تهران روزگاری پر دار و درخت بود؛ شهر باصفایی که دورتادورش پر بود از دشت و مرتع و باغ و درخت. حالا تک و توک باغ‌هایی دارد که همان‌ها هم در خطر نابودی قرار گرفته‌اند.

دانلود

فیلم اصلی

عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ تهران را این‌طور نبینید؛ این‌طور شلوغ و بی‌رنگ و آلوده. این شهر روزگاری برای خودش جای باصفایی بود؛ پر از درخت و باغ. ۲۰۰ سال پیش که تهران فقط در منطقه ۱۲ امروز خلاصه می‌شد و دیوارهای شاه طهماسب صفوی احاطه‌اش کرده بودند، دورتادورش پر بود از دشت و مرتع و باغ و درخت. درخت‌های بلند و قدیمی که یکی یکی افتادند تا خانه و عمارت تهرانیانی باشند که می‌خواستند جای خلوت‌تر و باصفاتری زندگی کنند.

بعدها که ناصرالدین‌شاه، تهران را چهاربرابر گسترش داد و آن خانه‌ها و عمارت‌ها را هم جزو تهران کرد، دوباره ساخت‌وسازهای بیرون شهر ادامه یافت؛ دوباره درخت‌ها می‌افتادند و باغ‌ها محو می‌شدند و خانه‌ها رشد می‌کردند. به‌خصوص در منطقه شمیران که پر بود از روستاهای پر باغ و باصفا که چشم پولدارهای آن زمان را گرفت تا خانه‌‌شان را آن‌جا بسازند. همان منطقه‌ای که حالا پر است از برج‌ها و ساختمان‌های کوچک و بلندی که معدود درختان هم در کنار آن‌ها زندگی‌شان را سر می‌کنند.

دیوار عمارت‌ها و خانه‌ها و بعدها ساختمان‌ها کم‌کم در این شهر بالا رفت و خیابان‌ها کشیده شد و تهران به سرعت خود را از شهری کنار باغات به ابرشهری تبدیل کرد که چندتایی هم باغ درون خودش دارد که اسم معروف‌ترین‌هایش را هم شنیده‌ایم؛ باغ‌های فردوس و قلهک و نگارستان و صبا و گلستان و نیاوران و چندتایی دیگر.

اما باغ‌های تهران به همین‌ها خلاصه نمی‌شود. از تهران باغ‌هایی به‌جا مانده که می‌توان آن‌ها را در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر پیدا کرد. سال ۱۳۲۵، تهران ۵ هزار هکتار باغ داشت که حالا به حدود دوهزار و ۴۰۰ هکتار رسیده و بقیه‌اش در ازای دریافت پول، به مالکانی سپرده شده تا برج‌هایشان را بسازند. حدود چهار ماه پیش هم اعضای شورای شهر تهران که می‌گویند کاملا مخالف تخریب باغ‌های تهران هستند، طرحی را تصویب کردند که اجازه ‌داد ۶۲ باغ تهران با دو هزار درخت خراب شوند.

۶۲ باغ و دو هزار درخت؛ این تعداد درخت برای شهری که روز به روز در آلودگی هوا فرو می‌رود، چیز کمی نیست. شهری که تنفس‌گاه‌های اصلی‌اش مثل چیتگر و پردیسان و خجیر را تا حد زیادی تخریب کرده و فقط در خیابان ولیعصرش، ۷۰ درصد چنارهای قدیمی‌اش دیگر وجود ندارند.

سایت «شهر دیگر» به عنوان دیده‌بان تهران توانسته این ۶۲ باغ را رصد و ۵۰ تای آن‌ها را در نقشه تهران جاگذاری کند. عکس‌های گرفته شده از این باغ‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها وضعیت خوبی ندارند و برخی‌شان کاملا نابود شده و برخی هم در حال ساخت‌وساز و نابودی هستند.

امروز از بین رفتن هر درخت برای این شهر یک مصیبت واقعی است؛ چه برسد به باغ‌هایی که درختان کهنسالش سال‌هاست بدون منت، زحمت نفس کشیدن را برای ما به عهده گرفته‌اند، بدون اینکه بدانند پیشاپیش محکوم به اعدام‌اند.

قصه پرغصه‌ای که نه تنها دل تهرانی ها، که دل هر ایرانی را در هرکجا به درد می‌آورد.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه