چالش‌های گردشگران خارجی در ایام اوج سفر

فصل پاییز است و اوج سفر گردشگران خارجی به ایران. گردشگران خارجی از شمال و مرکز اروپا این فصل را به خاطر آب و هوای آن، برای سفر به ایران برمی‌گزینند اما به‌دلیل ازدحام گردشگر و تامین نبودن برخی زیرساخت‌های اولیه و البته مهم، آنها با مشکلاتی روبه‌رو ‌می‌شوند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» دو نفر از گردشگران فرانسوی که به صورت انفرادی، به ایران آمده‌اند، می‌گویند: «یکی از مسائلی که در ایران با آن مواجه بودیم و برنامه‌ها و زمانبندی سفر ما را به هم می‌ریخت، تاخیر پروازهای هواپیمایی در چند مورد بود.»

استیو و جان همچنین از نبود کیوسک‌ها یا مکان‌هایی برای اطلاع‌رسانی در فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها یا حتی در شهرهایی که مقصدشان بوده شاکی بودند و نبود تابلوهای راهنمایی در برخی شهرها را هم موجب سردرگمی خود می‌دانند. آنها می‌گویند ایران بسیار زیباست و مکان‌ها و جاذبه‌های بسیاری برای دیدن دارد اما امکاناتی که به عنوان گردشگر از آنها استفاده کنیم چندان مناسب نبوده؛ با این حال در مجموع از دیدن ایران و جاذبه‌های آن راضی هستیم.

این گردشگران فرانسوی همچنین نبود راهنمای مسلط به زبان انگلیسی در بسیاری از مکان‌های دیدنی را یک ضعف قابل توجه دانسته و می‌گویند: «با اینکه بسیاری از اطلاعات را پیش از سفر به ایران توانسته‌ایم پیدا کنیم اما بسیار هم پیش آمده که نیاز به راهنمایی در برخی مکان‌ها داشته‌ایم اما کسی را که به عنوان راهنما این کار را انجام دهد، نیافته‌ایم و در نهایت به اطلاعاتی که گاه در بروشورها بوده بسنده کرده‌ایم.»

پارکینگ، هتل، سرویس بهداشتی!

در همین حال رئیس هیات‌مدیره جامعه راهنمایان تور ایران که سال‌ها است به واسطه حرفه‌اش با گردشگران خارجی در ارتباط نزدیک است، مشکلات ریز و درشتی را برمی‌شمرد که گردشگران خارجی با آنها مواجهند. مسعود عبداللهی می‌گوید: «یکی از مشکلاتی که در این فصل پرسفر با آن مواجهیم این است که پارکینگ مناسب به‌ویژه در نزدیکی آثار و جاذبه‌های دیدنی در شهرهای مختلف ایران بسیار کم است و به همین دلیل گاهی توریست‌های خارجی ناچار می‌شوند بسیار دورتر از محل مورد نظر پیاده شده و راهی طولانی را برای رسیدن به مکان تاریخی یا جاذبه مورد نظر طی کنند.» وی یادآور می‌شود: «رسیدگی به این مشکل از این نظر اهمیت دارد که تعداد قابل‌توجهی از گردشگران مسن هستند و علاوه بر این، طی مسیر طولانی با پای پیاده برای رسیدن به یکی از مکان‌های دیدنی، وقت و زمان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.»

این راهنمای تور تاکید می‌کند: «این مشکل در نزدیکی برخی هتل‌ها نیز وجود دارد و به دلایل مختلف، گاهی تا رسیدن به هتل ناچاریم مسیری را پیاده بپیماییم که موجب خستگی و نارضایتی گردشگران می‌شود.»

به گفته رئیس هیات‌مدیره جامعه راهنمایان تور ایران، مشکل اساسی دیگر ما در ایام پیک سفر گردشگران خارجی به ایران، این است که کیفیت اتاق‌ها به‌دلیل قدیمی بودن هتل‌ها و عدم بازسازی و نوسازی آنها بسیار پایین است و همین مساله شکایت گردشگران را در پی دارد.

این مشکل در حالی عنوان می‌شود که مساله کمبود هتل‌های استاندارد در ایران یکی از مشکلات اساسی و زیرساختی است که حل آن نیاز به زمان طولانی و هزینه بالا دارد. بنابراین به گفته کارشناسان گردشگری، یکی از راه‌حل‌ها برای برطرف کردن این مشکل تا زمان ساخته شدن هتل‌های جدید این است که با کمک دولت و ارائه تسهیلات مناسب، هتل‌های قدیمی بازسازی یا نوسازی شوند و ارائه خدمات در آنها نیز با آموزش‌ نیروی انسانی، به استانداردهای بین‌المللی نزدیک شود.

به گفته عبداللهی «کمبود راهنمایان باتجربه درحالی‌که تعداد گردشگران خارجی در این فصل زیاد است نیز یکی از مشکلاتی است که با آن مواجهیم. همچنین کمبود راهنمایان باتجربه‌ای که مسلط به زبان‌های آلمانی، فرانسوی، چینی و اسپانیایی هستند نیز مشکل‌آفرین است.» رئیس هیات‌مدیره جامعه راهنمایان تور ایران خاطرنشان می‌کند: «در زمینه زبان انگلیسی هنوز به مشکل اساسی برنخورده‌ایم؛ چراکه هنوز تعداد گردشگران انگلیسی در ایران زیاد نشده. بنابراین به نظر می‌رسد با ورود گردشگران انگلیسی نیاز به راهنمایان باتجربه‌ای که مسلط به زبان انگلیسی هستند نیز بیشتر شود. در هر حال آموزش نیروهای راهنمای زبده و مسلط به زبان‌های موردنیاز ضروری است؛ چراکه تعداد راهنمایان باتجربه بسیار کم بوده و پاسخگوی نیاز ما نیست.»

او تاکید می‌کند که تمام این مشکلات و مشکلات قدیمی همچون سرویس‌های بهداشتی بین‌راهی موجب می‌شود نتوانیم خدمات مناسب ارائه دهیم و گردشگر خارجی نیز رضایت لازم از سفر خود به ایران را نداشته باشد.

عبداللهی با تاکید بر ضروری بودن حل مشکل سرویس‌های بهداشتی به‌دلیل کهولت سن تعداد زیادی از توریست‌ها تصریح می‌کند: «حداقل کاری که می‌شود برای حل سریع‌تر این معضل کرد این است که تدابیری اندیشیده شود تا به کمک بخش دولتی، دست‌کم برای اتوبوس‌های توریستی بتوان سرویس بهداشتی تعبیه کرد.»

این راهنمای تور همچنین به مشخص نبودن برخی وظایف مربوط به روابط میان راهنمایان گردشگری با رانندگان اتوبوس‌ها و رانندگان با آژانس‌های گردشگری می‌گوید: «سازماندهی در زمینه ماشین‌های توریستی در ایران نداریم. بنابراین لازم است راننده‌های اتوبوس‌های گردشگری مدرک مرتبط داشته باشند و آموزش‌های آنها به روز شود؛ چراکه به‌دلیل آموزش ندیدن آنها و مشخص نبودن روابط و ضوابط میان آنها با راهنماها گاهی مسائلی پیش می‌آید که موجب اختلال در تورها می‌شود.»

چه جاده‌هایی صاف شده؟

دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز درباره مسائلی که ایران و توریسم ایران در این زمینه با آنها درگیر است، می‌گوید: «مشکلات ما در این زمینه جدید نیستند و سال‌های سال است که این مشکلات را داریم، مطرح می‌کنیم و نتیجه نمی‌گیریم.»

ناصر گلدوست تاکید می‌کند که سازمان میراث فرهنگی به معنای واقعی کاری برای حل کمترین مشکلات در زمینه جذب توریست و ارائه خدمات به آنها نکرده و مدام در کار بخش خصوصی دخالت کرده است. به اعتقاد این آژانس‌دار به همین دلیل است که نه‌تنها مشکلی حل نشده بلکه بر مشکلات هم افزوده شده است.

او ادامه می‌دهد: «اگر اراده حل مشکلات در زمینه گردشگری وجود داشته باشد و از بخش خصوصی حمایت شود، دیگر مساله ما هتل نخواهد بود. گردشگران بسیاری هستند که علاقه‌ای به اقامت در هتل ندارند، از خانه‌های روستایی و کمپ‌ها برای اقامتشان استفاده می‌کنند. پس مساله فراتر از این حرف‌ها است.»

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نظر می‌رسد تعداد گردشگران خارجی با توجه به شرایط مناسبی که ایران به دست آورده، به‌ویژه در این ایام که فصل ورود گردشگران خارجی نیز هست، روز به روز بیشتر می‌شود و به قول رئیس سازمان میراث فرهنگی ایران باید منتظر سونامی گردشگران خارجی بود. اما این نگرانی که زیرساخت‌ها و امکانات، نیروی کارآمد و آموزش‌دیده ما پاسخگوی نیاز به وجود آمده نباشد نیز به موازات رشد تعداد گردشگران خارجی روز به روز افزایش می‌یابد؛ چراکه رفع برخی از این نیازها، نیازمند زمان و سرمایه بسیار است.

به اعتقاد کارشناسان گردشگری، ایجاد فضای رقابتی در میان ارائه‌کنندگان خدمات و همچنین ارائه تسهیلات دولتی در برخی بخش‌ها و برنامه‌های آموزشی منظم و هدفمند می‌تواند در کوتاه‌مدت برخی نیازهای زیرساختی و خدماتی را در زمینه گردشگری تا رسیدن به هدف‌های بلندمدت، جوابگو باشد؛ بنابراین اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم است بخش خصوصی، بخش دولتی و شهرداری‌ها به صورت هماهنگ حرکت کنند.