حجم نقدینگی سرگردان در ایران که از هزار هزار میلیارد تومان گذشت، آهنگ گرانی کالاهای اساسی هم تند تر شد. اسفندماه سال گذشته بود که بانک مرکزی اعلام کرد حجم پول سرگردان در اقتصاد ایران به بالاترین حد خود رسیده است. همان زمان، اظهار نظرهای متفاوتی در این باره مطرح شد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باور بودند که ایجاد شفافیت اقتصادی از سوی دولت یازدهم موجب اعلام دقیق و منطقی حجم نقدینگی در کشور شده است.
همچنین بسیاری دیگر از تحلیلگران اقتصادی بر این باور هستند موضوع شفافیت بیشتر در خصوص اعلام حجم نقدینگی نیست، بلکه مساله اصلی که باید به آن توجه شود، سالها اجرای سیاستهای ناردست اقتصادی است که موجب شده انفجار نقدینگی صعودی شدن آمار تورم و گرانی را در پی داشته باشد. افزایش لجام گسیخته قیمت دلار، چاپ بیرویه پول، افزایش واردات و همچنین بیثباتی در قوانین اقتصادی از مهمترین دلایلی است که به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی، تورم و گرانی کالاهای اساسی را به کابوسی برای اقتصاد ایران تبدیل کرده است.
بررسی شاخص بهای مصرفکننده در بانک جهانی، نشان میدهد قیمت ها در ایران، چند برابر میانگین دنیا رشد دارد.حالا بر اساس بررسیهای انجام شده قیمتها درایران در 10 سال اخیر 5 برابر شده است؛ آخرین آمارهای بانک جهانی ،شاخص بهای مصرفکننده کل جهان در سال 2016 نسبت به سال 2000 ،دو نیم برابر شده، که به معنی 2.5 برابر شدن قیمت کل کالاهای محاسبه شده در این فاصله است.
این در حالی است که شاخص بهای مصرفکننده ایرانی در همین زمان، 12.3 برابر شده، که 5 برابر میانگین جهانی است. قیمت ها در ایران در 10 سال گذشته افزایش 4.9 برابری را تجربه کرده است که پس از سودان در میان کل کشورهای دنیا در مقام دوم قرار دارد.
این تفاوت به معنی رشد بیملاحظه نقدینگی اقتصاد ایران نسبت به اقتصاد جهانی است. بسیاری از کارشناسان ، تعمیق سازوکارهای ربوی در اقتصاد ایران و بی توجهی به تولید را علت اساسی این مشکل میدانند.