آیا سید حسن خمینی مجتهد است؟

عصر ایران؛ مصطفی داننده- این روزها حواشی بسیاری پیرامون اجتهاد سید حسن خمینی و رفتنش به مجلس خبرگان در فضای سیاسی کشور مطرح است. موافقان او، سید حسن را یک مجتهد تمام می‌دانند که احتیاج نیست امتحان بدهد و مخالفانش نیز معتقد هستند که یادگار امام همچون دیگر روحانیون باید برای ورود به مجلس خبرگان امتحان بدهد.

در این میان بسیاری به دنبال این مسئله هستند که ببیند که آیا سید حسن خمینی مجتهد است یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است تعریفی از اجتهاد و مجتهد را بیان کنیم.

تعریف اجتهاد و مجتهد

واژه مجتهد از کلمه «اجتهاد» مشتق شده‌است. اجتهاد در لغت به معنای تلاش و کوشش است، اما مقصود از آن در اصطلاح اسلامی، بذل جهد و کوشش برای استنباط احکام شرعی فرعی از منابع فقه اسلامی است.

اجتهاد از ریشه «جهد» به معنای منتهای کوشش است. تلاش برای یافتن دلیل و حجّت بر احکام شرعی را اجتهاد گویند.

تعریف‌های دیگری نیز برای اجتهاد شده است، مانند: ملکه‌ای که در پرتو آن، قدرت بر استنباط حکم شرعی پیدا می‌شود یا کوشش برای به دست آوردن ظنّ بر حکم شرعی (در فرض عدم دسترسی به علم).

در کنار این جایگاه علمی که خود او به دست آورده است برخی مراجع تقلید که از اساتید او بودند اجتهاد وی را تایید کردند.

آیت‌الله جوادی آملی از مراجع تقلید قم در مورد جایگاه علمی سید حسن خمینی می‌گوید: «سيدحسن آقا از نظر فقهي در زمره علمای بزرگي است كه جلسات درس فقه و اصول را بسيار خوب و پربار برگزار مي‌كند و بنده ايشان را از هر حيث واجد شرايط مي‌دانم.«

آيت‌الله حاج شيخ عباس محفوظي از دیگر مراجع تقليد شيعه در قم ضمن تاكيد بر مراتب فقهي و اجتهادي سيد حسن خميني از كانديداتوري او براي مجلس خبرگان استقبال كرده بود. وي در تاييد درجات فقهي سيد حسن خميني تاكيد كرده بود: «اينجانب عالم مجتهد سيد حسن آقاي خميني را عالمي آگاه به زمان و متقي مي‌دانم و معتقدم با وجود اينكه ميسور و مقدور بود كه ايشان صاحب مدارج علمي دانشگاهي در مباحث فلسفه و الهيات و غيره باشند و با وجود تحقيق و تتبع در فلسفه و الهيات اصل مبناي درس و بحث خود را در فقه صاحب جواهري قرار داد و بحمدالله پيشرفت چشمگيري در اين علوم حاصل كرد.»

عبدالواحد موسوی‌لاری، وزیر کشور دولت اصلاحات، اعلام کرده بود سیدحسن اجازه اجتهاد خود را از طرف آیت‌الله وحید‌خراسانی دریافت کرده است، او این اجازه را از سوی آیات دیگری هم دارد که هنوز اعلام نشده‌اند.

محمدعلی آهنگران در صفحه اینستاگرام خود درباره آیاتی که اجتهاد سیدحسن را تأیید کرده‌اند، چنین نوشته است: آیت‌الله موسی شبیری‌زنجانی، آیت‌الله امینی، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله سیدجعفر کریمی و آیت‌الله غضنفری‌خوانساری از‌جمله آیاتی هستند که اجتهاد سیدحسن را تأیید و امضا کرده‌اند.

آیت الله سید مصطفی محقق داماد، نیز در پاسخ به سئوالی در خصوص اجتهاد حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، گفت: نظر بنده در مورد ایشان همان نظر اخوی می باشد.ایشان به رتبه اجتهاد و قدرت استنباط نائل آمده است».

آیت‌الله هاشم زاده هریسی نیز در مورد اجتهاد سید حسن خمینی می‌گوید:« در رابطه با سيدحسن آقا اطلاع ندارم که به آزمون دعوت شده است يا نه، اما مي توانند به جزوات تحقيقي او مراجعه کرده و اکتفا کنند و يا به حوزه درسي او مراجعه کنند و اصلا به امتحان دعوتش نکنند. اگر هم اينها را کافي ندانند و تشخيص دهند که بايد به آزمون دعوتش کنند هم لابد تشخيصشان بوده است. گويا شوراي نگهبان گزينه چهارم را انتخاب کرده و جزوه و کتب و کلاس وي را ملاک قرار نداده و مي خواهد از طريق امتحان اجتهاد او را تشخيص دهد؛ در حاليکه او به دليل جزوه و کلاسش مي گويد که نيازي به حضور در آزمون ندارد.»

آنطور که از شواهد پیداست، مراجع تقلید و برخی علما اجتهاد سید حسن را تایید کرده‌اند اما همه باید منتظر نظر شورای نگهبان باشیم تا ببینم آنها در مورد اجتهاد سید حسن خمینی چه نظری دارند.

تماشاخانه

دست‌های پشت پرده‌ای که از وزارت نیرو قدرت‌مندترند/ چه کسی پشت ساخت سد فینسک است؟ (فیلم)

دعوای ۱۵۰ ساله بر سر حقابه هیرمند/ مگر اینکه سیلاب به داد مردم سیستان برسد/ مردم همه حقابه را می‌خواهند و دولت‌های ایرانی ناتوان در گرفتن آن (فیلم)

فیلم های دیگر