حتما بارها و بارها اصطلاح بیزینس پلن یا طرح کسب‌وکار را شنیده‌اید. اما این تکرارها ممکن است میزان اهمیت این مفهوم را در ذهن شما کمرنگ کرده باشد. بیایید همراه هم دوباره به این مفهوم مهم بپردازیم و تعاریف مربوط به آن را بررسی کنیم و در انتها یک بیزینس پلن را در نرم افزار مدیریت پروژه میزیتو پیاده سازی کنیم.

چه صاحب یک کسب‌وکار بزرگ با انبوهی از تجربه باشید و چه یک تازه‌کار، زمان راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید نیاز به یک طرح و برنامه دارید.

چرا به بیزینس پلن نیاز داریم؟

قطعه زمینی دارید که قرار است در آن یک ساختمان بسازید. تصور کنید بدون هیچ برنامه‌ریزی از فردا مصالح می‌آورید و شروع به ساخت‌وساز می‌کنید. چه اتفاقی رخ خواهد داد. دیوارهایی بدون هدف ساخته شده و منابعی که بی‌برنامه استفاده شده و خسارتی جبران ناپذیر.

آیا اینگونه عمل می‌کنید؟ بدون هیچ برنامه‌ای...

قطعا نه، ابتدا هدف ایجاد ساختمان را مشخص می‌کنید، ریسک‌ها و هزینه‌ها را لیست خواهید کرد و در نهایت به یک برنامه کامل خواهید رسید.

دو اشتباه رایج؛

تدوین طرح کسب‌وکار یک پروژه کوتاه‌مدت است.

بعضی افراد به طرح کسب‌وکار بعنوان یک پروژه کوتاه‌مدت نگاه می‌کنند. طرحی که باید طی چند هفته آماده شود و بعد هم دیگر کارآیی ندارد. این دیدگاه در حوزه استارت‌آپی رواج بیشتری دارد. زمانیکه یک استارت‌آپ در حال یافتن یک سرمایه‌گذار است، اولین چیزی که سرمایه‌گذار طلب می‌کند یک طرح کسب‌وکار است.

به همین دلیل بسیاری به این باور رسیدند که طرح کسب‌وکار یا بیزینس پلن صرفا کاری اداری و تشریفاتی است که با شروع کسب‌وکار دیگر نیازی به آن نخواهد بود و دردناکتر اینکه افراد در موارد بسیاری تصور می‌کنند که بیزینس پلن را می‌توانند به راحتی از اینترنت دانلود و با اندکی تغییرات آن را به یک طرح قابل اتکا تبدیل کنند.

طرح کسب وکار یک برنامه صوری است.

وقتی برای قانع کردن دیگران طرح می‌نویسیم، احتمالا اعداد و ارقام هم خوش‌بینانه و شاید حتی خارج از واقعیت باشند تا مطمئن باشیم افراد مخاطب تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

بیزینس پلن واقعی چه نکاتی را به ما گوشزد خواهد کرد:

آیا اصلا این کسب‌وکار را باید شروع شود؟
ایده شما واقعا چقدر ارزش دارد؟
برنامه‌ریزی برای اهداف (کوتاه و بلند مدت)
برنامه‌ریزی برای توسعه کسب‌وکار
جذب سرمایه‌گذار

نکته مهم:

بیزینس پلن یک برنامه است، پس تمام گزاره‌های یک برنامه در رابطه با آن صدق می‌کند:

برنامه‌ریزی خوب است اما افراد کمی دقیقا به برنامه عمل می‌کنند.
افراد تنبل عموما به برنامه عمل نمی‌کنند و آن را بی فایده می‌دانند.
گاهی صرفا می‌گوییم برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا به دیگران خیال آسوده بدهیم و تعهد به برنامه برایمان مهم نیست.

طرح کسب و کار را برای چه کسی می‌نویسیم؟

مهم این است که در تمام مراحل نوشتن طرح کسب‌وکار بدانید، مخاطب طرح خود شما هستید. طرح قرار است مسیر شما را مشخص کند و برنامه حرکت شما باشد. قرار است نقشه راه شما باشد پس در نوشتن آن واقعیات را مدنظر قرار دهید. اگر در نقشه‌ی مسیری که با خود دارید منابع را بیشتر از واقعیت و محدودیت‌ها را کوچکتر از میزان واقعی نمایش دهید، قطعا در این مسیر شکست خواهید خورد.

در حالت کلی شما در این موارد به نوشتن بیزینس پلن نیاز دارید:

راه اندازی استارت‌آپ

توسعه کسب‌وکار

تعداد صفحات بیزینس پلن مهم است؟

این تصور اشتباهی است که بیزینس پلن باید حتما تعداد صفحات مشخصی داشته باشد و در رابطه با همه چیز توضیحات مفصلی بدهد.

حقیقت این است که حجم محتوای طرح کسب‌وکار کاملا به کسب‌وکار شما، حوزه‌کاری و گستردگی آن بستگی دارد. مشخصا بیزینس پلن برای کسب وکاری که تازه راه‌اندازی شده کوتاه است.

ساختار یک طرح کسب وکار یا بیزینس پلن
به صورت خلاصه باید گفت که یک طرح کسب‌وکار باید شامل بخش‌های زیر باشد

برنامه ریزی منابع
استراتژی
ساختار سازمانی و تیم
برنامه‌های عملیاتی
پیش‌بینی‌های اقتضائی

که این عوامل باید در یک ساختار تعریف شده گردآوری شوند. همان طور که در سطرهای قبل گفتیم هم بیزینس پلن بسته به کسب‌وکار می‌تواند از لحاظ محتوایی تغییراتی داشته باشد اما بیایید با هم چند ساختار متفاوت از بیزینس پلن را بررسی کنیم و در نهایت به کاملترین ساختار برسیم.

نمونه طرح تجاری (ساختار ساده)

صفحه اول (کاور یا جلد)
فهرست مطالب مطرح شده در طرح تجاری
خلاصه مدیریتی
شرح کسب و کار (با توضیح کلیات مدل کسب‌وکار)
توضیحات کلی در مورد بازار و صنعت (به تفاوت صنعت و بازار توجه داشته باشید)
معرفی و توصیف فرصتی که برای کسب‌وکار وجود دارد
پیش‌بینی‌های مالی
پیوست‌ها و اطلاعات تکمیلی

نمونه طرح تجاری (ساختار کاملتر)

صفحه‌ی اول (Cover)
فهرست مطالب مطرح شده در طرح تجاری
تعریف واژه‌ها و اصطلاحات و سایر توضیحات مقدماتی
خلاصه مدیریتی
توضیح وضعیت فعلی (اگر شرکت در حال حاضر وجود دارد و برنامه توسعه داریم)
تجزیه و تحلیل بازار
تجزیه و تحلیل صنعت
استراتژی‌
برنامه‌های عملیاتی
پیش‌بینی فروش
تحلیل‌های مالی
تجزیه و تحلیل ریسک
نتیجه‌گیری و خلاصه پایانی
پیوست‌ها (شامل جزئیات تولید، فروش و منابع)

و در نهایت بیایید حالت سومی را هم در نظر بگیریم

نوشتن بیزینس پلن برای استارت‌آپ‌ها

واقعیت این است که برای نوشتن طرح یک استارت‌آپ قاعده خاصی نمی‌توان در نظر گرفت. البته نظرها در این باره متفاوت است. عده‌ای معتقد هستند که بیزینس پلن همیشه یک شکل واحد دارد و تفاوتی ندارد که در چه کسب‌وکاری نوشته می‌شود اما عده‌ای معتقد هستند که با توجه به ابهامات و نامشخص بودن استارت‌آپ‌ها، باید ساختار طرح کسب‌وکار هم انعطاف بیشتری داشته باشد.

با همه این توضیحات به صورت کلی برای طرح کسب‌وکار استارت‌آپ می‌توان این موارد را پیشنهاد داد.

مسئله‌ای که استارت‌آپ حل می‌کند چیست؟
راه‌حل مسئله چیست؟
استراتژی برای اجرای راه‌حل و غلبه بر رقبا چیست؟
در رابطه با رفتار مشتري، حجم بازار، نیاز بازار، رفتار شرکای کلیدی و به صورت کلی مفروضات چه نکاتی وجود دارد؟
منابع و شرکای کلیدی چیست؟
مدل درآمد و ساختار هزینه چیست؟
مقایس‌پذیری و استراتژی آن چیست؟
میزان سرمایه مورد نیاز و زمان دریافت سرمایه چه زمانی است؟
اعداد و ارقام چیست؟ (میزان فروش‌، هزینه اولیه، نرخ تبدیل مشتریان و...)

حالا که چند مدل متفاوت از بیزینس پلن را بررسی کردیم بیایید به کاملترین شکل طرح‌کسب‌وکار برسیم:

کاملترین نوح طرح کسب‌وکار میتواند شامل این بخش‌ها باشد:

صفحه‌ی اول (Cover)
فهرست
معرفی اعضای اصلی (هیات مدیره)
خلاصه فعالیت
معرفی نوع و مدل کسب‌وکار شما
شرح مسئله‌ای که قرار است حل کنیم
شرح راه‌حل برای مسئله
اهداف کسب‌وکار
هدف‌های کوتاه‌مدت
هدف‌های بلندمدت
تحقیقات از بازار
چه کسی بازار هدف است
مشتریان چه کسانی هستند
رقبا چه کسانی هستند
بررسی آمیخته بازاریابی (Marketing Mix)
محصول
قیمت‌گذاری
روش توزیع
برنامه ترویج و تبلیغات
نیروی کار و منابع انسانی
امور مالی

حالا می‌توانید نوشتن طرح کسب وکار را شروع کنید. سعی کنید به دور از حاشیه و بر اساس واقعیات این مسیر را طی کنید.

ایجاد طرح کسب‌وکار در نرم افزار میزیتو

پس از تکمیل متن طرح کسب‌‌وکار، برای عملیاتی شدن واقعی این طرح باید آن را اجرا کنید و بهترین روش برای عملیاتی شدن، استفاده از یک نرم افزار مدیریت پروژه مناسب برای پیاده سازی این مدل است.

برای ایجاد طرح کسب‌وکار در میزیتو ابتدا یک پروژه ایجاد کنید. سپس به سربرگ بورد پروژه بروید. حالا کافیست برای هر بخش از طرح یک ستون مجزا ایجاد کنید و فعالیت‌های هر بخش را بعنوان وظایف، زیر آن ستون ایجاد کنید.

این پروژه را برای همیشه حفظ و بهینه کنید.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه