.png "عصر ایران")
۱۷ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ - ۱۴:۵۱
باران سنگین در مدینه خیابانها را قفل کرد (فیلم) قاصدان بهار کجایید؟
حاجیفیروزها و نوروزخوانها در فرهنگ ایرانی گدا نبودند، بشارتدهنده بهار و گرما بودند و آن چه مردم به آنها میدادند، پاداش و عیدی بود که بابت خبر خوبشان میگرفتند. هر کی در خانه هر چه داشت به این قاصدان خبرهای خوب میداد، از شیرینی و آجیل بگیر تا خشکبار و حبوبات و برنج و ... .داوود فتحعلیبیگی، استاد دانشگاه و یکی از پیشکسوتان تئاتر درباره حاجیفیروز به روزنامه جام جم گفت: «حاجیفیروز یکی از نمادهای ایران کهن است و در دورهای که هنوز مردم با تقویم آشنا نشده بودند و ساعت و زمانبندی به شکل امروزی نبود، از نیمههای اسفند به محلههای مختلف شهری و روستایی میرفتند و خبر آمدن عید نوروز را میدادند.
هر منطقهای از ایران، نوروزخوانهای خاص خود را داشت که ریشه در آداب و سنن آن منطقه داشتند. مثلا کوسه گلینها مخصوص منطقه شمال و قزوین بودند. تکمچیها مخصوص آذربایجان.
حاجیفیروزها هم به مناطق مختلف ایران تعلق داشتند و مخصوص خطه خاصی نبودند. اینها در اساطیر ایرانی از سرزمین مردگان (زمستان) میآمدند و به همین دلیل چهرهشان سیاه بود اما همین مرد مرده در دل خود آتشی داشت که نشانه بهار بود و برای همین لباس قرمز آتشین به تن داشت.
حاجیفیروزها و نوروزخوانها در فرهنگ ایرانی گدا نبودند، بشارتدهنده بهار و گرما بودند و آن چه مردم به آنها میدادند، پاداش و عیدی بود که بابت خبر خوبشان میگرفتند. هر کی در خانه هر چه داشت به این قاصدان خبرهای خوب میداد، از شیرینی و آجیل بگیر تا خشکبار و حبوبات و برنج و ... . این قاصدان خوشخبر، شبها نمیآمدند، روزها میآمدند با دهل و سرنا و دایره. با صدایهای خوب و اشعاری که پر بود از شادی و گرما و خیر و برکت. آنها گدا نبودند که درخواست کنند به زاری و ضجه و التماس. آنها بودند که برای مردم صداها و اشعار خوب میآوردند و دل مردم را شاد میکردند و مزد این دلشادی را هم به عنوان هدیه میگرفتند.
چه خبر از خوش خبران
فتحعلی بیگی میگوید: چند سالی است نزدیک عید نوروز که میشود، گدایان لباس قرمز میپوشند و دایره به دست میگیرند و صورتشان را سیاه میکنند و در خیابانها و کوچهها به راه میافتند، جلوی مردم و ماشینها را میگیرند و از آنها طلب پول میکنند. اینها خبرآوران نوروز نیستند. شرایط بد اقتصادی آنها را وادار کرده که از ظرفیت این نماد فرهنگی استفاده کرده و بساط تکدیگری خود را پر و پیمانتر کنند. در این میان سازمانهای فرهنگی و مسئولانی که باید اعیاد و مراسم اصیل را زنده نگه دارند هم در خاموشی و سکوت و بیتوجهی فرو رفتهاند و اصلا به این فکر نمیکنند که باید برای حفظ و ترویج این فرهنگ زیبا و بامعنا کاری کنند که چنین دستمایه خجالت و اندوه نشود.
سازمان میراث فرهنگی، شهرداری و دیگر سازمانها اگر نزدیک عید، نوروزخوانی به راه میانداختند حداقل این بود که مردم در کنار گدایی حاجی فیروزهای تقلبی، حاجی فیروز واقعی را هم میدیدند و فرق این دو را متوجه میشدند اما در غفلت نهادها و مسئولان فرهنگی آن چه اصل است، فراموش شده و ما امروز با موجی از ابتذال و بیهویتی درباره نوروزخوانی و حاجیفیروز و دیگر نمادهایی که پیامآور نوروز و بهار هستند، مواجه شدهایم.
نسل آینده احتمالا از هر چه حاجیفیروز است، حالش بد میشود چون آن را معادل گدایی میداند و حرفی و سرودی و آوازی از او نمیشنود که خبرآور بهار باشد.
در کشورهای فارسیزبان همسایه که مراسم نوروز هم دارند مثل افغانستان، کردستان، تاجیکستان و ... مراسم نوروز و نوروزخوانی را هنوز زنده نگهداشتهاند و اجازه ندادهاند این مراسم شکل عوض کند یا از بین برود. اما در کشور ما غفلت و سوء برداشت باعث از بین رفتن این مراسم شده است.
کشور ما اسلامی است اما نوروزخوانی و شکل و شمایل آن منافاتی با اسلام و مراسم مذهبی ندارد چون همه این مراسم یادآور خوبی و نیکی است و تضادی با فرهنگ اسلامی و مذهبی ندارد.»
لینک کوتاه: کپی لینک
«یک نبرد پس از نبرد دیگر» رای منتقدان لسآنجلس را هم گرفت تپههای شنی آوازخوان و دریاچههای مرموز! ۷ نکته درباره بلای جان ایران؛ پدیده Polycrises حرفهای درخشنده، نعمتالله، داودی و امینی از یک منتقد قدیمی سینما جریمههای این رانندگان در طرح زوج و فرد لغو شد ( +جزئیات) ۹۰ سال پیش محوطه تئاتر شهر این شکلی بود (+عکس) مازاد عرضه فولاد هند؛ آیا بازار جهانی آماده شوک بعدی است؟ هشدار نماینده یهودی مجلس به جامعه کلیمیان ایران: از رسانههای اجتماعی اسرائیلی دوری کنید تمدید بیمه تکمیلی بازنشستگان کشوری تا اردیبهشت ۱۴۰۵ جزئیات پرداخت کالابرگ ویژه عید و ماه رمضان مطالبه دانشجویان علیه تبعیض؛ آیا پرونده «سیمکارتهای سفید» شفاف میشود؟ رشد چشمگیر صادرات نفت ایران به چین چه بیماریهایی ممکن است از حیوانات خانگی به انسان سرایت کند؟ 70 سال قبل؛ ماجرای عجیب زنی که برای طلاق از شوهر روحانی اش در مسجد تحصن کرد (+عکس) عراقچی: اجازه نمی دهیم رابطه تهران و باکو را خراب کنند
نظرسنجی
با توجه به مشخص شدن رقبای ایران در مرحله نخست جام جهانی فوتبال، به نظر شما تیم ملی می تواند به مرحله بعدی صعود کند؟