تقریباً همهٔ مردم در دورهای از زندگی به بواسیر مبتلا میشوند. بیشتر اوقات، پس از گذشت چند روز و حتی بدون درمان، علائم بهخودیخود برطرف میشوند.
گاهی اوقات، بیماری بواسیر پیچیده میشود و نیاز به توجه پزشک دارد. بواسیر رگهای بزرگ یا متورم در پایین راستروده یا مقعد است. آنها معمولاً مشکلات جدی بهداشتی ایجاد نمیکنند، اما ممکن است آزاردهنده و دردناک باشند.
بواسیر در بین مردان و زنان شایع است و بیشتر در افراد زیر دیده میشود:
درمان شامل تغییرات رژیم غذایی و داشتن عادات منظم دفع است. اگر بواسیر شما بزرگ است، ممکن است خود به خود از بین نرود یا اگر بواسیر زیادی دارید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
به طور کلی علت ایجاد بواسیر، افزایش فشار به رگهای لگن و ناحیه مقعدی میباشد. علت این امر میتواند به دلیل موارد زیر باشد:
بسیاری از افراد مبتلا به بواسیر پس از دفع مدفوع خونی به رنگ قرمز روشن را در مدفوع، توالت یا بافتهای تخلیه شده از روده مشاهده میکنند. مقدار خون معمولاً اندک است، با این وجود حتی مقدار کمی خون میتواند باعث شود که رنگ آب هم قرمز روشن شود و این میتواند ترسناک باشد.
در حالی که بواسیر یکی از مهمترین دلایل خونریزی مقعدی است، علل جدیتر دیگری نیز وجود دارند. تا زمانی که معاینه نشوید نمیتوان فهمید که چه چیزی باعث خونریزی مقعدی شده است. در صورت مشاهده خونریزی پس از مدفوع باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
بواسیر میتواند دردناک شود. در صورت بروز درد شدید، فوراً با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود تماس بگیرید زیرا ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد.
غالباً پزشک با پرسیدن علائم و معاینه فیزیکی میتواند بواسیر را تشخیص دهد.
پزشک شما یک معاینه دیجیتالی از مقعد را انجام میدهد، در معاینه پزشک انگشت خود را با دستکش وارد مقعد شما میکند. شاید لازم باشد آنوسکوپی کنید، در آنوسکوپی پزشک یک شیء کوتاه و روشن را به مقعد وارد میکند و داخل کانال مقعدی شما را معاینه میکند. برای آزمایش بیشتر ممکن است نیاز به کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی داشته باشید.
بواسیرهای پنهان شده در داخل مقعد، بواسیرهای " داخلی " هستند. شما نمیتوانید آنها را ببینید، اما میتوانند علائم ایجاد کنند. بواسیرهایی که میتوانید ببینید یا احساس کنید بواسیرهای " خارجی " هستند.
بواسیر خارجی در قسمت خارجی مقعد قابلمشاهده است و از قسمت تحتانی مقعد منشأ میگیرد. بواسیر ممکن است ملتهب شده و خون داخل رگها لخته شود که در این صورت بواسیر، ترومبوز یا لخته است.
بواسیر داخلی به طور کلی از خارج قابلمشاهده نیست. دلیل آن این است که منشأ آنها بالاتر از کانال مقعدی است. بواسیر داخلی معمولاً باعث خونریزی بعد از دفع میشود.
اگر بواسیر داخلی بزرگ و شدید شود، میتواند از طریق مقعد خارج شده و قابلمشاهده شود و در این صورت میتواند بسیار دردناک باشد. این امر به ویژه در مواردی اتفاق میافتد که بواسیر در عضله مقعدی گیر کند و نتواند به داخل آن برگردد.
درجه 1 (جزئی) - بواسیر وجود دارد اما فقط توسط یک پزشک با آندوسکوپی یا کولونوسکوپی مشاهده میشود. بواسیر از مقعد خارج نمیشود.
درجه 2 – بواسیر (ها) با حرکت مدفوع یا کشیدگی از مقعد گسترش مییابد. بعد از دفع، بواسیر خود به خود برمیگردد.
درجه 3 – بواسیر (ها) با حرکت مدفوع یا کشیدگی از مقعد گسترش مییابد. شما باید بواسیر را به صورت دستی به داخل مقعد فشار دهید. اگر این بیماری را دارید، باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید، اما فوری نیست.
درجه 4 (شدید) - بواسیر (ها) به خارج از مقعد گسترش مییابد و نمیتواند به صورت دستی به داخل عقب رانده شود. اگر این بیماری را دارید فوراً به پزشک مراجعه کنید زیرا عوارض بالقوه قابلتوجهی وجود دارد.
در بیشتر اوقات، علائم بواسیر حتی بدون درمان بعد از چند روز برطرف میشود. در غیر این صورت، هدف از درمان کاهش درد است.
یکی از مهمترین مراحل در درمان بواسیر، جلوگیری از یبوست است. مدفوع سفت میتواند منجر به خونریزی مقعدی و یا پارگی در مقعد شود که به آن شکاف مقعدی میگویند که علاوه بر فشار و کشیدگی برای حرکت مدفوع، میتواند بواسیر موجود را بدتر کند. همچنین خطر ابتلا به بواسیر جدید را افزایش میدهد.
در اینجا چند گزینه درمانی وجود دارد:
مکملهای فیبر - افزایش فیبر در رژیم غذایی یکی از بهترین روشها برای نرم شدن مدفوع است. میتوانید فیبر را در میوهها و سبزیجات پیدا کنید.
