نور ؛ از روشنایی تا زیبایی و جذب توریست

بشر از بدو خلقت خود علاقه ی خاصی به زیبائی داشته، همیشه سعی بر این داشته تا محیط اطراف خود را با مصنوعات یا مواد طبیعی زیبا سازد.

 در این میان استفاده از رنگ های متنوع مورد توجه خلاقان زیبائی بوده و با استفاده از سنگهای رنگی، گلبرگها و... یا بعداً  با ساخت انواع لعاب یا شیشهٔ رنگی در محیط زندگی خود از زیبائی رنگ و تلفیق آن در محیط، لذت ماندن را چند برابر می نمود و سپس داشتن نورهای رنگی در رنگین کمان که هر بیننده‌ای را به وجد می آورد  را آرزو میکرد که با اختراع لامپ تا حدودی این امر را محقق نمود.

استفاده از لامپ و تلق های رنگی چند صباحی چشم نواز بود ولی پشت پردهٔ این زیبایی ها طراحان با مشکلات عدیدهای مواجه بودند چرا که لامپ های تنگستنی با گرمای مهار نشدنی باعث تغییر رنگ تلق ها وخیلی اوقات ذوب شدن آنها می شدند.

در ضمن در لامپهای تنگستنی بعد از خاموش روشن کردن عمر لامپ کوتاهتر می شد و همیشه با خرابی این لامپها هنگام کار کرد مواجه بودند تا اینکه به فکر افتادند از لامپ های قویتر و از چرخش تلقها استفاده کنند .
با این حال ، عنصر مکانیکی بکار رفته  همیشه دردسر ساز بوده و در ضمن توان مصرفی لامپ ها همیشه استفاده کننده را با چالش مصرفی مواجه می ساخت:  2000w  برای یک لامپ جهت تزئین! هزینهٔ گزافی برای زیبائیها همیشه پرداخت نمودایم .

نور همیشه جنبه تبلیغاتی و جذب مشتری نیز داشته و ابزار قوی جهت جلب توجه بوده ولی آیا هزینه خرابی لامپ ، شکستگی تلق ،خرابی مکانیکی و مصرف قابل توجه و... جهت این ابزار مقرون به صرفه بوده است؟ البته که نه! ولی چاره چیست ؟ همهٔ این سوالات زمانی پایان یافت که تکنولوژی سیلیکون توانست نسل جدیدی ازلامپهارا عرضه نماید  که تمامی این مشکلات را برای طراحان زیبائی از بین ببرد و این چیزی نبود جز دیودهای نورانی که به مخفف LED نامیده شدند.

این عنصر با حضور خود به علت داشتن جثه ریز ، مصرف کم و قابلیت روشن خاموش شدن میلیونها بار نسبت به فاصله های زمانی کوتاه و طول عمر بالا، میدان وسیعی جهت کار ایجاد نمود چرا که ساختن تمامی انواع نشانه های بصری و تلویزیون ،مانیتور علائم رانندگی، تابلو های تبلیغاتی ، علائم هشدار و نور پردازی های حرفه ای و روشنائی های داخلی و محوطه و... با این عنصر محقق شد و این، یعنی دنیای جدیدی با نور و زیبائی خاص و مورد علاقه بشر و مهمتراز همه ایجاد فضائی در شب برای از بین بردن ترس و وحشتی که بشر همیشه از تاریکی در خود حس می کرد ودر یک کلام لذتی بیشتر از روز، در شبهایی با طیفهای رنگی متنوع!

این عنصر به ظاهر ریز ولی کاربردی ، سبب اشتغالزائی میلیونها نفر گشته و مهمتر از هر چیز همیشه رضایتمندی مصرف کننده و طراحان را نیز به دنبال داشت. ولی باید توجه خاصی به این نکته نمود که استفاده از تکنولوژیهای جدید، دانش فنی بالائی را می طلبد و افراد متخصص وبا تجربه و مهندسین کار آزموده‌اند که می‌توانند این امر را محقق سازند چرا که استفادهٔ تعداد زیاد LED در یک پروژه باعث بالا رفتن هزینه ی اولیه هر محصول می شود و اگر طراح سیستم اطلاعات کافی در مورد نحوه ی عملکرد این قطعه حساس الکترنیکی را نداشته باشد میتواند باعث تحمیل هزینه ی گزافی به مصرف کننده گردد چرا که به دلایل نا معلومی (و البته کاملا معلوم برای طراحان حرفه ای)بعد از مدتی نور آنها کم شده و عملا غیر قابل استفاده می گردد.

بعنوان مثال یکی از مسائل مورد بحث در  استفاده از این عنصر، حساسیت آن به جریان و ولتاژ بایاس آن می‌باشد چرا که جریان آن تابعی از ولتاژ اعمالی به دو سر آن می باشد که در صورت وجود ریپل یا به زبان ساده عدم محاسبه دقیق در تغذیه بکار رفته باعث تغییر ولتاژ در دو سر آن و در نهایت تغییر در جریان مصرفی می‌گردد که این تغییر در جریان باعث کاهش طول عمرLED می گردد.

