آلمانی ها چگونه از پناهجویان استقبال کردند؟ (+عکس)

اگر در اين روزها از ايستگاه اصلي راه‌آهن مونيخ رد شويد شايد فكر كنيد كه تيم ملي فوتبال اين كشور جام قهرماني ديگري را برده و تا چند دقيقه ديگر با قطار وارد مونيخ خواهد شد. صد‌ها نفر در ايستگاه قطار ساعت‌ها در انتظار ايستاده‌اند.

به گزارش اعتماد، در دست‌هاي‌شان پلاكارد‌هايي به مضمون «خوش آمديد» به چشم مي‌خورد و دسته‌هاي گل. براي افرادي كه از قطار‌ها خارج مي‌شوند هورا مي‌كشند و دست مي‌زنند.

 چند نفر كورال شادي بتهوون را مي‌خوانند. اما كساني كه اين افراد مشتاقانه در انتظار آنانند نه قهرمان‌هاي فوتبال آلماني كه پناهجوياني‌اند كه پس از هفته‌ها سرگرداني در مجارستان با قطار وارد خاك آلمان شده‌اند.

 آنها با لبخند‌هايي شرمسار براي منتظران دست تكان مي‌دهند و شيشه‌هاي آب، كاپشن‌ها و كلاه‌ها و بسته‌هاي غذايي و ميوه را با خوشحالي از دست آنان مي‌گيرند.


تنها در آخر هفته گذشته ١٤ هزار پناهجو وارد مونيخ شده‌اند. دولت آلمان اعلام كرده است كه تا پايان سال جاري ميلادي حدود ٨٠٠ هزار پناهجو وارد آلمان خواهند شد. ادارات مسوول امور پناهندگي در مقابل اين افزايش ناگهاني پناهجو، درمانده‌اند.

تصاوير پناهجوياني كه در شهر برلين در پارك‌ها شب را سر مي‌كنند در رسانه‌هاي آلمان بارها پخش و باعث بحث‌ها و انتقادات فراواني شده است.

ساكنان آلمان، به خصوص در شهرهايي مانند برلين، هامبورگ ومونيخ كه با تعداد زيادي از پناهجويان روبه‌رو هستند، با كارهاي داوطلبانه تا حدودي كار را از دوش ادارات برداشته‌اند.



 مردم در شبكه‌هاي اجتماعي مانند فيسبوك گروه‌هاي كمك ايجاد كرده و كمك‌هاي مالي و غيرمالي را به پناهجوياني مي‌رسانند كه هنوز در انتظار پذيرفته شدن پرونده خود در ادارات آلمانند و به همين دليل وارد سيستم كمك‌هاي اجتماعي نشده‌اند.

كمك‌هاي مردم آلمان به حدي زياد است كه بسياري از گروه‌هاي كمك‌كننده پس از چند روز اعلام كردند كه از پذيرش لباس خودداري مي‌كنند چون در چند هفته گذشته بيش از نياز لباس صدقه گرفته‌اند.

در مقابل آن تقريبا هر روز در شهري از آلمان خانه‌ها و اماكني كه براي سكونت پناهجويان انتخاب يا ساخته شده‌اند به آتش كشيده مي‌شوند. تاكنون كسي در اين آتش‌سوزي‌ها كشته نشده اما حدود ١٠ نفر مجروح شده‌اند. خبر حمله به پناهجويان و خارجي‌ها در اماكن عمومي در سراسر آلمان تقريبا هر روز در رسانه‌ها ديده مي‌شود.


واكنش رسانه‌ها، سياستمداران، روشنفكران، هنرمندان و متفكران آلماني درباره موج جديد پناهجويان ابعاد مختلفي از گفتمان پناهجويي در آلمان را روشن مي‌كند.

تاكنون بيشتر هنرمندان و شخصيت‌هاي محبوب تلويزيوني به اين موضوع واكنش نشان داده‌اند تا متفكران و روشنفكران. كساني مانند يورگن هابرماس، فيلسوف بزرگ آلماني تاكنون در اين باره سكوت كرده‌اند. جاي خالي كسي مانند گونتر گراس، نويسنده آلماني كه در آوريل ٢٠١٥ درگذشت و در بسياري از مسائل سياسي روز مداخله مي‌كرد، حس مي‌شود.

