وقتي قاتل براي بخشايش مقتول به کليسا مي رود!

بررسي آخرين تحولات خاورميانه

حميدرضا مهاجر

پس از پايان جنگ 33 روزه (که در لبنان به حزب تموز معروف شد) و به پيروزي استراتژيک حزب الله و هم پيمانان داخلي و منطقه اي آن انجاميد؛ آگاهان و تحليلگران مسايل خاورميانه، تحولات تکان دهنده اي را در منطقه به ويژه در زمين هاي بازي عراق، لبنان و فلسطين نويد دادند.

شرايط اولين اين سه زمين اينگونه بود:

* در عراق با وجود اينکه قائد الارهاب، زرقاوي (در بعقوبه) کشته شد پس از چند روز توقف عمليات هاي تروريستي توسط نمايندگان القاعده، بار ديگر خيابان هاي بغداد و شهرهاي ديگر عراق شاهد انفجارهاي خونباري بود.

آمريکا و انگليس، کماکان ايران و سوريه را به دخالت در انفجارها و ايجاد شرايط ناامني در عراق متهم مي کردند و برآيند تصميم گيري هاي سياسي هيات هاي حاکمه اشغالگران به ويژه در کاخ سفيد، به هيچ وجه حاضر به مشارکت منطقه اي به ويژه براي ايران، سوريه و حتي عربستان سعودي در امور عراق قائل نبود.

* در لبنان، سيد المقاومه، حسن نصرالله در مصاحبه اي با الجزيره اعلام کرد که در زمان مشخص جهت گيري هاي سياسي متناسب را در قبال آنچه که او توطئه در پشت درهاي بسته (در طول جنگ) خواند، خواهد کرد. بلافاصله ضمير، مرجع خويش را بازيافت. وليد جنبلاط و ساير رهبران گروه هاي 14 مارس (که اکنون در بين گروه هاي مخالفين دولت به شباطيون (اهل بار) معروف هستند) آشفته اعلام کردند که حسن نصرالله بايد منظور خويش را از آن چيزي که در پشت درهاي بسته در جريان بود به طور شفاف اعلام کند.

سيد نيز در مصاحبه سه ساعته در روز 6 نوامبر با شبکه المنار به طور مفصل آنچه در جريان جنگ از جبهه داخلي بر مقاومت گذشته بود را تشريح کرد از خلع سلاح مقاومت تا زنداني کردن بقاياي حزب الله در زندان هاي بيروت و مابقي در گوانتانامو!! (در مقاله لبنان، زلزله سياسي پس از جنگ 33 روزه به طور مفصل به اين موارد پرداخته شده است) جالب اينکه هيچ کدام از رهبران شباطيون گفته هاي حسن نصرالله را تکذيب يا رد نکردند.

از سوي ديگر ميشل عون فرمانده اسبق ارتش لبنان که پس از بازگشت از فرانسه بخش مهمي از طايفه ماروي و بالاخره نيروهاي 14 مارس را نمايندگي مي کرد در يک موضع گيري ملي گرايانه در کنار حزب الله ايستاد و در جريان جنگ، به طور مداوم از مقاومت آنان در برابر صهيونيست ها حمايت کرد و به اين ترتيب از شباطيون جدا شد. پس از اين رخداد مهم، همه نگاه هاي گروه هاي 8 مارس (حزب الله و هم پيمانان داخلي آن) و تا حدود زيادي ايران او را به عنوان گزينه اي براي جانشيني اميل لحود در سال 2007 در نظر گرفت.

اما نگراني هميشه وجود دارد، چرا که در آشفته بازار سياسي و هويت ملي در لبنان نبايد به هيچ سياستمدار اعتماد کرد. اين درسي بود که حزب الله از خيانت جنبلاط و سعد حريري (که در انتخابات مجلس لبنان در مناطقي با آنان ائتلاف کرده بود) آموخته بود.

جمعه 22 سپتامبر، لبنان شاهد بزرگترين جشن ملي در تاريخ اين کشور بود، جشن پيروزي بر اسراييل که نگارنده از نزديک شاهد آن بود طبق برآورد شبکه هاي خبري قريب به 5/1 ميليون نفر در ناحيه جنوبي بيروت، جمع شده بودند.

سيد اعلام کرد که اين پيروزي متعلق به همه مردم لبنان است؛ از طرابلس تا مارون الرأس، از شتورا تا دامور، همه و همه در اين پيروزي بزرگ سهيم هستند و بدين ترتيب حسن نصرالله، سنت موسي صدر در عزت بخشي ملي به لبنانيان را تکميل و تداوم بخشيد.

22 سپتامبر، پايگاه مردمي حزب الله و معني واقعي اکثريت را به شباطيون نشان داد. از دروزي ها و تيار طلال ارسلان تا تيار المرده وابسته به سليمان فرنجيه و تيار ميشل عون همه و همه حضور داشتند.

* در فلسطين به ويژه در نوار غزه (پس از زلزله سياسي که به تعديل کابينه و ورود حزب دست راستي «اسراييل خانه ما» به کابينه اولمرت انجاميد) ارتش شکست خورده اسراييل بار ديگر متوجه اين منطقه کوچک شد. قضيه تبادل اسراء بين حماس و اسراييل به يک قضيه محوري تبديل شده است. شکست اولمرت در اين ميدان عملاً به معناي خداحافظي هميشگي او از ضمه قدرت و بود و نبود حزب نوپاي کاديمالت. از سوي ديگر صهيونيست ها، با تکبه بر مساله سرباز اسراييلي اسير، در صدد اسقاط کابينه حماس و دولت انقلابي اسماعيل هينه هستند که به هيچ وجه حتي حاضر به رسميت شناختن اسراييل نيست. حماس در حال مذاکره با فتح براي تشکيل کابينه وحدت ملي است. زمين بازي همچنان داغ است. شهرک سديروت در شمال نوار غزه هر روز شاهد سقوط موشک هاي سرايا القدس وابسته به جهاد اسلامي است.

صهيونيست ها نيز به طور وحشيانه اي نوار غزه را آماج حملات خويش کرده اند و از زمين و آسمان بر آن مي تازد. ؟؟؟ بيت هانون، با دهها شهيد و زخمي، گزينه هاي خشن تري را در برابر حماس قرار مي دهد.

ماه نوامبر، ماه تعيين کننده اي در تحولات خاورميانه بود. شکست جمهوريخواهان در انتخابات ميان دوره اي کنگره و سنا از رقيب دموکرات، طبيعتاً سياست خاورميانه اي آمريکا را متاثر مي ساخت. چه اينکه يکي از دلايل اصلي شکست هيات حاکمه کاخ سفيد، فرو رفتن ارتش آمريکا در باتلاق عراق بود، طبق آماري که شبکه الجزيره ارائه داد، تلفات آمريکا در ماه اکتبر قريب بر 70 نفر بود و اين براي افکار عمومي ايالات متحده به شدت غير قابل قبول مي نمود.

زمين لرزه پيروزي دموکرات ها، دونالد رامسفلد وزير جنگ را ساقط کرد. رامسفلد بلافاصله پس از استعفا، به طور ضمني ايران را مسوول فرو رفتن آمريکا در باتلاق خاورميانه عنوان کرد و امروز مبدل به يکي از تحريک کنندگان اصلي کاخ سفيد در حمله به ايران و (به بهانه برنامه هسته اي ايران) شده است.

چند روز بلافاصله بعد از پيروزي دموکرات ها، سيگنال هايي از تغيير سياست هاي خاورميانه اي آمريکا توسط وزارت خارجه هاي ايران و سوريه دريافت شد.

ديک چني، معاون رييس جمهور آمريکا با محمد جواد ظريف نماينده ايران در سازمان ملل متحد ديدار کرد و مذاکراتي را در پشت درهاي بسته با او انجام داد. خروجي هاي اين مذاکره سه ساعته اعلام چراغ سبز به ايران و سوريه براي مشارکت در اوضاع عراق و نجات آمريکا و انگليس از باتلاق عراق بود.

وليد معلم وزير خارجه سوريه از عراق بازديد به عمل آورد و ايران از اين کشور براي شرکت در کنفرانس منطقه اي حول محور عراق دعوت کرد.

صحنه بازي لبنان به شدت به سمت يک بن بست سياسي پيش مي رفت. گفت وگوهاي جناح هاي سياسي با شيخوفيت بنيه بري بدون دستيابي به يک نتيجه مشخص متوقف شد.

حزب الله و گروه هاي 8 مارس اعلام کردند دوره پيش روي دولت سينيوره است، يا دولت وحد ملي و دادن 3/1 وزرا به گروه هاي 8 مارس و در غير اين صورت برگزاري انتخابات جديد پارلماني.

دولت سينيوره مقاومت مي کند چرا که در اين صورت نيروهاي 14 مارس مي بايست موافقت 2/3 +1 عضو کابينه را براي تصويب مصوبه هاي هيات دولت را داشته باشند و طبيعي است اين به معناي پايان يکه تازي شباطيون به شمار مي رود.

عربستان سعودي به ايران پيشنهاد مي کند در صورت دادن يک امتياز بزرگ در عراق، سعد حريري و 14 مارس را در لبنان از صحنه رويارويي با گروه هاي 8 مارس خارج خواهد کرد و بن بست لبنان را خواهد شکست. ايران امتناء مي کند چرا که ابتکار عمل هنوز در دست حزب الله است و سيد در 20 نوامبر اعلام مي کند حکومت سينيوره عامل آمريکا در لبنان است و بايد ساقط شود و به اين ترتيب سيد، عربستان را از کسب امتياز بزرگ در عراق ناکام مي گذارد چرا که اساساً معادلات بازي به گونه اي بود که ديگر دليلي براي دادن امتياز به عربستان وجود نداشت.

اولمرت از کاخ سفيد ديدن مي کند و به بوش اعلام مي کند که تحويل لبنان به حزب الله و سقوط دولت سينيوره به معناي قوت گرفتن حماس در فلسطين است و اين موضوع نبايد به تحقق بپيوندد. آمريکا به سرعت بحث دادگاه بين المللي متهمان پرونده حريري را در شوراي امنيت طرح مي کند تا فشار به نيروهاي 8 مارس و سوريه تشديد شود.

از سوي ديگر گروه هاي 14 مارس به ويژه سمير جع جع رهبر قوات لبناني (فالانژها) و وليد جنبلاط رهبر حزب تقدم اشتراکي سال 1990 را به ياد مي آوردند که خروج سوريه از انزواي منطقه اي (که به خاطر مشارکت سوريه در عمليات طوفان صحرا و آزادسازي کويت بود) عملاً به باز شدن دست سوريه در لبنان انجاميد. فراخوان عمومي مردم توسط سيد حسن نصرالله براي يک اعتراض مدني مسالمت آميز گسترده يک معنا بيشتر نداشت، سقوط سينيوره و شباطيون و تحويل لبنان به حزب الله و به زعم آنان به هم پيمانان منطقه آن يعني ايران و سپس سوريه.

21 نوامبر اتفاق بزرگي افتاد که صحنه معادلات لبنان و منطقه را متحول ساخته و اوراق بازي را جابه جا کرد. پير جميل (پسر امين جميل رييس جمهور اسبق لبنان) وزير صنايع کابينه سينيوره و از اعضاي ارشد حزب کتائب لبناني که يکي از عناصر تاثير گذار و در عين حال معتدل نيروهاي 14 مارس به شمار مي رفت، در شرق بيروت ترور شد. شباطيون به سرعت سوريه را متهم رديف اول اين ترور ناميدند و از رييس جمهور لبنان به عنوان عامل سوريه ياد کردند و از او خواستند به سرعت استعفا دهد. واقعيت اين است که بهره برداران اصلي اين جريان، شباطيون، عربستان و اسراييل بودند چرا که:

1ـ حضور مردم در خيابان هاي بيروت در پاسخ به دعوت حسن نصرالله به تعويق مي افتاد چرا که اين حضور به معناي سقوط دولت سينيوره بود و بدين ترتيب عربستان نفعي از عراق نمي برد و اسراييل نيز مي بايست منتظر تقويت حماس مي بود و از سوي ديگر با يک حزب الله قوي تر از حزب تموز مقابله مي کرد. حزب اللهي که اکنون دولت نيز کنترل (و البته نه مديريت) مي کرد.

