توليد انسولين در كاهو!

پژوهشگران بيوتکنولوژي دانشکده کشاورزي دانشگاه تربيت مدرس موفق به كشت كاهوي تراريخت حاوي ژن پروانسولين انساني شدند.

به گزارش ايسنا، ديابت نوعي بيماري است که در آن بدن نمي‌تواند انسولين توليد کند يا به درستي از آن استفاده کند. اگرچه انسولين عموماً در باکتري يا مخمر براي استفاده تجاري توليد مي‌شود، اما در حال حاضر تحقيقات بر روي روش‌هاي ديگر توليد از جمله توليد پروتيين انسولين در گياهان متمرکز شده است.

دکتر مهدي محب‌الديني که پژوهشي را در قالب رساله دکتري تخصصي خود در زمينه بيوتكنولو‍ژي و اصلاح نباتات انجام و ارائه داده است، ضمن بيان اين مطلب اظهار كرد: کاهو يک گياه مناسب براي توليد پروتيين‌هاي نوترکيب و به ويژه واکسن‌هاي خوراکي است. اين گياه يکي از عمده‌ترين سبزي‌هاي برگي بوده و متعلق به خانواده Asteraceae است.

وي در تشريح طرح تحقيقاتي خود گفت: در اين مطالعه با استفاده از آغازگرهاي مخصوص و روش PCR، ژن پروانسولين انساني تکثير شد. ژن تکثير شده از روي ژل جداسازي و با آنزيم‌هاي خاص برش داده و در ناقل pCAMBIA1304 همسانه‌سازي شد. ناقل ساخته شده با روش‌هاي مختلف تأييد شد.

محب‌الديني در ادامه تصريح کرد: مهندسي ژنتيک کاهو به يک روش موثر و قابل اتکاي کشت بافت نياز دارد. براي اين منظور، عوامل مختلف موثر بر باززايي کوتيلدون‌هاي کاهو از قبيل ژنوتيپ، سن ريزنمونه و غلظت‌هاي مختلف تنظيم کننده‌هاي رشد بررسي شدند. بالاترين ميزان کالوس‌زايي در غلظت 2.7 ميکرو‌مولار NAA و 4.4 ميکرو‌مولار BA بدست آمد. بالاترين ميزان نوساقه‌زايي در غلظت‌هاي کم BA اتفاق افتاد.

وي خاطرنشان كرد: شرايط بهينه‌اي براي تراريخته‌سازي از هم‌کشتي نمونه‌هاي کوتيلدوني با اگروباکتريوم در محيط MS بدون هيچ‌ گونه هورمون رشدي به مدت 48 ساعت بدست آمد. بعد از مرحله هم‌کشتي، نمونه‌هاي کوتيلدوني روي محيط کشت انتخابگر حاوي هيگرومايسين و سفوتاکسيم کشت شدند. بعد از انتقال کوتيلدون‌ها به محيط انتخابگر و پس از چند بار واکشتي ريزنمونه‌ها، گياهان کاهوي تراريخت بدست آمدند.

محب‌الديني افزود: با استفاده از آناليز PCR و Southern Blotting، حضور قطعه T-DNA حاوي ژن پروانسولين انساني در ژنوم کاهو اثبات شد و همچنين انجام RT-PCR نسخه‌برداري از روي اين ژن را تأييد كرد. آناليز گياهان تراريخته در سطح پروتيين با بهره‌گيري از آزمون‌هاي ELISA و ايمونوبلاتينگ وجود پروتيين در گياهان تراريخته را تأييد کردند.

اين پژوهش با راهنمايي دكتر مختار جلالي، عضو هيات علمي دانشکده کشاورزي دانشگاه تربيت مدرس انجام شده است.