هنرمندان و چهره‌هاي محبوب عامه اما واكنش‌هاي روشن و فراواني از خود نشان داده‌اند. براي مثال بازيگر و كارگردان مشهور و محبوب آلماني، تيل شوايگر Till Schweiger، در صفحه فيسبوك خود با لحني تند با كساني برخورد كرد كه در كامنت‌هاي خود نسبت به پناهجويان تنفرپراكني مي‌كردند.

شوايگر اعلام كرد كه چنين كساني را در صفحه خود و به عنوان طرفدار خود نمي‌خواهد. او همچنين در چند برنامه تلويزيوني و در اخبار سراسري هم ظاهر شد و نظرات خود را تكرار كرد. او قصد دارد با پول شخصي خود يك كمپ پناهندگي با شرايط مناسب بسازد.



گروه‌هاي موسيقي مانند die Toten Hosen و die Ärtze جزو گروه‌هايي بوده‌اند كه به نفع پناهجويان و بر ضد جو ضدخارجي آلمان موضع‌گيري كرده‌اند. اين گروه‌ها كه از سنت پانك برمي‌خيزند در گذشته نيز موضع‌گيري‌هاي مشابهي از خود نشان داده‌اند.
 
Udo lindenbergاودو ليندن برگ، خواننده بسيار محبوب آلماني، اعلام كرده است كه در اويل ماه اكتبر كنسرت بزرگي با شركت ديگر خواننده‌هاي مشهور آلماني برگزار خواهد كرد تا همبستگي خود را با پناهجويان اعلام كرده و به آنها خوشامد بگويد.

حتي كمدين‌هايي مانند يوكو و كلاس، Joko und Klaas كه تا كنون به مسائل سياسي اهميتي نشان نمي‌دادند و با برنامه طنز تلويزيوني خود در ميان قشر جوان و دور از سياست بسيار موفق‌اند، با پيامي طولاني در يوتيوب و فيسبوك به نفع پناهجويان موضع‌گيري كرده و صريحا از مخاطبان خود خواسته‌اند كه با جريان‌هاي راست و ضدخارجي همراهي نكنند.

مهم‌تر و جالب‌تر از نگاه هنرمندان و روشنفكران به مساله پناهندگي، واكنش جديد رسانه‌ها و سياستمداران و تغيير افكار عمومي نسبت به اين موضوع است.




 مساله پناهجويان خبر اول همه رسانه‌هاي آلماني، از تلويزيون و راديو تا روزنامه‌ها و سايت‌هاي خبري در چند هفته گذشته است.

تصوير‌هايي كه در اين اخبار نشان داده مي‌شوند نه هجوم سيل‌وار پناهجويان به اروپا و آلمان بلكه تصوير انسان‌هايي است كه از جنگ و تعقيب گريخته، ماه‌ها آواره بوده، با زحمت و با ريسك‌هاي فراوان خود را به اروپا رسانده و اكنون به كمك نياز دارند، زيرا ادارات آلماني از عهده رسيدگي به آنها برنمي‌آيند.

موضوع اصلي پناهجوياني‌اند كه در راه اروپا در درياي مديترانه غرق شده يا در كاميون‌هاي سربسته خفه شده‌اند و نه خارجياني كه به قصد سوء استفاده مالي به اروپا هجوم مي‌آورند. بسياري از رسانه‌هاي مهم ميانه‌رو و حتي محافظه‌كار آلماني، كه تا چند ماه يا سال پيش از خطر اسلاميزه شدن اروپا به دليل پناهجويان و مهاجرين سخن مي‌گفتند، نسبت به «پناهندگان قلابي» هشدار مي‌دادند يا اعلام مي‌كردند كه ظرفيت اروپا و آلمان براي پذيرش پناهجويان به زودي به پايان خواهد رسيد، اكنون تيتر‌ها، مقالات و نظرات مثبت‌تري درباره مساله پناهجويان منتشر مي‌كنند.

 بسياري از سياستمداران ميانه‌رو، محافظه‌كار و دست‌راستي آلمان كه تا چندي پيش نگاهي بسيار انتقادي به پناهجويان داشتند و با جملات و سخنان خود به پوپوليسم عليه خارجي‌ها دامن مي‌زدند، اكنون از جريان‌هاي راست افراطي و نظرات ضد پناهجويي آنها انتقاد كرده و مردم آلمان و راي‌دهنده‌هاي خود را به كناره‌گيري از آنها فرا مي‌خوانند.

مثال شاخص آن سخن‌هاي صدراعظم آلمان آنجلا مركل است كه تا كنون چند بار و به روشني از مردم آلمان خواسته است كه در تظاهرات يك گروه راست با نظرهاي ضدخارجي شركت نكنند؛ خواهشي كه معمولا از سوي يك مقام دولتي بيان نمي‌شود.



رييس حزب سوسيال دموكرات آلمان، زيگمار گابريل اعلام كرده كه آلمان مي‌تواند سالي ٥٠٠ هزار پناهنده بپذيرد و با تكذيب احزاب محافظه‌كار مواجه نشده؛ امري كه تا چند ماه پيش ناممكن مي‌نمود.

دولت آلمان در سياست‌هاي جديد پناهندگي خود كه چند روز پيش اعلام شد اگرچه قدم‌هايي به عقب برداشته اما در بسياري موارد شرايط را براي پناهجويان آسان‌تر كرده است. بسياري از فعالان در زمينه امور پناهجويي و سياستمداران متمايل به چپ، از طرفداران سنتي پناهجويان، در گفت‌وگو‌هاي غيررسمي مي‌گويند كه فضاي سياسي كنوني آلمان قويا به نفع پناهجويان است.

بسياري از مفسران سياسي علت اصلي اين تغيير فضا و سياست را قوي‌تر شدن جريان‌هاي راست افراطي در آلمان و حركات خشونت‌باري مانند به آتش كشاندن كمپ‌هاي پناهندگي مي‌خوانند.



به عقيده اين مفسران رسانه‌ها و سياستمداران محافظه‌كار و دست راستي آلمان با اظهارات خود در بسياري موارد در ساخت تصورهاي راسيستي و نژادپرستانه و آن جو ضد خارجي شريك بودند كه هر پناهجو را به چشم دشمن، «انگل اجتماعي» و «جنايتكار» مي‌بيند. حالا و پس از حملات تروريستي به كمپ‌هاي پناهندگي، اين رسانه‌ها و سياستمداران انگار از اشباحي كه خود فراخوانده‌اند ترسيده‌اند. البته در اين جريان غالب هنوز سياستمداراني هستند كه به سياست و نظرات پوپوليستي خود ادامه مي‌دهند.

چند روز پيش يكي از سياستمداران حزب دست راستي CSU اعلام كرد كه مي‌شود پناهجويان سوري را به مناطقي از سوريه برگرداند كه در آن جنگ داخلي جريان ندارد. اما اين اظهارنظر با مخالفت شديد چند عضو ارشد همان حزب روبه‌رو شد.

پاسخ به اين پرسش كه اين نگاه مثبت به پناهجويان در جامعه آلمان تا چه حد متداوم و دور از مدهاي روز خواهد بود، ساده نيست. مردم آلمان اكنون تحت تاثير اخبار دهشتناكِ وضعيت پناهجويان آماده به كمكند.

 اين پناهجويان تا چند وقت ديگر به همكلاسي‌ها، همسايه‌ها و رقباي كاري ساكنان آلمان تبديل خواهند شد. ادغام اين پناهجويان در جامعه آلمان لازم است اما با مشكلات فراواني همراه خواهد بود. آيا مردم آلمان آن وقت نيز چهره‌ دوستانه خود را نشان خواهند داد؟