنوز زوده قضاوت
ومیماند قشر متوسط که حالا اینها می پیوندند به قشر ضعیف خوب هدف واقعا اینه؟
اما در این مجال مقایسه کشور ما با کشورهای پیشرفته ای که سالهاست با رعایت همه جوانب این طرح را به بهترین نحو اجرا کرده اند کار درستی نیست.
یعنی اینا درست شده؟
آقا مصطفی دستمریزاد
با دقت خواندم ولذت بردم خصوصا از واژه صبورانه ونجیبانه مردم ایران در برابر این طرح ملی
آری دوری از اسراف جز فرهنگ دینی ماست وبا هر راهکاری باید جز فرهنگ عمومی واجتماعی مابشود
پس کل پنجره را باید بشکنم!
یعنی نفت صادر نکنیم به جاش یارانه هم بدیم
یا ...
اصلا نفهمیدم؟
من هم معتقدم که اجرای این طرح لازم هست. ولی نکته ای که وجود دارد این هست که زیرساختهای مربوطه بایستی فراهم گردد. اینجا در استرالیا شرکتهای آب ، برق ، گاز همه خصوصی میباشد و شما موقع اجاره خانه می توانید از 2-3 شرکت برق با قیمتها و پلنهای مختلف بگیرید و همه چیز رقابتی است. اینجا هم مثل سایر نقاط دنیا شب که میشود همه خانه ها غیر از یک آباژور چیز دیگری را روشن نمیکنند. ولی متاسفانه در ایران همه چیز دولتی بوده و شما مجبورید که هر قیمتی که دولت اعلام کند (که این قیمت تمام شده شامل عدم بهره وری و هدر رفت شبکه ....) بپردازید. انشاالله به امید روزی که این یوتیلیتیها هم به قیمت عادلانه بدست مردم برسد
نه این که اول خصوصی بشه بعد حذف یارانه انجام بشه
چون در فضای رقابتی یارانه معنی نداره
فرض کن قبل از حذف یارانه چند شرکت خصوصی برق تاسیس بشه
وقی اونا یارانه میگیرن چجوری میخوان رقابت کنن
باز باید قیمت یکسان بدن دیگه
آیا دوست از بلژیک برگشته شما چیزی در مورد حداقل حقوق در بلژیک و تفاوت آن با ایران نگفتند و لزوم واقعی سازی درامد ها در ایران را مد نظر قرار ندادند اگر بمانند باقی دنیا باید خرج کنیم پس باید بمانند باقی دنیا هم پول در بیاوریم، آیا ایشان اشاره ای به تفاوت سطح خدمات ارائه شده در بلژیک و ایران نکردند. بنظر بنده این مقایسه صحیح نمی باشد.
منظور از در آمد ، درآمد مردم کشورهایی مثل آلمان و فرانسه هست یا هند و پاکستان
ایرانیان به نسبت در آمد متناسبی دارند
اونا 50 سال پیش اینکارو کردن که به اینجا رسیدن !!!!!!
1 - چرا و به چه دلیل یارانه ها برقرار شد ؟
2 - اگر دلایل مثبتی برای برقرار کردن یارانه ها وجود داشت پس چرا آنرا برمیدارند ؟
3 - چرا یارانه هائی را که سالهاست برقرار شده و مردم به آن عادت کرده اند به یکباره حذف مینمایند بدون آنکه زیر ساخت های لازم را فراهم نمایند . نظیر بهبود کیفیت کالاهای ساخت داخل . تامین اجتماعی . تعدیل درآمد حقوق بگیران متناسب با حذف یارانه ها و غیره ؟
4 - آیا بهتر نبود اینکار در یک فرصت مثلا 5 ساله بتدریج انجام میشد که اثرات اجتماعی آن نیز بسیار کمتر بوده و در اینصورت نیازی به واریز پول بحساب مردم نیز نبود .