اگرچه پیری احتمال فتق دیسک را با می‌برد، اما این عارضه غالباً بین سنین 35 تا 55 سالگی اتفاق می‌افتد. اگر شغل شما یا تفریحات و ورزش‌‌هایی که انجام می‌دهید باعث شوند که فشار زیادی به ستون فقراتتان وارد شود، احتمال اینکه به دیسک کمر مبتلا شوید بالا خواهد بود.

علل فتق دیسک

اگر در کنار یادگیری علائم فتق دیسک با علل این عارضه هم آشنا بشوید بهتر می‌توانید تشخیص بدهید که آیا به آن مبتلا هستید یا خیر. شایع‌ترین علت فتق دیسک ساییدگی و فرسودگی ناشی از بالا رفتن سن است. سایر علل این عارضه عبارتند از بلند کردن اجسام سنگین، پیچش یا چرخش ناگهانی ستون فقرات و داشتن سبک زندگی یا شغلی که نیازمند فعالیت‌های سنگین فیزیکی است.

البته عموماً، فتق دیسک با افزایش سن اتفاق می‌افتد، چراکه وقتی سن بالا می‌رود دیسک‌های ستون فقرات به تدریج آب محافظی که در خود دارند را از دست داده و کوچکتر می‌شوند. به علاوه، افراد چاق هم در معرض خطر بالایی برای ابتلا به دیسک کمر هستند چون ستون فقراتشان باید یک وزن اضافی را تحمل کند.

علائم فتق دیسک

اگر دیسکِ پاره شده به هیچ عصبی فشار نیاورد ممکن است این عارضه هیچ علائمی نداشته یا فقط با مقداری خیلی کمی درد همراه باشد. اما اگر دیسک به یک عصب فشار بیاورد، بیمار دچار علائمی مثل کمردرد یا درد گردن، درد و ضعف پا و دست، و همچنین گزگز دست و پا می‌شود.

درد

فتق دیسک می‌تواند باعث درد گردن، بازو، پایین کمر، باسن، ران‌ها، پشت ساق پاها یا مچ پاها شود. محل بروز علائم به این بستگی دارد که کدام بخش از ستون فقرات دچار فتق دیسک شده باشد. برای مثال، فتق دیسک در بالای کمر باعث بروز علائم در دست‌ها می‌شود، اما فتق دیسک در پایین کمر می‌تواند منجر به بروز علائم در پاها شود. درد فتق دیسک می‌تواند تیز، مشابه درد چاقو یا سوزان باشد. سرفه، عطسه و تغییر وضعیت بدن می‌تواند باعث بروز درد نافذی در مبتلایان به فتق دیسک شود.

با وجود این عارضه، بلند شدن بعد از یک مدت طولانی یا خم شدن هم می‌تواند خیلی دردناک باشد. غالباً علائم درد، شب‌ها یا بعد از فعالیت‌های فیزیکی مثل تمرینات جسمانی یا فعالیت‌های مختلف ورزشی یا تفریحی بدتر می‌شود. البته، ممکن است علائمتان با شخص دیگری که مشکل مشابه شما را دارد یکسان نباشند چراکه فتق یک دیسک به خصوص می‌تواند بر عصب‌های مختلفی اثر بگذارد که هر کدام باعث بروز علائم خاص خود می‌شود.

بی‌حسی و مورمور شدن

یکی دیگر از علائم شایع فتق دیسک بی‌حسی، مورمور شدن یا درد و احساس سوزن سوزن در امتداد مسیر عصب‌هایی است که تحت فشار قرار گرفته‌اند. دلیل این حالت، نقص حسی ایجاد شده در ناحیه‌هایی است که عصب‌های تحت فشار مسئول حس در آن‌ها هستند.

اگر دچار فتق دیسک پایین کمر شده باشید در پاها و ناحیه باسنتان احساس مورمور شدن و بی‌حسی خواهید کرد. اگر به دیسک گردن مبتلا شده باشید دست‌هایتان بی‌حسی و مورمور می‌شوند.

درد دست یا پا

اگر یکی از دیسک‌های پایین کمرتان دچار فتق شده باشد شدیدترین درد را در باسن، ران‌ یا پشت ساق پایتان احساس خواهید کرد. البته، ممکن است بخش‌هایی از مچ پایتان هم درگیر شود. اما اگر فتق دیسک در گردن اتفاق بیفتد، معمولاً درد در شانه و بازو و ساعد دست شدیدتر از جاهای دیگر خواهد بود. همچنین، موقع سرفه، عطسه یا حرکت دادن ستون فقرات به حالت‌های خاصی ممکن است این درد به حالت تیر کشیدن به دست یا پا کشیده شود.

درد سیاتیک

درد سیاتیک یکی از شایع‌ترین علائم فتق دیسک کمر است. وقتی ماده داخل دیسک آسیب‌دیده به کانال نخاعی نشت می‌کند، باعث تحریک یا فشرده کردن عصب‌های نزدیک به دیسک می‌شود. در خیلی از موارد، این ماده به عصب سیاتیک فشار آورده و منجر به بروز درد، ضعف، بی‌حسی و مورمور شدن یک‌طرفه‌ای می‌شود که از پایین کمر به باسن، ران و پشت ساق انتشار پیدا می‌کند. درد سیاتیک می‌تواند یک درد مداوم عمقی یا یک درد تیز و سوزان ناگهانی باشد.

ضعف عضلات

فتق دیسک با وارد کردن فشار به یک سری عصب‌ها باعث می‌شود قدرت و تُن عضلاتی که به این عصب‌ها وابسته هستند کاهش پیدا کند. به همین خاطر، فرد مبتلا به فتق دیسک ممکن است برای راه رفتن یا انجام سایر حرکات پاها با مشکل مواجه شود. همچنین، اگر فتق دیسک در جای بالاتری از ستون فقرات اتفاق بیفتد، امکان دارد حرکت دادن دست‌ها هم با مشکل همراه شود.

از دست رفتن قابلیت حرکت

فتق دیسک باعث می‌شود که توانایی شما در حرکت دادن کمر، راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره به تدریج کمتر می‌شود. البته، این علامت به تنهایی بروز نکرده و معمولاً با افزایش درد دیسک و عصب‌ها همراه است.

سندرم دم اسبی

به مجموعه عصب‌های انتهای نخاع که شبیه به دم اسب هستند کادوا اکوینا (یا عصب‌های دم اسبی) گفته می‌شود. نخاع در بخش بالایی ستون فقرات پایین کمر به پایان می‌رسد. اما ریشه‌های عصبی موجود در انتهای نخاع که مسئول عملکرد حسی و حرکتی پاها و مثانه هستند در کانال نخاعی ادامه پیدا می‌کنند. کادوا اکوینا ادامه این ریشه‌های عصبی در ناحیه لومبار و خارجی است. پیام‌هایی که از اندام‌های لگنی و پاها ارسال شده یا توسط آن‌ها دریافت می‌شود از همین عصب‌ها عبور می‌کنند. سندرم دم اسبی بیشتر اوقات ناشی از یک فتق دیسک بزرگ در ناحیه پایین کمر است. یک فشار بیش از حد یا آسیب‌دیدگی می‌تواند باعث فتق دیسک شود، اما در بسیاری از موارد علت این عارضه مشخص نمی‌شود. غالباً اندازه فتق دیسک‌هایی که باعث سندرم دم اسبی می‌شوند خیلی بزرگتر از حد معمول است؛ البته، اگر کانال نخاعی به خاطر عارضه‌هایی مثل آرتریت تنگ‌تر شده باشد، یک فتق دیسک کوچکتر هم می‌تواند باعث بروز سندرم دم اسبی شود.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

فتق دیسک، بسته به اینکه در کجای ستون فقرات اتفاق بیفتد، باعث علائم مختلفی می‌شود که ممکن است به هرکدام از آن‌ها دچار شوید. گاهی اوقات، افراد مبتلا به فتق دیسک درد ناچیزی را احساس می‌کنند که فقط باعث کمی ناراحتی آن‌ها می‌شود. اما در برخی موارد، درد این عارضه ناتوان کننده است. در صورت دچار شدن به هر یک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

درد ناتوان کننده

اگر به خاطر دردی که دارید نمی‌تواند روی فعالیت‌های روزمره‌تان تمرکز کنید، باید به پزشک مراجعه نمایید. درد منتشر شونده و ناتوان کننده می‌تواند نشانه یک عارضه جدی باشد که باید فوراً تحت درمان قرار بگیرد. درد نباید به اندازه‌ای باشد که توانایی شما در انجام شغلتان یا خواب شبانه‌‌تان را مختل کند، که در غیر این صورت باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر علائمتان بدتر شد یا بعد از چند هفته درمان هیچگونه جوابی نگرفتید باید با یک پزشک صحبت کنید.

بی‌اختیاری مدفوع و ادرار

ناتوانی در کنترل مدفوع یا ادرار می‌تواند نشانه فتق یکی از دیسک‌های پایین کمر باشد. این حالت می‌تواند نشان دهنده وجود سندرمی باشد که معمولاً بر ستون فقرات تأثیر گذاشته و باید فوراً معالجه شود.

از دست دادن حس یا کنترل عضلات

مشکل در حفظ کردن تعادل بدن، نداشتن حس در پاها یا مچ پاها، دچار شدن به ضعف عضلانی یا کاهش مهارت‌های حرکتیِ ظریف نشانه‌ی فشرده شدن اعصاب نخاعی است. همچنین در مواردی که فتق دیسک خود نخاع را فشرده می‌کند شدت علائم به قدری زیاد می‌شود که بیمار باید فوراً به اورژانس انتقال داده شود.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه