دوستان تکلیف کرده‌اند مدیرعامل سایپا شوم

 دنیای اقتصاد - این روزها در حالی مهرداد بذرپاش صبح‌ها به جای کیلومتر 15 جاده مخصوص، به سازمان ملی جوانان می‌رود که گمانه‌زنی‌های مختلفی در زمینه جانشین وی در سایپا وجود دارد.

برخی مسیح تفرشی مدیرعامل پارس خودرو را کاندیدای اصلی برای احراز پست مدیرعاملی دومین خودروساز بزرگ کشور می‌دانند و برخی نیز از علی ملک مدیرعامل سایپادیزل نام می‌برند. این در حالی است که ظاهرا ملک شانس بیشتری در این زمینه داشته و از حمایت علی‌اکبر محرابیان وزیر پیشنهادی وزارت صنایع برای کابینه دهم نیز برخوردار است. البته وی در مصاحبه با دنیای افتصاد این مسوولیت را سنگین ‌خوانده؛ اما پذیرفتن آن را تکلیف می‌داند. ملک که یکشنبه گذشته میهمان دنیای اقتصاد بود در مورد بحث رفتن به سایپا و همچنین مسائلی در زمینه وضعیت فعلی سایپادیزل گفت‌وگویی را با ما انجام داد که در ذیل می‌خوانید.

* قطعا می‌دانید که یکی از گزینه‌های مدیرعاملی سایپا هستید.
من هم شنیده‌ام.

* فقط شنیده‌اید؟


البته چندی پیش در جریان نمایشگاه بین‌المللی خودرو مشهد، در جمعی که مدیران‌عامل گروه سایپا حضور داشتند، دوستان تکلیف کردند که مدیرعاملی سایپا را بپذیرم.

* خودتان چه نظری دارید؟

آمادگی‌اش را دارم. به هر حال وقتی احساس تکلیف کنم نمی‌توانم از اجرای کاری سرباز بزنم.

* این دوستان که می‌گویید، آیا در سایپا تاثیرگذار هستند؟

به هر حال مدیرعامل سایپا در راس هرم آنها قرار می‌گیرد و دوستان دوست دارند که من در این راس باشم.

* جدای از بحث تکلیف آیا خودتان تمایلی به مدیرعاملی سایپا دارید؟

در ابتدا ته دلم به این موضوع راضی نبود اما با شرایط موجود، احساس تکلیف کرده‌ام، بنابراین باید اعلام آمادگی می‌کردم، البته هنوز با وزیر صنایع (محرابیان) در این زمینه بحثی جدی نداشته و نتوانسته‌ام آمادگی‌ام را به وی اعلام کنم. از طرفی خود سایپادیزل هم‌اکنون مشکلات زیادی دارد و پرسنل آنجا دوست ندارند که من بروم، اما از این طرف هم دوستان مشتاق و پیگیر آمدن من به سایپا هستند که دست آخر باید منتظر تصمیم نهایی وزیر صنایع بمانم. در هر صورت مدیرعاملی سایپا را در این شرایط تکلیف خود می‌دانم.

* به نظر می‌رسد که علی اکبر محرابیان به مدیرعاملی شما در سایپا راغب است.

چطور؟

* لوح تقدیری که وی چندی پیش به عنوان مدیر موفق به شما داد، این ذهنیت را که گزینه مدنظر محرابیان برای مدیرعاملی سایپا، شما هستید، تقویت کرد.

آن لوح را به خاطر عملکرد خیره‌‌کننده‌ در سایپادیزل به من داد.

* اما واقعیاتی در مورد شرکت شما هست که سوالات زیادی به وجود آورده.

مگر اوضاع سایپادیزل چگونه است؟

* اولا که شرکت شما پایان سال 87، حدود 1000‌میلیارد تومان به سیستم بانکی بدهکار بود، ثانيا طبق شنیده‌هایی موثق، شما به خاطر کمبود نقدینگی‌تان، برخی زمین‌های متعلق به سایپا دیزل را فروخته و الان نیز بابت این واحدها ماهانه 550‌میلیون تومان اجاره می‌دهید. از همه اینها مهم تر، سایپادیزل امسال به سهامداران خود سود نداد.

روزی که بنده به سایپادیزل آمدم، اوضاع مالی شرکت بسیار وخیم و بدهی آن چند برابر سرمایه‌اش بود. شرکت آن زمان یک هزار و 500‌میلیارد بدهی داشت و اگر اشتباه نکنم، این رقم را در پایان سال گذشته به 840‌میلیارد تومان رساندم. آن هم در شرایطی که سال 87 سالی بحرانی برای ما بود و تولید و فروش مان به خاطر بحران اقتصادی دنیا با مشکلاتی همراه شد. به هر حال نمی‌توانستم که با این زیان وارد مجمع شده و به فکر سهامداران نباشم. در واقع چون شرایط سایپادیزل در حدی بود که من مجبور به فروش زمین به رایان سایپا شدم. این کار از چند جهت به ما کمک کرد. اولا از شرایط ورشکستگی نجات مان داد، ثانيا بخشی از بدهی‌ها را پرداختیم و سوم هم اینکه کسب نقدینگی کردیم.

در مورد این موضوع هم که می‌گویید سایپادیزل سود نداده، باید بگویم ما سود داشتیم؛ اما بین سهامداران تقسیم نکردیم.

* عدم تقسیم سود، نارضایتی سهامداران شما را در پی نداشت؟

نه، اتفاقا مجمع ما شاید تنها مجمعی بود که سهامداران از وضعیت موجود راضی بودند. اتفاقا خود سهامداران نیز از عملکرد خیره‌کننده در تعجب بودند.

* چطور؟

به هر حال آنها از اینکه من شرکت را از شرایط سختی که طی سال 86 داشت نجات دادم و بدهی‌ها را کاهش دادم هم ابراز رضایت دارند و هم متعجب هستند.

* شما می‌گویید سایپادیزل را در شرایط بسیار بحرانی تحویل گرفته‌اید. خب چرا این ریسک بزرگ یعنی مدیرعاملی یک شرکت تقریبا ورشکسته را پذیرفتید؟

من مدیر کارهای سخت هستم. کارهای معمولی را که همه می‌توانند انجام دهند. بنده هر جا احساس تکلیف کنم آمادگی خدمت را دارم.

* شما چندی پیش عنوان کردید که تولید در سایپادیزل را خودخواسته کاهش داده‌اید. چرا؟
ما از سال گذشته با رکود بازار مواجه شده‌ایم. رکودی که از بحران اقتصادی دنیا و کم شدن نقدینگی در جامعه ناشی می‌شد. الان پروژه‌های عمرانی و حمل‌ونقل ترانزیتی که رابطه مستقیمی با خودروهای تجاری دارد، افت کرده و تقاضا کاهش یافته است و ما به همین دلیل و برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، تولید را کم کرده‌ایم.

* کاهش تولید سایپادیزل طی امسال و در مقایسه با سال گذشته چقدر است؟

حدود 45 درصد.

* رقم بالایی است.

بله اما تولید سال گذشته ما نسبت به 86، رقم بالایی بود و این کاهش را باید با این موضوع در نظر گرفت.

* اما به هر حال کاهش تولید، افزایش قیمت محصولات سایپادیزل را در بازار در پی داشت.

ما چون تابع سیاست وزارت صنایع مبنی‌بر ثبات قیمت هستیم، نمی‌توانیم به خودی خود قیمت‌ها را زیاد کنیم و بازار هم که شرایط خاص خود را دارد و در واقع دست ما نیست. الان تفاوت قیمت برخی محصولات ما در بازار و در مقایسه با کارخانه 10‌میلیون تومان است که این موضوع از ثبات قیمت‌ها ناشی می‌شود و ما دنبال اخذ مجوز برای افزایش قیمت کارخانه‌ای محصولات خود هستیم، چراکه نرخ ارز در حال صعود است و ما چون با قطعات ckd کار می‌کنیم تحت‌تاثیر گرانی نرخ ارز قرار می‌گیریم و باید به نوعی آن را جبران کرد.

* در صحبت‌هایتان به کاهش نقدینگی اشاره کردید. جدای از بحران جهانی چه موضوع دیگری موجب کاهش نقدینگی شده است؟

در سال‌های گذشته سیستم بانکی همکاری بیشتری با مشتریان خودروهای تجاری داشت و وام و تسهیلات در اختیار آنها قرار می‌داد. از طرفی لیزینگ‌ها نیز فعالیت مناسبی داشتند، اما طی سال گذشته تاکنون وام و تسهیلات کاهش یافته و لیزینگ‌ها نیز مثل سابق فعال نیستند. در واقع سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی تاثیری منفی در بازار خودروهای تجاری گذاشت و به رغم وعده‌هایی نیز که داده شده، هنوز اوضاع اعطای وام و تسهیلات، روند مناسبی پیدا نکرده است.
در دنیا خودروهای تجاری را به دلیل قیمت بالا، با لیزینگ خریداری می‌کنند و طی سال گذشته در ایران چون عملا لیزینگ‌ها فعالیتی نداشتند، بازار خودروهای تجاری نیز با رکود مواجه شد.

* سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی طی امسال هم ادامه دارد. پیش‌بینی شما از آینده بازار چیست؟

نشانه‌هایی وجود دارد که بازار خودروهای تجاری طی امسال بهبودی نسبی خواهد یافت. برخی نهادها در حال حاضر شروع به دادن تسهیلات کرده و به نظر می‌رسد که با رشد فعالیت‌های عمرانی طی امسال، بازار نیز کمی رشد پیدا کند و حتی با در نظر گرفتن افزایش قیمت نفت احتمالا طی زمستان سال جاری، بازار بسیار خوبی را خواهیم داشت.

* طی سال گذشته در چند نوبت مشاهده شد که مشتریان سایپادیزل در اعتراض به کیفیت محصولات عرضه شده، مقابل مجلس شورای اسلامی به نشانه اعتراض جمع شدند. آیا این موضوع حل شد؟

در دوره مدیریت قبلی، کامیون‌های چینی به مشتریان واگذار شده بود که سطح کیفی بالایی نداشتند. البته خود مشتریان نیز به دلیل عدم اطلاع رسانی دقیق و نشناختن محصول، بیش از حد از این کامیون‌ها کار کشیدند.

* یعنی خواسته مشتریان به حق نبود؟

خیر نبود. چون آنها با 10‌میلیون تومان صاحب خودرو تجاری شده و نباید توقع زیادی می‌داشتند. کامیون‌هایی که زیر پای آنها بود 200‌هزار کیلومتر کارکرده بود و بعد اعتراض کردند، خب با این عدد و با آن پیش پرداخت اولیه برای خرید، دیگر جایی برای اعتراض باقی نمی‌ماند.

* برخی دیگر از مشتریان شما به این موضوع معترض بودند که سایپادیزل به جای کامیون‌های ثبت‌نامی ژاپنی آنها، کامیون چینی تحویل داده است.

کامیونی که می‌گویید متعلق به شرکت دانگ فنگ چین است که 50‌درصد سهام آن متعلق به نیسان دیزل ژاپن است. در واقع نیسان به دلیل شرایط مناسب و ارزان تولید در چین، با دانگ فنگ جوینت شده و محصولی مشترک تولید می‌کند و این موضوع سبب شده بود که مشتریان از این کامیون‌ها تلقی محصولی ژاپنی را داشته باشند. اصلا مگر می‌شود شما جنس ژاپنی را به نصف قیمت بخرید؟ از طرفی این موضوع نیز به قبل از مدیریت من برمی‌گردد.

*كار با شركاي چيني در حال حاضر چگونه است؟ چرا كه سال گذشته واردات قطعه را از چين متوقف كرده بوديد.

از چين دو محصول به صورت واردات كامل (CBU) وارد مي‌كرديم كه اين رويه تغيير يافت و در بحث توليد كاميونت نيز ساخت داخل را افزايش داديم. در اين ميان توليد دو محصول كشنده T375 و كمپرسي D375 تا آبان ماه به خط توليد مي‌آيند.

* آیا چین جایگزین شرکای دیگر شما شده؟

خیر، همكاري‌ ما با چين به دليل در نظر گرفتن ذائقه مشتري است؛ چرا كه همه مشتريان توان خريد محصولات قيمت بالا را ندارند و قيمت محصولات اروپايي بالا است. البته فروش محصولات تجاري رابطه مستقيم با فعاليت ليزينگ‌ها دارد. در ايران به دليل ضعف عملكرد ليزينگ‌ها مشتري بايد عمده پول را نقدا بپردازد، بنابراين تمايل به محصول چيني پيدا مي‌كند.

* آيا چيني‌ها در حال حاضر باز هم خواستار افزايش قيمت‌هايي كه سال گذشته بر آن تاكيد مي‌كردند، هستند؟

اين موضوع سال گذشته نيز مطرح بود. متاسفانه همزمان قيمت‌ نفت نيز رو به افزايش نهاد كه اين موضوع اصرار آنها بر افزايش‌ قيمت‌ها را بيشتر كرد. در اين ميان اگر پيشنهاد آنها را مي‌پذيرفتيم 40 تا 50‌درصد قيمت‌ها افزايش مي‌يافت كه ما نيز زير بار نرفتيم و قبول كرديم فقط متحمل اختلاف نرخ ارز شويم. هنوز واردات قطعه از اين كشور آغاز نشده و برنامه ورود قطعات CKD در انتهاي امسال است.