یک کمدی محترم

عصرایران - در زمانه ای که سینمای کمدی ، آلوده به هجو شده و سینمای دفاع مقدس آمیخته به شعار ، تولید فیلمی که هم جنگی باشد و هم کمدی و در عین حال نه شعاری باشد و نه لوده ، کاری سخت شگرف است ؛ این اتفاقی است که در سینمایی "ضدگلوله" رخ داده است.

ضد گلوله که به کارگردانی مصطفی کیانی هم اکنون در حال اکران است ، حکایت یک نوار فروش را روایت می کند که نه برای دفاع از وطن یا به قصد قربت که با انگیزه ای کاملاً شخصی به جبهه می رود و در آنجا با اتفاقات جالبی مواجه می شود.


ضدگلوله ، هم از طنز کلامی بهره می گیرد و هم از طنز موقعیت و معنا. این در حالی است که اکثر فیلم های کمدی می کوشند با جوک گفتن و هجو و زمین خوردن بازیگر و اتفاقات کاملاً دم دستی تماشاگر را "الکی" بخندانند.
نمونه اش را می توان در فیلم "اخراجی ها" دید که کارگردان برای آن که فیلمش کمدی باشد ، حتی پای باده معده را نیز به میان کشیده است یا در همین کلاه قرمزی که آن نیز هم اکنون در حال اکران است ، لخت کردن کاراکتر "بچه ننه" به قصد تشخیص جنسیت و سپس صحنه خیس کردن بچه ، از جمله تلاش های کارگردان برای خنداندن مخاطب است ؛ اتفاقاتی که سطح طنز و کمدی در سینمای ایران را به شدت نازل و سطحی می کنند.

در چنین شرایطی که البته منحصر به یکی دو فیلم پیش گفته نیست و از خنده بازار سیما تا پرده های سینما می توان مصداق های آن را به کرات دید ، شاهد فیلمی هستیم که شعور "مخاطب طنز" را جدی می گیرد و آن را محترم می شمارد.


در ضدگلوله ، شخصیت اصلی به جای آن که جوک بگوید و لودگی کند و ادا در بیاورد تا کار ، "مثلاً کمدی" باشد ، به طور جدی در نقش خود فرو رفته و در آن زندگی اش را می کند و از دل این زندگی ، موقعیت های طنزی در می آید که گاه در میان گلوله و بمب و خمپاره شکل می گیرند! و اتفاقاً یکی از زیبایی های کار این است که درست در لحظه ای که قاعدتاً باید جای استرس و اضطراب باشد ، خنده شکل می گیرد و مگر نه این است که یکی از ریشه های خنده ، به هم ریختن تناسب ها و غافلگیر شدن هاست؟!

از سوی دیگر ، "ضدگلوله" در دام کلیشه هایی مانند این که هر کس به جبهه رفت ، الزاماً متحول می شود یا اگر خواب شهادت دید ، لابد در عالم واقع نیز همان می شود و ... نمی افتد و صرفاً داستان یک آدم "معمولی" را تعریف می کند که در موقعیتی "غیرمعمولی" واقع شده است.

در عین حال ، فیلم ، ارزش های مورد احترام جامعه را نیز محترم می شمارد و همان طور که گفته شد ، مهم این است که این کار را بدون شعار دادن و بیانیه صادر کردن و عافیت جویی انجام می دهد.


فیلمنامه منسجم ، بازی های درخشان و مشخصاً هنرنمایی به یاد ماندنی مهدی هاشمی و کارگردانی روان ، همه و همه دست به دست هم داده اند تا ضدگلوله فیلمی باشد که بتوان با وجدان آسوده آن را یک "کمدی محترم" نامید.

شاید به همین دلایل است که رضا عطاران ، که قرار بود نقش اول فیلم را بازی کند ولی به دلیل همزمانی با پروژه "خوابم میاد" جای خود را به مهدی هاشمی داد درباره "ضدگلوله" گفته است : فیلمی که داغ بازی کردن در آن ، به دلم ماند.