ملینها - مرحله بعدی این است که شما ملین را امتحان کنید. بسیاری از افراد نگران مصرف مداوم ملین هستند. آنها میترسند که در صورت قطع مصرف ملین، قادر به دفع مدفوع به طور طبیعی نباشند، اما ملینها " اعتیادآور " نیستند. در واقع، استفاده از ملین خطر ابتلا به یبوست در آینده را افزایش نمیدهد، در واقع ممکن است از مشکلات طولانیمدت یبوست جلوگیری کند.
حمام وان گرم - در حین استحمام در وان، ناحیه مقعدی را دو تا سه بار در روز، به مدت 10 تا 15 دقیقه در آب گرم خیس میکنید. وان حمام در بیشتر داروخانهها موجود است. همچنین میتوانید از وان استفاده کنید و در 2 تا 3 اینچ آب گرم بنشینید. صابون، حمام حبابدار یا سایر مواد افزودنی را در آب اضافه نکنید. حمام وان گرم با بهبود جریان خون و شل شدن عضله اطراف مقعد کار میکند.
درمانهای موضعی - کرمها و شیافهای مختلفی برای درمان بواسیر موجود است. بسیاری از آنها بدون نسخه پزشک در دسترس هستند. کرمها و شیافهای مقعدی میتوانند به طور موقت به تسکین درد، التهاب و خارش کمک کنند اما نباید بیش از یک هفته از کرمها و شیافهای بواسیر، بهویژه هیدروکورتیزون استفاده کنید. اگر نیاز به استفاده طولانیتر از آن دارید، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کرده و تأیید آنها را بگیرید.
در صورت مشاهده خونریزی از مقعد مراجعه به پزشک مهم است، زیرا باید مطمئن شوید که علت خونریزی بواسیر است و نه مشکلی دیگر.
اگر پس از استفاده از اقدامات محافظهکارانه بواسیر دردسر دارید، ممکن است بخواهید یک روشی که کمتر تهاجمی باشد را در نظر بگیرید. روشهای زیر گزینههای درمانی برای بواسیر داخلی است.
بستن باند لاستیکی پرکاربردترین روش برای درمان بواسیر است و تقریباً در 70 تا 80 درصد بیماران موفقیتآمیز است.
پزشک شما نوارهای لاستیکی یا حلقههایی را در اطراف پایه بواسیر داخلی قرار میدهد. این امر جریان خون را در بواسیر محدود میکند و بواسیر طی چند روز کوچک شده و تحلیل میرود. بسیاری از بیماران بعد از این عمل احساس "تنگی" میکنند. برای بهبود راحتی میتوانید از حمام وان گرم استفاده کنید. ما بیماران را به استفاده سریع از مکملهای فیبر تشویق میکنیم تا از یبوست جلوگیری شود.
خونریزی تاخیری ممکن است هنگام از بین رفتن لاستیک ایجاد شود که معمولاً دو تا چهار روز پس از عمل اتفاق میافتد. در بعضی موارد، یک ناحیه خام و دردناک یک تا پنجروز بعد از عمل ایجاد میشود. سایر عوارض بستن بند لاستیکی که کمتر شایع هستند عبارتند از:
اگرچه این اتفاقها میافتد اما بند لاستیکی بهندرت عوارض جدی ایجاد میکند.
انعقاد لیزر، مادونقرمز یا دوقطبی
این روشهای درمانی شامل استفاده از لیزر یا نور مادونقرمز یا گرما برای ازبینبردن بواسیر داخلی شما است. بیشتر اقدامات بهصورت جراحی روزانه و یا جراحی سرپایی انجام میشود.
در طی اسکلروتراپی، یک محلول شیمیایی به بافت بواسیر تزریق میشود که باعث تجزیه بافت و ایجاد زخم میشود. اسکلروتراپی ممکن است کمتر از بستن بند لاستیکی مؤثر باشد.
اگر با وجود درمانهای محافظهکارانه یا کم تهاجم، همچنان به بواسیر مبتلا هستید، ممکن است به برداشتن بواسیر با جراحی نیاز داشته باشید که به این کار بواسیربرداری میگوییم. جراحی، روش درمانی انتخابی برای بیماران مبتلا به بواسیر داخلی بزرگ است.
بواسیربرداری شامل برداشتن بافت اضافی بواسیر است. این کار را میتوان به روشهای مختلف انجام داد، اما به طور کلی با بیهوشی کامل و در حالت خواب بیمار انجام میشود و در 95 درصد بیماران موفقیتآمیز است.
به طور کلی عمل جراحی در یک روز انجام میشود. بیشتر افراد در طی 1-2 هفته قادر به بازگشت به محل کار و سایر فعالیتهای خود هستند. ممکن است روی پانسمان یا بعد از دفع مدفوع کمی خونریزی داشته باشید و میتواند برای چند هفته طول بکشد. اگر بیش از چند قاشق غذاخوری در روز خونریزی دارید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است بلافاصله بعد از جراحی رژیم معمول خود را از سر بگیرید.
بسیار مهم است که نگذارید بعد از جراحی دچار یبوست شوید. برای جلوگیری از یبوست، موارد زیر توصیه میشود:
اگر به مدت 48 ساعت دفع مدفوع نداشتید، دو قاشق غذاخوری شیر منیزی میل کنید. تا اولین مدفوع هر 6 ساعت مصرف کنید و سپس آن را متوقف کنید.
اگر بیش از 2 روز دفع مدفوع ندارید یا اگر دچار درد شکم یا نفخ شکم میشوید، با پزشک تماس بگیرید، آب و آبمیوه فراوان بنوشید و میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید.