وضعیت بحرانی یوزپلنگ آسیایی و میش‌مرغ

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به آخرین وضعیت برخی از مهم‌ترین گونه‌های در خطر انقراض کشور، برنامه‌های این سازمان برای حفظ این گونه‌ها را تشریح کرد.

به گزارش ایسنا حسن اکبری اظهار کرد: ما در سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر انجام اقدامات حفاظت فیزیکی برای حفظ حیات وحش کشور به سمت اجرای برنامه‌های مدیریتی دیگر هم رفته‌ایم. به عنوان مثال گوزن زرد ایرانی گونه‌ای بوده که قبلا در بسیاری از زیستگاه‌های خوزستان و بخش‌هایی از زاگرس زندگی می‌کرده است. این گونه در طبیعت منقرض می‌شود و در حال حاضر تعدادی از این گونه تنها در سایت‌های تکثیر ما وجود دارد. ما در تلاش هستیم که زیستگاه‌های مناسبی برای گوزن زرد ایرانی به‌ویژه در حوزه زاگرس پیدا کنیم و با اجرای برنامه‌های حفاظتی آن‌ها را به طبیعت برگردانیم، چون ارزش وجود این گونه‌ها به این است که در طبیعت زندگی کنند.

بازگشت گور ایرانی به طبیعت

وی با بیان اینکه این اقدامات برای گور ایرانی نیز اجرا شده است، تصریح کرد: گور ایرانی قبلا در اغلب دشت‌های ایران مرکزی از سمنان گرفته تا جنوب فارس و بخش‌هایی از شرق کشور پراکنش داشته است، اما به علت شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه به دو لکه یکی در توران سمنان و دیگری در بهرام گور فارس محدود شده است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: سازمان محیط زیست طرح‌های تکثیر گور ایرانی را در چندین استان اجرا کرد و ما موفق شدیم در سه نقطه این گونه‌ها را به طبیعت بازگردانیم. این اتفاق اخیرا در پارک ملی کویر بین استان‌های سمنان و تهران رخ داده البته این پروژه در حال تکمیل است و بنا داریم تعدادی دیگر از این گونه‌ها را به طبیعت برگردانیم.

اکبری گونه‌هایی، چون آهو، جبیر، مرال را از دیگر گونه‌هایی عنوان کرد که در مراکز تکثیر قرار دارند و گفت: در حال حاضر ۳۵ مرکز تکثیر در کشور وجود دارد که البته فعالیت بعضی از آن‌ها ضرورت ندارد و بهتر است زودتر تعیین تکلیف شوند و این موضوع در برنامه سازمان قرار دارد.

وضعیت بحرانی یوزپلنگ آسیایی و میش‌مرغ

وی خاطرنشان کرد: در مورد برخی از گونه‌ها مثل یوزپلنگ آسیایی و میش‌مرغ وضعیت ما حادتر است. این گونه‌ها به دلیل تغییراتی که در زیستگاهشان اتفاق افتاده، وضعیتی بحرانی دارند و نیاز است که توجه ویژه‌ای به آن‌ها بکنیم.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در گذشته یوزپلنگ در کشور‌های اطراف ما و در اغلب مناطق ایران مرکزی و شرق کشور وجود داشت، اما در حال حاضر این گونه جانوری در کشور‌های همسایه ایران به‌طور کلی منقرض و در ایران هم به بخش‌هایی از استان‌های یزد، خراسان جنوبی، کرمان و سمنان محدود شده است که البته جمعیت آن در سه استان یزد، خراسان جنوبی و کرمان بسیار ناچیز است، اما در استان سمنان چند خانواده از این یوز زندگی می‌کنند.

وی افزود: امسال تمام توان خود را متمرکز بر زیستگاه یوز ایرانی کرده‌ایم تا به هر شکل ممکن این گونه در معرض انقراض را نجات دهیم.

اکبری در عین حال بر سخت بودن اجرای این طرح تاکید کرد و گفت: وقتی جمعیت یک گونه در طبیعت از یک حد مشخص پایین‌تر می‌آید، کوچکترین تغییرات می‌تواند به انقراض آن منجر شود. تا آنجا که نازایی یک یوزپلنگ ماده می‌تواند سرنوشت جمعیت را تغییر دهد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: یوزپلنگ گونه‌ای با قلمرو بسیار وسیع و جابه‌جایی‌های زیاد است در حالی که در شرایط حاضر امکان این جابه‌جایی به دلیل توسعه جاده‌ها، معادن و... از بین رفته و این موضوع مشکلاتی را برای این گونه جانوری به وجود آورده است.

وی، هزینه‌های پیشگیری از انقراض یوزپلنگ آسیایی را بسیار سنگین دانست و گفت: متاسفانه ما در این زمینه با کمبود اعتبار مواجه هستیم البته در حال رایزنی با سازمان برنامه و بودجه هستیم تا بتوانیم اعتبارات بیشتری دریافت کنیم.

اکبری در ادامه اظهار کرد: ما برای دیگر گونه‌های در خطر انقراض از جمله میش‌مرغ هم برنامه‌های خاصی را در نظر گرفته‌ایم که این برنامه‌ها شامل آموزش، حذف مستثنیات، کنترل محل‌های حضور و کریدور گونه‌ها و اقدامات دیگری است که سازمان می‌تواند بسته به نوع گونه انجام دهد.

برقراری ارتباط با ۱۰ مرجع بین‌المللی برای حفظ گونه‌ها

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست از ارتباط این سازمان با دست کم ۱۰ مرجع بین المللی برای حفظ گونه‌ها خبر داد و افزود: مهم‌ترین این مراجع، کنوانسیون تنوع زیستی است. ما با این مراجع تبادل داده داریم یعنی هم از آن‌ها اطلاعات می‌گیریم و هم به آن‌ها اطلاعات می‌دهیم حتی در مواردی با این مراجع پروژه‌هایی تعریف شده است و اعتبارات مالی از آن‌ها گرفته‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه این ارتباطات در چند سال اخیر کاهش یافته است، اما ما در دولت سیزدهم و با مدیریت جدید سازمان محیط زیست به‌شدت در تلاشیم که در کنار حفظ منابع ژنتیکی کشور، با دنیا هم تعامل سازنده داشته باشیم تا از ظرفیت‌های علمی و فناورانه دیگر کشور‌ها برای حفاظت از حیات وحش استفاده کنیم و هم داده‌های خود را با آن‌ها به اشتراک بگذاریم. این اقدامات موجب می‌شود که بتوانیم برای گونه‌های مختلف جانوری به‌ویژه در مورد گونه‌های مهاجر برنامه‌های بهتری داشته باشیم.

اکبری بیماری‌های حیات وحش را معضلی نسبتا جدید، اما خسارت‌بار برشمرد و تصریح کرد: اگر حیات وحش دچار بیماری شود، درمانش خیلی سخت است بنابراین عمدتا می‌بایست روی پیشگیری هزینه کنیم.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان گفت: بعضی از بیماری‌ها از طریق دام به حیات وحش منتقل می‌شوند. برای مثال PPR (طاعون نشخوارکنندگان کوچک) که امسال ۹ کانون آن در کشور شناسایی شد. در مورد پرندگان هم مهم‌ترین بیماری، آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان است که عمدتا در مورد پرنده‌های مهاجر اتفاق می‌افتد.