2ـ اين ترور به مظلوم نمايي شباطيون مي انجاميد و با تبليغاتي که به کمک شبکه هاي خبري به ويژه شبکه العربيه (وابسته به عربستان سعودي) انجام مي دادند، نيروهاي 14 مارس همراهي افکار عمومي لبنان و منطقه را به دست مي آورد.

3ـ با اشاره انگشت اتهام به سوريه از خروج اين کشور از انزواي منطقه اي و توجه اروپا و آمريکا به ظرفيت هاي ديپلماسي اين کشور، جلوگيري به عمل مي آمد.

4ـ اين ترور در حد فاصل جلسه شوراي امنيت در رابطه با دادگاه بين المللي پرونده ترور رفيق حريري انجام شد. روسيه، چين و قطر به خاطر آنچه که اميل لحود آن را عدم مشروعيت لوايح دولت لبنان (به خاطر عدم حضور طايفه شيعه در کابينه) خوانده بود در برابر تصويب اين قطعنامه مقاومت نشان مي دادند. ترور جميل و ايجاد جو رواني بين المللي به نفع شباطيون باعث شد اين سه کشور به سرعت عقب نشيني کرده و قطعنامه دادگاه بين المللي بررسي ترور رفيق حريري در شامگاه سه شنبه يعني چند ساعت پس از ترور جميل در شوراي امنيت به تصويب برسد.

از سوي ديگر در داخل شباطيون، افراد و جريان هايي بودند که بيشترين نفع را مي بردند. وليد جنبلاط و به ويژه سمير جع جع حداکثر برد، ميان برد را در اين بين مي بردند.

چند روز پيش و در جريان بزرگداشت شهداي ! فالانژها، کتائب به شدت اعتراض کرده بودند که قوات لبناني شهداي ما را به نفع خويش مصادره کرده اند.

از سوي ديگر جع جع خود را براي دستيابي به مقام رياست جمهوري پس از اميل لحود در سال 2007 آماده مي کند و ترور گزينه هاي احتمالي ماروني براي اين مقام، راه را براي رهبري فالانژها باز مي کرد. شيوه ترور نيز بسيار شبيه ترورهايي بود که فالانژها در دهه 80 ميلادي انجام مي دادند. ترور رشيد کرامي برادر بزرگ عمر کرامي نيز شبيه اين ترور بود.

اين ترور راه بازگشت ميشل عون به 14 مارس و خيانت به حزب الله را از بين برد چرا که کتائب اکنون، ميشل عون را يک خائن به مسيحيان مي شمارند و شاهد اين مدعا، هجوم گروه هاي 14 مارس به ويژه کتائب به دفاتر تيار وطني ؟؟؟؟ به ميشل عون، بود.

در بدترين حالت، حذف ميشل عون عملاً به نفع جع جع تمام مي شد.

عصر روز پنجشنبه 23 نوامبر، تابوت پير جميل بسان پيراهن عثمان از بکفيا (در جبل لبنان) تا کليساي مارجرجس در شرق بيروت دست به دست مي شد.

اين مراسم بيش از آنکه به يک تشييع جنازه شبيه باشد به يک خيمه شب بازي مي نمود. قاتل بود که در پي مقتول روان بود و اشک تمساح مي ريخت.

با پايان خيمه شب بازي سياسي روز پنجشنبه، بار ديگر نيروهاي 8 مارس اميدوار شدند چرا که حداکثر آماري که از حضور شباطيون بود به زحمت به دويست هزار تن مي رسيد. منتظر حضور ميليوني و معناي اکثريت واقعي مردم لبنان در لبيک به نداي سيد باشيد.