نحوه اعطاي تسهيلات بانك‌هاي خصوصي تغيير كرد

 
"در مقام مشتري معمولي به بانك‌ها زنگ زديم و درباره نحوه پرداخت تسهيلات از آنها جويا شديم. زماني ‌كه تماس با تمام آنها به پايان رسيد، از فكر دريافت تسهيلات بانك خصوصي بيرون آمده، به جماعت مردمي فكر كرديم كه قادر نيستند حتي از بانك‌هاي دولتي هم تسهلات اخذ كنند؛ بنابراين همچنان در كشاكش مصاف با مشكلات مالي خود،..."

اين‌بار برخلاف هميشه، خبرنگار "بانك و بيمه ايسنا" با عنوان خبرنگار با بانك‌ها تماس نگرفت، بلكه مشتري فرضي بود كه قصد اخذ تسهيلات مسكن، آن‌هم با نرخ سود ‌١٣ درصدي، داشت.

وی در اولين تماس، با مساله بسيار عجيبي مواجه شد، «500 ميليون تومان سپرده‌گذاري كنيد و بعد از يك ماه ‌٣٥ ميليون تومان تسهيلات اخذ كنيد!» اين جمله دقيقا بيان يكي از متصديان بانك «اقتصاد نوين» است.

بنا به گفته اين متصدي، پرداخت تسهيلات با نرخ ‌١٣ درصد از روز چهارشنبه گذشته در اين بانك آغاز شده است؛ اما چندان فايده‌اي ندارد، چون اين نرخ شامل انواع كمي از تسهيلات مي‌شود.

براي اين متصدي، تسهيلات "مسكن" مثال زده، از او خواسته شد نحوه دريافت اين تسهيلات را شرح دهد؛ وي در توضيح خود گفت: «اگر قصد داريد تسيهلات مورد نظرتان را در مدت كوتاهي دريافت كنيد، بايد مبلغ بالايي را سپرده‌گذاري كنيد، تا حداكثر ‌٧٠ درصد ارزش ملك و سقف ‌٥٠ ميليون تومان تسهيلات اخذ كنيد».

به گفته او، نرخ اين سود ‌١٣ درصد است و بازپرداخت آن نيز تا ‌١٠ سال به طول مي‌انجامد.

هنگامي كه اين متصدي مطرح كرد براي دريافت ‌٣٥ ميليون تومان در طول يك ماه بايد ‌٥٠٠ ميليون تومان سپرده‌گذاري كنيد، در پاسخ به اين ابراز تعجب كه اگر فردي ‌٥٠٠ ميليون تومان پول داشته باشد، چه نيازي به ‌٣٥ ميليون تومان تسهيلات دارد؟ مطرح كرد: "به هر حال، اين جزو قوانين بانك است". البته تمام اين قصد زماني به واقعيت تبديل مي‌شود كه رييس شعبه درخواست دريافت تسهيلات را تاييد كند.

تماس بعدي با بانك «سرمايه» بود؛ متصدي بانك در پاسخ به سوالات ايسنا درباره تسهيلات با نرخ ‌١٣ درصد، همان ابتدا آب پاكي را روي دستش ريخت و گفت: «اجراي نرخ سود ‌١٣ درصدي هنوز به شعب ابلاغ نشده و در عين حال دستورالعمل جديدي در اختيار ما قرار نگرفته است.»

در ادامه، ‌همان سوال قبلي مجددا مطرح شد، با اين تفاوت كه درباره انتظار براي ابلاغ دستورالعمل در بانك، از متصدي نظرخواهي شد، اما وي گفت: «بايد از هر زمان كه قصد اخذ تسهيلات داريد، ابتدا حساب افتتاح كرده و اين حساب در جريان باشد؛ تا تسهيلات به شما اعطا شود.»

او در توضيح منظور صحبت‌هاي خود، چنين بيان كرد: «بايد مشتري بانك باشيد؛ تا بتوانيد از اين تسهيلات با نرخ ‌١٣ درصد بهره‌مند شويد.»

براساس كسب اطلاع از اين بانك، مشخص شد كه آنها نيز ‌٧٥ درصد ارزش ملك را تا سقف ‌٥٠ ميليون تومان تسهيلات خريد مسكن پرداخت مي‌كنند.

از طرفي، درآمد دريافتي بايد دو برابر اقساط ماهيانه باشد و ملك نيز حداكثر تا ‌١٠ سال عمر داشته باشد.

البته اين بانك برخلاف بانك قبلي، قصد ندارد كه ‌٥٠٠ ميليون تومان سپرده اخذ كند، از طرفي با مطرح كردن اين مساله، متصدي بانك گفت كه ممكن است با ابلاغ دستورالعمل جديد، اين بانك نيز به همين ترتيب عمل كند.

تماس سوم با بانك «پاسارگاد» برقرار شد، البته در وهله اول كارمند پشت خط ، مطرح كرد كه بايد به شعبه مراجعه و سوالات خود را حضوري مطرح كنيد؛ اما با اصرار و مقايسه اين بانك با بانك‌هاي خصوصي ديگر، حاضر به پاسخگويي سوالات شد.

او ابتدا شغل و ميزان حقوق دريافتي فرد تماس‌گيرنده را جويا شد؛ تا بتواند نسبت به توان بازپرداخت اقساط مطمئن شود، و سپس به سوالات بعدي پاسخ دهد؛ در پي اين پاسخ كه "فرض كنيد ‌٥٠٠هزار تومان"، گفت: «نرخ سود ‌١٣ درصد فقط براي تعميرات مسكن پرداخت مي‌شود».

او افزود: «براي خريد مسكن، بايد در قالب عقود مشاركتي با بانك قرارداد منعقد كنيد و نرخ سود آن نيز ‌٥/٢١ درصد است».

بعد از آنكه از او پرسيده شد، مگر تسهيلات مسكن جزو عقود مبادله‌يي نيست؟ گفت: «البته تا سقف ‌٢٥ ميليون تومان قادر هستيد در قالب عقود مبادله‌يي تسهيلات مسكن اخذ و بيش از آن را در قالب عقود مشاركتي و با نرخ ‌٥/٢١ درصد دريافت كنيد.»

اين بانك نيز تا سقف ‌٥٠ ميليون تومان تسهيلات پرداخت مي‌كند.

وي سقف تسهيلات براي "تعميرات مسكن" را كه نرخ سود آن ‌١٣ درصد است، پنج ميليون تومان مطرح كرد.

بانك «سامان» چهارمين بانكي بود كه خبرنگار ايسنا با آن تماس گرفت؛ متصدي اين بانك هم مانند بانك "سرمايه" اعلام كرد، هنوز نرخ سود ‌١٣ درصدي را براي عقود مبادله‌يي اعمال نمي‌كند و در قالب عقود مشاركتي با نرخ سود ‌٥/٢٣ درصد فعاليت مي‌كند.

او نيز در پاسخ به اين پرسش كه اگر قصد داشته باشيم تسهيلات مسكن با نرخ سود ‌١٣ درصد اخذ كنيم، چه شرايطي دارد؟ گفت: «تسهيلات مسكن كاملا در قالب عقود مشاركتي پرداخت مي‌شود».

وي در عين حال حداقل تسهيلات مسكن را ‌٢٠ ميليون تومان عنوان كرد. البته اين بانك فقط ‌٥٠ درصد ارزش ملك را تسهيلات پرداخت مي‌كند و ملك نيز نبايد بيش از ‌١٠ سال عمر داشته باشد.

متصدي اين بانك همچنين مطرح كرد: «سقف تسهيلاتي كه در قالب عقود مبادله‌يي و با نرخ ‌١٣ درصد پرداخت مي‌شود، در حال حاضر پر شده است و دريافت آن وابسته به باز شدن سقف آنهاست، زمان آن نيز مشخص نيست!»

او تاكيد كرد: «نيازي به سپرده‌گذاري بالا و انتظار حساب براي دريافت تسهيلات مسكن نيست».

متصدي يكي از شعب بانك «پارسيان» نيز مصاحبه‌شونده پنجم اين گزارش بودند.

وي از پرداخت تسهيلات عقود مبادله‌يي با نرخ ‌١٣ درصد براي تعميرات و خريد مسكن خبر داد.

سقف تسهيلات تعميرات ‌١٠ ميليون تومان و خريد مسكن در قالب عقود مبادله‌يي ‌٢٠ ميليون تومان با اقساط ‌٢٩٨ هزار تومان به‌صورت ماهانه و تا ‌١٠ سال است.

