انتقاد ميرحسين از طرح تحول اقتصادی:نبايد با تخصيص منابع کمياب کسب محبوبيت کرد

 
مهندس ميرحسين موسوي امروز در ديداري که به درخواست تعدادي از فعالان جنبش دانشجويي صورت گرفت، در مورد برخي مسايل جاري کشور سخنراني کرد.

به گزارش "ايلنا"، نخست وزير دوران دفاع مقدس با اشاره به سي‌‏امين سالگرد انقلاب اسلامي و ايام‌‏الله 22 بهمن اظهار داشت: اين طبيعي است که ملت به اين مساله حساسيت داشته باشد که در اين 30 سال چه کارهايي صورت گرفته است؟

موسوي با بيان اين که سنگيني فضاي بدبيني باعث مي‌‏شود جنبه‌‏هاي مثبت انقلاب اسلامي مخدوش شود، تاکيد کرد: لازم است در کنار نقدهاي مشفقانه‌‏اي که نسبت به وضع موجود داريم، روحيه خوش بيني را نيز حفظ کنيم، البته نه خيال پردازانه بلکه واقعي.

نخست وزير دوران دفاع مقدس با اشاره به جمع جوان دانشجو گفت: خيلي از دوستاني که در اين جمع هستند اوايل انقلاب را تجربه نکرده‌‏اند اما مهمتر آن است که قبل از انقلاب را هم نديده‌‏اند. اگر فضاي قبل از انقلاب را باز کنيم خواهيم ديد قدمي که به خاطر انقلاب برداشته شده، آن چنان تاثيرگذار و اثرات آن درازمدت است که جايي براي نااميدي نمي‌‏گذارد. مهمترين عامل اين اميد به تغيير، فضاي فساد و خفقان و خو گرفتن مردم به استبداد دوران قبل از انقلاب برمي‌‏گردد.

وي افزود: قبل از انقلاب سرها رو به زمين خم بود و کسي جرات نگاه به چشمان ديگري نداشت. ما ملتي بوديم که به دليل سلسله‌‏هاي طولاني سلاطين و رژيم‌‏هاي شاهنشاهي به استبداد خو گرفته بوديم. در دوره قاجار و پهلوي وابستگي هم به اين مصائب اضافه شد. وقتي انقلاب پيروز شد حدود 60 هزار مستشار خارجي در ايران بودند و در مهمترين سازمان‌‏هاي کشور حضور داشتند و جهت مي‌‏دادند. ارتش، نيروي هوايي، سيستم اداري، صنعت و تمام اقتصاد ايران به نوعي در دسترس اين افراد بود. حتي سياست خارجي ما متاثر از قدرت‌‏هاي جهان بود. ظاهراً در خليج فارس قدرت‌‏نمايي مي‌‏کرديم اما در جهت اهداف قدرت‌‏ها بود. ممکن است تصور کنيم رژيم شاهنشاهي فروپاشيد و مسئله تمام شد، اما مسئله مهمتر از اينها بود، چرا که مشروعيت نظام شاهنشاهي از طريق علايم زباني، نمادها، ادبيات و فرهنگ عمومي در طول تاريخ اين سرزمين بازتوليد مي‌‏شد.

موسوي تاکيد کرد: نکته مهم آن است که انقلاب تقريباً تمام اين نهادها و علائم و نشانه‌‏هاي طاغوت را عوض کرد به نحوي که امکان بازگشت و بازتوليد مشروعيت رژيم قبل وجود نداشت. علي‌‏رغم فعاليت‌‏هايي که در سطح جهان عليه انقلاب انجام شد مانند کودتا، فشارها، ظهور گروه‌‏هاي تخريبي و بعد هم جنگ تحميلي و مشکلات اقتصادي، با اين حال امکان بازگشت به آن فضا از بين رفت و اين خود يکي از بزرگترين فرصت‌‏هايي است که در اختيار ملت ما گذاشته شد.

وي يادآور شد: اين پرسش که آيا ما از اين فرصت خوب استفاده کرديم يا نه، محل نقد و بررسي است اما مشکلاتي که ممکن است ما را احاطه کرده باشد نبايد مانع ديدن دستاوردهاي کلان انقلاب شود.