البته باید توجه داشت که یکی از ایرادات LED بایاس شدن آن با ولتاژ پایین است و در تجمع آنها حتما نیاز به منابعی با ولتاژ پایین و جریان بسیار بالا می‌باشد و مصرف توان در مقایسه با سیستمهای قدیمی بسیار پائین تر است ولی کنترل جریان مشکل خاص استفاده کنندگان این قطعه می باشد برای جبران این مشکل معمولا ازسری موازی نمودن این قطعه استفاده میشود که این هم مشکل خاص به خود را دارد چرا که اولا اگر سری تولید قطعات به کار رفته( پارت نامبر) در حالت استفاده سری از این قطعات یکسان نباشد باعث جریان کشی مختلف در هر قطعه وافت ولتاژهای مختلف در بین قطعات می گردد که فیدبک مثبتی در جهت این امر مخرب می‌شود و عملا در این صورت یکی از قطعات از بین رفته وقطعات دیگر نیز بعلت سری قرار گرفتن در مدار خاموش می شوند.
برای حل این مشکل حتما باید از منبع جریان  با بایاس پذیری  PWM استفاده گردد. یک راه حل نه چندان علمی استفاده از مقاومت در مسیر هر LED می‌باشد.

یک نکتهٔ بسیار مهم محاسبهٔ مدت زمان روشنایی بر خاموشی سیستم جهت سینک کردن حرارت آن می باشد چرا که هر LED  بدلیل داشتن سطح مقطع کم ایجاد حرارت نقطهای می نماید که این حرارت در آن سطح مقطع  بالا بوده و در صورت عدم محاسبهٔ دقیق گرماگیری، دو مشکل عمده وجود می آید یکی اینکه حرارت باعث بالا رفتن جریان در هر LED شده و فیدبک مثبتی جهت تشدید همین موضوع می گردد که بعضاً جبران ناپذیر خواهد بود و هر طراحی، هم باید حرارت سنجی و هم باید جریان سنجی در حرارت بوجود آمده را دقیقاَ در طراحی خود لحاظ نماید تا بتواند از این معجزهٔ قرن استفاده صحیح را نموده باشد. 

البته ریزه کاریهای متعددی در این باره وجود دارد که مجال بیان آنها در این دست نوشته نیست ولی به جرات می توان گفت میدان وسیع عمل و تقاضای فراوان مشتریان به این محصولات جدید باعث شده، عده ای افراد غیر متخصص و نا وارد، فقط با داشتن اطلاعات کلی وغیر کافی ، دست به ساخت محصولاتی هر چند با ظاهری فریبنده وعملا غیرفنی بزنند که معمولا خریداران را  دچار گمراهی در خرید می نماید و بعد از استفاده از آنها کسب تجربهای نا موفق ، رضایت خود را از این عنصر که میتوان آن را به عنوان پدیدهٔ قرن یاد نمود را از دست می دهند.

یکی از شاخه های مهم استفاده از این محصولات در سیستمهای  نور پردازی نوین میباشد که هنر نور پردازی به عنوان یک رشتهٔ  کاملا تخصصی و حرفه ای با بهره گیری از ذوق و هنر وعلم به چگونگی استفادهٔ بجا وشایسته از نور و ضد نور در کنار یکدیگر به طراحی و خلق آثار بدیع و چشم نواز می پردازد.

این تکنولوژی در گامی فراتر ، حتی در جهت جذب توریست نیز به کار می رود و ممالک مختلف سعی بر آن دارند با نور پردازی اماکن ومعماریهای جدید و قدیمشان سفره ای رنگین و درآمدزا پهن و بهترین استفاده را از این منبع درآمدزای کم هزینه در راستای رونق بخشیدن به صنعت توریسم خود نمایند که از آن جمله می توان ن از کشورهایی مانند جمهوری آذربایجان یا جمهوری چین و... یاد نمود.)

حال با عنایت به توضیحات فوق وبا توجه به اینکه در کشورمان به دلیل ملاحظات خاص ، محدودیتهایی برای ایجاد جاذبه های توریستی موجود است با استفاده از اینگونه ابزارها و تلفیق نوآورانه آنها با معماریهای ایرانی و اسلامی میتوان در مکانهای تاریخی ، باستانی، وشهرها و...برجاذبه های گردشگری کشورمان افزود و هزینه نمودن در این راستا را با برگشت پذیری سرمایه آن توجیه پذیر ساخت.

 
درباره نویسنده:
- مبتکر نمونه سال 87
- مخترع نمونه سال 88
- کار آفرین نمونه سال 89
- کار آفرین نمونه سال 90
- برگزیده طرح برتر مرکز تحقیقات نیروی انتظامی،طرحهای برتر انجمن علمی خورشیدی در سیستمهای بهره وری انرژی .
ـ کارشناس ارشد سیستم سویچینگ فناوری اطلاعات نیروی انتظامی و راه اندازی 30 سایت سوئیچ
ـ عضو نماینده انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران
ـ عضو بنیاد ملی نخبگان  
ـ مشاور سازمان ملی جوانان (استانداری) در امور مخترعین و مبتکرین
ـ مشاور ومجری سیستم های نور پردازی شهرداری های کشور
ـ طراحی و ساخت بیش از صد سیستم الکترونیکی وثبت چندین اختراع در این حوزه  
ـ انجام بیش از شصت پروژه تأمین روشنایی فوق کم مصرف ، خورشیدی و نور پردازی با وزارت راه و شهرداریهای کشور
ـ راه اندازی چندین نیروگاه تأمین انرژی دیزلی و خورشیدی  
- مدیرعامل ثناالکترونیک آذربایجان که در 17آبان ماه سال جاری موفق به اخذ مدال افتخار و لوح زرین همایش نام آوران سازندگی ایران شد .