۰۴ دی ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۴ دی ۱۴۰۴ - ۰۶:۰۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۷۰۰۲۳
تاریخ انتشار: ۱۹:۵۴ - ۲۳-۰۹-۱۴۰۱
کد ۸۷۰۰۲۳
انتشار: ۱۹:۵۴ - ۲۳-۰۹-۱۴۰۱
باغ ادبیات؛ توشه‌ای و خوشه‌ای – 3

جامی: خِرَد به جای تضرّع برای خلاصی/ انتخاب بین دو راه!

جامی: خِرَد به جای تضرّع برای خلاصی/ انتخاب بین دو راه!
تو را مخیّر ساختم. اگر خواهی، به یک ضربت پنجه، جان تو را بستانم و اگر خواهی لقمه لقمه تو را طعمۀ خود گردانم.

    عصر ایران- «بهارستان جامی» به سبک «گلستان سعدی» و با نثر آهنگین همراه با شعر و حکایت‌هایی آموزنده است. هر چند هیچ کتابی هم‌سنگ گلستان نیست و در زبان‌آوری شاعری هم چون سعدی سراغ نتوان گرفت اما جامی هم طبع لطیفی داشته و بی قصد رقابت با شاعران پیشین و در عین ابراز علاقه و ارادت به سعدی و حافظ آثاری بر جا گذاشته و «بهارستان» از این دست است و حکایت زیر از «روضۀ هفتم» نقل می‌شود:


   «شغالی، خروسی را در خواب، سحر بگرفت. فریاد برداشت که من مونسِ بیدارانم و مؤذّنِ شب زنده‌داران. از کشتن من بپرهیز و خون مرا به تیغ تعدّی مریز.


  چرا بی موجبی با من ستیزی؟ 
  که خواهی بی‌گنُه خونم بریزی؟


  شغال گفت: من در کشتن تو چنان یک‌جهت نیستم که به هیچ وجه از آن بازایستم. خاطر خود را از اختیار بپرداختم و تو را در این صورت مخیّر ساختم. اگر خواهی، به یک ضربت پنجه، جان تو را بستانم و اگر خواهی لقمه لقمه تو را طعمۀ خود گردانم.


جز به تدبیر خِرَد از سر خود دفع مکن
با تو شریری اگر شور و شری گیرد پیش


به تضرع مسِپُر راه خلاصی که به آن
از بدش گر گذرانی بَتَری گیرد به پیش»

--------------------------------------------------


  • * متن، واژه دشوار و نامفهوم ندارد و پس از 500 سال همچنان تازه است (‌جامی نزدیک سال 900 هجری قمری درگذشته). با این حال برخی لغات:
    بی موجبی: بدون دلیل
    تیغ تعدی: شمشیر تجاوز یا ظلم
    مراد شاعر این است که به جای زاری و التماس، از نیروی فکر و خرد خود بهره ببر چون در گزینۀ اول اگر از بد نجات پیدا کنی گرفتار بدتر می‌شوی چندان که شغال، خروس رابین دو انتخاب مخیر می‌کند: این که جانش را با یک ضربه بگیرد یا این که تکه‌تکه و لقمه‌لقمه شود!
  • مسپر: مسپار، نسپار، طی نکن
ارسال به دوستان
۵۰ سال پیش؛ عکس‌های دیدنی اردوگاه گدایان تهران را ببینید! تأیید استفاده از رنگ طبیعی قرمز حاصل از پوست برخی حشرات در محصولات غذایی «عارف لرستانی» در 27 سالگی و در اولین برنامه تلویزیونی اش؛ سال 77(عکس) خوابیدن ساعت‌های اتمی؛ زمان رسمی آمریکا هفته گذشته چند میکروثانیه عقب ماند در زمستان خطر کم آبی بدن بیشتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید ۱۰ زبان‌ پرگویش‌ جهان؛ انگلیسی و چینی در صدر(+اینفوگرافیک) ۵ غذای برتر حاوی ویتامین D  داود رشیدی در حال شوخی کردن با مسعود بهنود؛ سال ۵۰ (عکس) تاثیر مصرف کره بر فشار خون؛ پزشکان چه می‌گویند؟ ساغر عزیزی: به خاطر عذاب وجدان، دستم را روی اجاق گاز می سوزاندم بزرگ‌ترین سازنده پهپاد جهان از آمریکا اخراج شد امیر حسین رستمی: در کانادا فکر کردند من بمب گذارم ساغر عزیزی: به جرم داشتن لوازم آرایش، شوهرم جورابش را در دهانم کرد و از من اعتراف گرفت ادعای نتانیاهو: تهدید‌های جدیدی از سوی تهران در حال ظهور هستند/ به دنبال درگیری نیستیم، اما چشمان‌مان باز است تمرکز نیروهای نظامی آمریکا بر «قرنطینه» ونزوئلا