دانش آموزان چاق غربال می شوند

تماشاي يك كودك تپل كيف بي نظيري دارد، به‌ خصوص كه اين تماشا با لذت كشيدن لپ‌هاي اين بچه همراه شود.شايد همين لذت باعث مي‌شود كه بسياري از پدر و مادران نسبت به عوامل و دلايل افزايش وزن فرزندانشان بي توجه باشند.

اما در گذر زمان، واژه‌ها هم تغيير مي‌كنند و بچه تپل دوست داشتني ديروز ، كم كم به يك دانش آموز چاق تبديل مي‌شود.چاقي دانش آموزان مساله‌اي است كه امروزه كمابيش در اكثر كشورها به يك معضل تبديل شده است و اگرچه در ايران هنوز آمار دقيق و جديدي از اين پديده در اختيار نداريم ، اما به نظر مي‌رسد مساله آن قدر جدي است كه دفتر فعاليت‌هاي ورزشي وزارت آموزش و پرورش درصدد شناسايي و درمان دانش‌آموزان چاق برآمده است.

 دكتر مجيد كاشف مدير كل دفتر فعاليت‌هاي ورزشي وزارت آموزش و پرورش ، در گفتگو با كليك از طرح اندازه گيري درصد چربي و شاخص چاقي دانش‌آموزان خبر داد و گفت:اين طرح هم بخشي از طرح تكميل شناسنامه ساختارقامتي دانش‌آموزان است و اطلاعات مربوط به آن در شناسنامه سلامت دانش‌آموزان ثبت مي شود.

متهمان رديف اول به صف
طرح غربالگري دانش‌آموزان و شناسايي و درمان بچه‌هاي چاق وقتي اهميت بيشتري مي يابد كه بدانيم برپايه آمارهاي گاه و بيگاهي كه از سوي مسوولان ارائه مي شود، شيوع چاقي در ميان كودكان و دانش‌آموزان ايراني نسبتا چشمگير و متاسفانه با يك سير صعودي همراه است.

پژوهشي كه سال 82 در شهر تهران انجام شد نشان داد كه بيش از 20 درصد از دانش آموزان مقطع دبستان در تهران مبتلا به اضافه وزن هستند. همچنين آماري كه سال 83 از سوي دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت اعلام شد حاكي از آن است كه 4/6 درصد پسران و 4/1 درصد دختران نوجوان ايراني چاق هستند.اما نكته حائز اهميت اين است كه محققان مي‌گويند كه بيش از 70 درصد نوجوانان چاق، بزرگسالاني چاق خواهند بود و حتي اين احتمال وجود دارد كه اين افراد در بزرگسالي دچار چاقي مفرط شوند.

دكتر ربابه شيخ الاسلام مدير كل پيشين دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت در مورد علل چاقي كودكان و نوجوانان مي گويد:<عوامل ژنتيك، فيزيولوژيك ، محيطي و عاطفي و رواني از عوامل متعدد بروز چاقي است. در اين ميان نمي توان از تاثير عادات بد غذايي از جمله افراط در مصرف شكلات، غذاهاي آماده، نوشابه‌هاي گازدار، چيپس و همچنين عدم تحرك در بروز اين پديده چشم پوشي كرد.>
دكتر مويري متخصص غدد كودكان نيز با بيان اينكه اخيرا شاهد افزايش روند چاقي به دليل پرخوري و كم تحركي در ميان كودكان هستيم مي‌گويد:<در سال هاي اخير چاقي هاي ناشي از بيماري هايي از قبيل كم كاري تيروئيد بسيار كم گزارش مي شود.> اين متخصص زندگي صنعتي را يكي از دلايل چاقي كودكان مي داند و اضافه مي‌كند:‌<استفاده از غذاهاي كنسرو شده و تبليغ اين مواد و همچنين تنقلات بي ارزشي چون چيپس و پفك موجب گرايش كودكان به سمت اين غذاها و تنقلات و در نتيجه چاقي روزافزون آنها شده است.> از سوي ديگر به گفته متخصصان مصرف خوراكي هاي شوري مانند چيپس و پفك در كودكان چاق باعث بروز عارضه فشارخون در اين كودكان مي شود، چراكه تجمع نمك و ساير مواد مضر در كليه يك فرد چاق حتي در خردسالي مي تواند آسيب جبران ناپذيري به سلامت كليه وارد آورد و در نهايت فرد را مبتلا به فشار خون كند.

اما زندگي آپارتمان نشيني ، عدم تحرك كافي ، استفاده بيش از حد از رايانه و تماشاي طولاني مدت تلويزيون از جمله علل چاقي بچه ها عنوان مي‌شوند كه تمامي متخصصان در اين مورد اتفاق نظر دارند. در حالي كه توصيه مي شود كودكان در حالت عادي 50 درصد انرژي خود را صرف فعاليت هاي فيزيكي كنند، بسياري از كودكان قرن 21 حداكثر فعاليتشان محدود به حركت دادن موس، فشار دادن دكمه‌هاي كيبورد و لميدن پاي تلويزيون شده است.

گزارش فدراسيون جهاني قلب حاكي است دو سوم كودكان سراسر جهان از تحرك كافي بي بهره اند و نوجوانان بيشتر از گذشته در معرض خطر بيماري هاي تهديدكننده جاني به دليل رژيم هاي غذايي نادرست و كم تحركي قرار دارند.

اگر دردم يكي بودي چه بودي
گفته مي شود چاقي دوران نوجواني اغلب موارد با افزايش خطر ابتلا به ديابت، بيماري هاي قلبي و عروقي و افزايش فشار خون و همچنين چربي خون ، افسردگي و اختلالات ارتوپدي در بزرگسالي همراه است.اما اين‌ها تنها مشكلاتي نيست كه چاقي به كودكان هديه مي دهد.كودكان مبتلا به اضافه وزن به علت داشتن رژيم غذايي نامناسب و عدم تحرك جسماني كافي دوبرابر ديگر در معرض كمبود آهن قرار دارند.

از سوي ديگر چاقي بيش از اندازه موجب انباشته شدن چربي در اعضا و احشاي بدن به‌ويژه در عروق شده ، منجر به كاهش قطر آن مي‌شود .كاهش گردش خون بافت هاي مهم و حياتي مانند قلب ، مغز و كليه باعث بروز بيماري‌هايي از قبيل ديابت، چربي خون بالا، بيماري‌هاي قلبي‌، سكته‌هاي مغزي و درنهايت مرگ و مير در ميان افراد چاق حتي كودكان مي شود. دكتر مويري در اين زمينه مي گويد: <متاسفانه ديابت تيپ 2 كه در سال‌هاي گذشته تنها در ميان افراد چاق بالاي 40 سال مشاهده مي شد ، اخيرا در ميان كودكان چاق رو به گسترش است.>

پوكي استخوان از ديگر بيماري‌هايي است كه كودكان چاق مستعد ابتلا به آن هستند.از آنجايي‌كه چاقي دوران كودكي، فرآيند رشد استخوان‌ها را دچار اشكال مي‌كند، احتمال خطر ابتلا به پوكي استخوان را نيز افزايش مي‌دهد.تحقيقات نشان مي دهد كودكان چاق استخوان بندي ضعيف‌تري دارند و از آنجا كه بيشترين درصد رشد استخوان ها در دوران كودكي است، كودكان چاق بيش از سايرين در معرض ابتلا به پوكي استخوان هستند.

علاوه بر تمام اين عوارض، تحقيقات انجام شده حاكي است كه دختران چاق زودتر به سن بلوغ مي رسند.البته اين تحقيق در دانشگاه بوستون آمريكا انجام شده است اما متخصصان ايراني براين باورند كه در سال هاي اخير دختران ايراني زودتر بالغ مي شوند و از اين پديده به عنوان يكي از علل كوتاهي قد دختران نام مي برند. با توجه به نتايج اين دو تحقيق، شما فكر نمي كنيد كه دختران ايراني در سال‌هاي اخير چاق تر شده اند؟

تشكيل كانون هاي آمادگي جسماني در سراسر كشور
طي 20 سال گذشته تعداد كودكان چاق سراسر جهان سه برابر شده است، به طوري كه 10 درصد كودكان شش ساله و 17 درصد نوجوانان 15 ساله دچار چاقي مزمن هستند.اين را آمارهاي سازمان بهداشت جهاني نشان مي دهد.برپايه همين آمار بيش از 22 ميليون كودك زير 5 سال در جهان بسيار چاق هستند.البته اين موارد چاقي فقط مربوط به كشورهاي ثروتمند جهان نيست و گزارش‌‌ها نشان مي‌دهند كه 17 ميليون نفر از اين كودكان در كشورهاي در حال توسعه زندگي مي كنند.سازمان بهداشت جهاني اين وضعيت را به تغذيه بد و كم ورزش كردن مربوط مي داند.

مقامات اين سازمان از كشورهاي جهان خواسته اند با تعليم روش هاي تغذيه مناسب به كودكان و افزايش ساعات ورزش حركات جسماني براي بچه ها ، موارد چاقي را كاهش دهند. در حالي‌كه مطالعات جديد نشان مي دهد كودكان چاق بيشتر به دليل محرك هاي مثبت و عوامل شادي آور به ورزش كردن تشويق مي شوند نه با دليل و انگيزه اي مانند كاهش وزن ، كشورهاي مختلف در اين زمينه سياست هاي متفاوتي را در پيش گرفته اند.براي مثال در مدارس سنگاپور دانش آموزان چاق از لاغرها جدا مي شوند و براي كاهش وزن به اين دانش آموزان تمرينات بدني بيشتري داده مي شود.اين كودكان حتي در زنگ هاي تفريح مجبور به انجام تمرينات ورزشي مثل دو مي شوند.

انگليسي ها هم جنگ با چاقي كودكان را از سنگر بوفه مدارس آغاز كرده اند و در مدارس اين كشور از سال قبل، فروش مواد غذايي چاق كننده ممنوع شده است.

اما در ايران علاوه بر طرح بوفه سالم- كه چندي است از سوي دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت پي گيري مي شود -جدي ترين طرح همين طرح شناسايي و درمان دانش آموزان چاق است كه در دستور كار دفتر فعاليت هاي ورزشي وزارت آموزش و پرورش قرار دارد.دكتر كاشف در گفت‌گو با <سلامت> جزئيات اين طرح را چنين‌ بازگو مي‌كند: <شناسايي دانش آموزان چاق از سال تحصيلي 85-84 آغاز شده است. براي اين منظور ضخامت چربي زير پوست قسمت پشت بازو و ساق پاي دانش آموزان با روش هاي خاصي اندازه گيري و محاسبه مي شود و اين اعداد در شناسنامه سلامت بچه‌ها ثبت مي شود.

كاشف با بيان اينكه چون طرح جديد است هنوز نمي توانيم آماري از شيوع چاقي در دانش‌آموزان ايراني ارائه دهيم، مي‌افزايد: <دانش‌آموزان چاق با معرفي نامه اي كه از مدير مدرسه مي گيرند مي توانند به كانون هاي آمادگي جسماني كه در تمام مناطق آموزش و پرورش داير است مراجعه كنند.مربيان آمادگي جسماني كه در اين مراكز مستقر هستند مشاوره هاي لازم را در اختيار دانش آموزان قرار مي دهند و تمرينات مناسب را به آن ها آموزش مي دهند.

تماشاخانه

دستور رییسی باز هم ناممکن از آب درآمد!/ ساخت هواپیما فعلا شدنی نیست/ تکلیف یک میلیون دلار پولی که صرف شد چه می‌شود؟ (فیلم)

مشق نوشتن دانش‌آموزان چینی زیر سرم/ شکست اصلاحات آموزشی چین برای تکالیف منزل (فیلم)

فیلم های دیگر