وي مطرح شدن اسلام را به عنوان راه‌‏حلي براي برطرف کردن مشکلات ملي عنوان کرد و گفت: دليل بقاي انقلاب اسلامي در ايران اين بود که عملاً حل برخي مسائل ريشه‌‏اي جز از راه اسلام امکان‌پذير نبود. کشور همه راه‌‏ها را بعد از جنگ با روسيه، دوران مشروطه، دوره رضاخان و محمدرضا پهلوي رفته بود و آخرين راه تحول در کشور برگشت به اسلام بود. در اينجا اسلام نه تنها هدفي توحيدي و اعتقادي، بلکه به عنوان راه‌‏حل مسائل ملي ما نيز مطرح است. هر راه‌‏حلي غير از اسلام در دورنماي برگشت به ديکتاتوري، وابستگي، تفرقه در بين ملت، تجزيه قومي و مانند اينها قابل تصور است. پس بايد توجه داشت که با توجه به نقدهاي مشفقانه‌‏اي که مطرح است به جنبه‌‏هاي مثبت هم نگاه کنيم و اميدوار باشيم.

آخرين نخست وزير ايران با اشاره به نقش مردم در اوايل انقلاب گفت: به نظر من به گفتمان انقلاب کم‌‏توجهي شده است. اين گفتمان برآمده از تلاش 200 ساله يک ملت است که در ادبيات و تاريخ دو قرن گذشته اين سرزمين ريشه دارد و اين گفتمان را نبايد دست کم گرفت، بنابراين بايد توجه داشت نقدي که امروز نسبت به آن دوره مي‌‏شود نقد يک گفتمان 200 ساله است و از اين زاويه اگر نقدها را از جنبه جناحي فراتر ببريم، اثرات بهتري مي‌‏گيريم.

نخست وزير دوران دفاع مقدس درباره نقدهايي که به دولت وقت مي‌‏شود، گفت: يکي از بحث‌‏هايي که در مورد آن دولت مطرح مي‌‏شود مسئله «دولت سالاري» است که اگر اين نقد را بپذيريم بايد بگوييم انقلاب اسلامي و حتي خود امام(ره) هم دولت سالار بوده است، در حاليکه اصلاً اينگونه نبود؛ بلکه بايد شرايط آن گفتمان را در نظر گرفت. ضمن اينکه فهم شرايط جنگ و اهدافي که مردم به خاطر آن انقلاب کردند به ما کمک مي‌‏کند تا آن فضا را درک کرده و نقد منصفانه‌‏اي نسبت به آن دوران داشته باشيم.

موسوي با طرح اشتباه گرفتن دو زمان با هم تصريح کرد: شرايط جنگ قطعاً با شرايط غير جنگ متفاوت است و خيلي ابتدايي است که فکر کنيم که هرچه در زمان جنگ به کار گرفته مي‌‏شد در شرايط غير جنگ هم مي‌‏تواند به کار گرفته شود.

وي خاطرنشان ساخت: ما به واکاوي دهه اول انقلاب، شناخت موفقيت‌‏ها و ضعف‌‏هاي انقلاب، استفاده از پتانسيل دهه اول و نيروهايي که در آن فضا قرار داشتند، نياز داريم.

موسوي يادآور شد: فضاي امروز کشور نيز فضاي عقيمي نيست و نيروي جواني دارد که جهان را بهتر مي‌‏شناسد و درک قوي نسبت به مسائل دارد و نمي‌‏توان اين دو نسل را با هم جايگزين کرد بلکه بايد مکمل هم و در کنار هم باشند. در واقع همانطور که نيروي مديريت کشور مي‌‏تواند رو به سمت تحول و نزديک به نسل معاصر باشد در عين حال نظام نبايد تجربيات گذشته خود را از ياد ببرد و بايد تمهيدي بيانديشد تا از سرمايه‌‏هاي انقلاب هم استفاده کند.حذف يکپارچه مديريتي که تجربه سنگيني را از سر گذرانده جبران‌‏ناپذير است، البته نشاندن نسل جديد در کنار نسل قديم و وارد کردن آنها به صورت تدريجي کار درست و عاقلانه‌‏اي است که در همه سطوح چه در مسائل سياسي و چه در مسائل اقتصادي مي‌‏توان لحاظ کرد.

ميرحسين موسوي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به طرح تحول اقتصادي، گفت: ما براي هر طرح کلان و مهمي که بخواهد در مملکت تحول ايجاد کند بايد برنامه داشته باشيم، چراکه فقط يک بار براي اين کارها فرصت داريم و بايد براي طرح‌‏هايي که آثار و مشکلاتي براي اقشار ضعيف دارد از نيروي کارشناسي کشور استفاده شود.

وي تصريح کرد: لايحه تحول اقتصادي که به مجلس تقديم شده، بسيار وسيع‌‏تر از سياست تعديلي است که بعد از جنگ مطرح شد و چنانکه ديديم آثار و عواقبي داشت. براي همين با توجه به آن تجربه بايد نسبت به اين موضوع مراقبت بيشتر و حساسيت بيشتري به خرج داده مي‌‏شد. در اين مورد هرچه دايره استفاده از نظرات کارشناسان و افراد دلسوز وسيع‌‏تر باشد، نتايج بهتري به دست مي‌‏آيد. نبايد با تخصيص منابع کمياب به طرح‌‏هايي که به صورت درازمدت در کشور اثر گذارند، براي کسب محبوبيت يا رضايت آني استفاده شود. يکي از دلايل اصلي رشد فساد به کارگيري منابع کمياب در خدمت اهداف کوتاه‌‏مدت و روزمره است. هر چقدر منابع کمياب در خدمت اهداف راهبردي‌‏تري قرار گيرد نتايج بهتري حاصل مي‌‏شود. اين، خود فساد را کم مي‌‏کند. فساد را با شناسايي دو سه فاسد و مچ‌‏گيري از آنها نمي‌‏توان از بين برد بلکه بايد زمينه‌‏هاي جرم خيزي و فساد محو شود. اگر زمينه‌‏ها وسيع باشد، مبارزه با افراد فاسد اثرگذار نخواهد بود و شايد هم شيوع فساد را بيشتر کند؛ يعني به مردم تلقين کند که همه جا را فساد گرفته و کاري نمي‌‏توان کرد.

موسوي افزود: مسئله اصلي نفس اجرا شدن اين لايحه است که به نظرمن با اصل 43 و 44 قانون اساسي، و با نقشي که درحکومت اسلامي براي خدمت به قشرهاي مختلف مردم تعيين شده است و با گفته‌‏ها و شنيده‌‏هاي حضرت امام(ره) و رهبري سازگاري ندارد.

وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به خطوط راهنماي کشور در زمينه سياست خارجي از اعتقادات، ايدئولوژي و تجربيات تاريخي چند صد ساله کشور به عنوان اصول سياست خارجي ياد و در عين حال تاکيد کرد: ما بايد نگاه واقع‌‏گرايانه نسبت به جهان داشته باشيم. در ديد واقع‌‏گرايانه، ما دچار توهم نمي‌‏شويم، حد آرمان‌‏ها را مي‌‏شناسيم و در حدي که مي‌‏توان آنها را به کار گرفت، منافع ملي و حياتي خودمان را تعريف مي‌‏کنيم.

آن چيزي که امروز واقعاً نيازمنديم اين است که با تکيه بر اصولي که از قانون اساسي و خط امام(ره) برمي‌‏آيد نگاه واقع‌‏گرايانه نسبت به جهان داشته باشيم و براساس آن مسائل خودمان را پيش ببريم نه اينکه آرزوها را به جاي واقعيت‌‏هاي بيروني بگذاريم. گرچه اين آرزو در جاي خود مي‌‏تواند به ما انگيزه حرکت دهد.