وي گفت: «هنوز تسهيلاتي در قالب عقود مشاركتي براي خريد مسكن پرداخت نمي‌شود، بايد بخشنامه صادر شود؛ تا نحوه عمل مشخص شود. البته نرخ سود اين عقود ‌٢٠ تا ‌٢٣ درصد است.»

بانك «كارآفرين» آخرين بانكي بود كه خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران با آن تماس تلفني برقرار كرد؛ اين بانك به كارخانه‌ها و توليدي‌هاي انبوه تسهيلات با نرخ سود ‌١٣ درصدي پرداخت مي‌كند.

متصدي بانك گفت: «براي اشخاص حقيقي تسهيلات با نرخ سود ‌١٣ درصدي تعريف نشده است و تنها در قالب عقود مشاركتي پرداخت مي‌شود.»

اين متصدي مطرح كرد: «بين ‌٧٠ تا ‌٧٥ درصد ارزش ملك تسهيلات پرداخت مي‌شود، البته ملك مورد نظر نبايد بيش از ‌١٥ سال عمر داشته باشد. از سوي ديگر، ممكن است با در نظر گرفتن محدوديت‌هايي، شرايط مذكور تغيير كند. سقف تسهيلات خريد مسكن نيز ‌٥٠ ميليون تومان است.»

نتيجه اين تماس‌ها نشان مي‌دهد كه بانك‌هاي خصوصي همچنان در برار پرداخت تسهيلات با نرخ ‌١٣ درصد بهره مقاومت مي‌كنند و عقود مبادله‌يي خود را به عقود مشاركتي تبديل كرده‌اند، كه اين امر با قانون عمليات بانكداري بدون ربا تطابق ندارد؛ چراكه هر نوع تسهيلاتي در دو بخش عقود مبادله‌يي و مشاركتي تعريف خاص خود دارد. گاهي هم قراردادهاي مبادله‌يي منعقد خواهد شد كه نقض غرضي صورت نگيرد. به‌نظر مي‌رسد، سوق يافتن تسهيلات خريد مسكن به سمت عقود مشاركتي نيز نشان از مشاركت بانك در اين امر دارد؛ بدين ترتيب واژه "مشاركت در ساخت مسكن" را مي‌توان به "مشاركت در خريد مسكن" نيز بسط داد كه در ادبيات بانكداري، اختراعي جديد به‌شمار مي‌آيد!

ازسوي ديگر، در صورت ناآگاهي مشتريان برخي از شعب بانك‌هاي خصوصي از نرخ جديد مصوب تسهيلات بانكي، بدون هيچگونه اشاره‌اي به آن، از پرداخت تسهيلات با بهره‌هاي ‌٥/٢٣ درصد، ‌٥/٢١ درصد و دست‌كم ‌١٧ درصد سخن رانده مي‌شود.

اين شرايط در موسسه‌هاي مالي و اعتباري هم داستان خود را دارد و گاه ازسوي مسوولان اين موسسه‌ها شنيده مي‌شود كه "ما به نرخ جديد سود تسهيلات بانكي تمكين نخواهيم كرد و تسهيلاتمان را هم با نرخ ‌١٨ درصد به مشتريان ارايه مي‌كنيم. ما كه از نظر بانك مركزي مجوز فعاليت نداريم؛ پس چرا بايد از اين قوانين صادره تبعيت كنيم؟"!

با اين حال، مشتري فرضي اين گزارش مي‌داند كه در صورت ناتواني در پرداخت اقساط تسهيلات بانك‌هاي "خصوصي"، در مراجعه به بانك‌هاي "دولتي" هم با هفت‌خوان رستمي مثال‌زدني‌ در دريافت تسهيلات مواجه است!

درنهايت، سوالي كه در اين ميان مطرح مي‌شود، آن است كه آيا بانك مركزي بر اين بازار پولي و بانكي كه بخش خصوصي نام گرفته است، نظارت‌هايي اعمال مي‌كند؟ يا خود را فقط مسوول اعلام تغيير نرخ سود براي آنها مي‌داند؟!

تماشاخانه

تیلور و یزدانی؛ دو کشتی‌گیری که تا زمان پایان نبردها، تشک کشتی را ترک نکردند / آیا یک جدال تاریخی تمام شد؟ (فیلم)

دست‌های پشت پرده‌ای که از وزارت نیرو قدرت‌مندترند/ چه کسی پشت ساخت سد فینسک است؟ (فیلم)

فیلم های دیگر