نخست وزير دوران دفاع مقدس تاکيد کرد: البته در مسائل جهاني چانه‌‏زني اهميت دارد اما کسي مي‌‏تواند چانه‌‏زني کند که قدرت داشته باشد و براي همين بايد قدرت منطقه‌‏اي کشور را در جهان اسلام و در سطح جهان بالاتر ببريم. قاعدتاً بخشي از آن از طريق نيروي نظامي است و بخشي نيز از طريق پيشرفت‌‏هاي اقتصادي و سياسي و تکنولوژيک. البته بايد توجه داشت که بخشي از اين قدرت از طريق يافتن دوستان و متحدان مناسب در سطح جهان تحقق مي‌‏پذيرد و اين محل سوال است که ما چرا نمي‌‏توانيم در سطح منطقه و جهان اسلام جز اندکي دوستان دائم داشته باشيم که بتوانيم با دست پر با رقبا و کساني که با ما وضعيت خصمانه‌‏اي دارند روبرو شويم. پايبندي به اصول و ارزش‌‏هاي انقلاب اسلامي نبايد با ماجراجويي و حادثه‌‏جويي در سطح جهان مخلوط شود. اين دو موضوع با يکديگر تفاوت دارد. پايبندي به اين اصول با ايجاد حادثه‌‏هاي غير لازم واقعاً سازگاري ندارد. اگر تمام اين موارد را کنار هم قرار دهيم آنوقت به دستمان مي‌‏آيد که از چه چيزي دفاع کنيم؟ با چه کسي متحد شويم؟
دنبال چه هدفي باشيم و پيش برويم؟ بله، به اعتمادسازي در جهان احتياج داريم اما اين اعتمادسازي بايد با دستان پر صورت گيرد و بايد دقت شود که سياست‌‏هاي خارجي ما در خدمت منافع ملي‌‏مان باشد و صرفاً براي مصرف سياست‌‏هاي روزانه داخلي نباشد.

موسوي با يادآوري مجدد اين مساله که يکي از مولفه‌‏هاي موثر در سياست خارجي پيشرفت‌‏هاي تکنولوژيک است، تاکيد کرد: مشکلاتي که در زمينه سياست خارجي، ناشي از عوامل گوناگون، پيدا مي‌‏کنيم، نبايد به پيشرفت تکنولوژيک ما لطمه بزند. ما نبايد از ياد ببريم که در دنياي معاصر مجبور هستيم خودمان را از هرجهت، چه از نظر اقتصادي، تکنولوژيک، و ... قوي کنيم. در اين زمينه رقابت شديدي در جهان معاصر وجود دارد.

موسوي تغيير دولت‌‏ها در برقراري روابط کشورها با جهان را بسيار کم‌‏اثر دانست و با اشاره به استراتژي امنيت ملي کشورهاي مختلف در اين زمينه، گفت:‌اين خودش يک نوع واقع‌‏بيني است که ما وقتي مثلاً با کشوري مثل امريکا روبرو مي‌‏شويم، فکر نکنيم با تغيير رييس جمهور در منافع ملي آنها تغييري ايجاد مي‌‏شود يا دچار دگرگوني مي‌‏شوند. البته تصور اينکه اين نوع تغييرات هيچ نوع تاثيري ندارد هم نابجاست.

وي لزوم اتخاذ سياست‌هاي محتاطانه در برخورد با کشورهاي بزرگ و تعهد براي حفظ و صيانت از منافع ملي را شاه کليد برقراري ارتباط با ديگر کشورها دانست و گفت: ‌اگر در سيستم مديريت کشوري تغييراتي ايجاد شد و يا زمينه‌‏اي براي تغيير به وجود آمد يا حتي ادعاي تغييري شد، بايد بتوانيم از اين موضوع نهايت استفاده را ببريم. در موقعيت‌‏هايي که شرايط عوض شده است دچار تعصب‌‏هاي ديرينه بودن يا يک حرف را تکرار کردن مي‌‏تواند بسيار خسارت بار باشد.
آخرين نخست وزير جمهوري اسلامي در بخش ديگري از سخنان خود بسياري از رفتارهايي که خلاف شئون فرهنگي و کرامت و آزادي انسان‌‏هاست را ناشي از جبر نان و فقر در جامعه دانست و گفت: فقر و مشکلات فرهنگي قرين يکديگرند و اصولاً توسعه سياسي در جامعه ما منفک از توسعه اقتصادي و بالابردن سطح زندگي افراد مستضعف نيست.

وي مشکلات جامعه در سير زندگي روزمره نظير کاهش سطح درآمد يا افزايش تورم، بالارفتن هزينه‌‏هاي درمان، مشکلات مسکن و سطح پايين حقوق در کشور را نافي توسعه آزادي و توسعه سياسي دانست و گفت: خداي نکرده اگر کارد به استخوان اقشار مستضعف برسد، ممکن است زمينه براي استفاده از راه‌‏حل‌‏هاي خشن فراهم شود. لازم است توسعه اقتصادي و توسعه سياسي در کنار يکديگر مطرح شود و اين همان چيزي است که ما به آن اعتقاد داشته‌‏ايم.

وي تاکيد کرد: مساله عدالت و مساله آزادي را بايد توامان با يکديگر ديد و با يکديگر دنبال کرد و اصولاً اين‌ها را بايد از يکديگر جدايي ناپذير تلقي نمود.

موسوي قشرهاي مستضعفي که اکثريت جامعه را تشکيل مي‌‏دهند از مهمترين حاميان انقلاب و حافظان نظام دانست و گفت: اگر قشرهاي متوسط و پايين جامعه لمس کنند و اين موضوع برايشان جا بيافتد که حکومت متوجه منافع آنهاست، و اين اقشار احساس کنند حق و حقوق آنها پايمال نمي‌شود و احساس کنند که حقوقشان احيا مي‌شود، آن قشر مهمترين مدافع انقلاب خواهند بود و خودشان مهمترين مدافع آزادي‌‏ها خواهند شد.

وي توزيع صدقه و منت گذاشتن بر سر مردم را راهي اشتباه در اين زمينه دانست و گفت: صرف اينکه عده‌‏اي ثروتمند بشوند منجر به دفاع از انقلاب و نظام نخواهد شد، اما همين که اقشار کم درآمد احساس کنند نظام، صادقانه در جهت منافع آنها حرکت مي‌‏کند، باعث بسيج نيروها در پشت سر انقلاب مي‌‏شود و معجزاتي از اين بسيج شدن مردم مي‌‏توانيم ببينيم که قابل قياس با هيچ چيز ديگري نيست.

وي به بيان خاطره‌‏اي در اين زمينه پرداخت و گفت: در طول زمان دفاع مقدس که مردم به جبهه‌‏ها کمک مي‌‏کردند، حسابي داده شده بود که مردم به آن پول واريز مي‌‏نمودند. همچنين خانواده‌‏ها، بخصوص اقشار مستضعف براي مثال در دهات و شهرستان‌‏ها، طلاهاي خود را به جبهه‌‏ها هديه مي‌‏دادند. گزارش اين موضوع به صورت روزانه به من مي‌‏رسيد. يک روز گفتند که مي‌‏خواهيم طلاها را درتابلوهايي به نمايش بگذاريم که وزرا، مسئولين و ساير اقشار مردم با ديدن آن روحيه پيدا کنند. چندين صفحه بزرگ مخصوص اين کار تهيه شد که بخشي از آن را هم به دولت آوردند.
بنده متذکر اين موضوع شدم و بقيه دوستان هم توجه ويژه‌‏اي نمودند. در تمام اشيايي که مردم هديه داده بودند نمي‌‏توانستيد يک گردنبند قيمتي پيدا کنيد. همه آنها از طلاهاي ارزان قيمتي بود که مثلاً معلوم بود از گوش بچه خود باز کرده‌‏اند يا از گردن خود درآورده‌‏اند يا مثلاً تمام دارايي فرد بوده است که هديه کرده به جنگ، که من اين را بارها گفتم. نکته مهم اين بود که اين طلاها ارزش مادي زيادي در مقابل هزينه‌‏هاي جنگ نداشت. تدارکي ديده شد که اين اشيا را نگاه دارند که اگر موزه جنگي برپا شد نمايش داده شود که مردم ببينند

. من يقين دارم خانواده‌‏هايي که اين طلاها را داده بودند فرزندشان هم در جنگ حضور داشته است؛ يعني اين آخرين چيزهايي بوده که مي‌‏توانستند بدهند.

وي رويکرد به اقشار مستضعف را بزرگترين سرمايه براي توسعه کشور دانست و در پايان خاطر نشان ساخت: قصد بنده در اين دوره اين بود که به دليل ورود به دهه چهارم انقلاب درباره دهه اول به صحبت بپردازم، بلکه موثر واقع شود و بايد همه دعا کنيم بتوانيم وظيفه خود را در حد توان به انجام رسانيم.