آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در بیستمین گردهمایی ائمه جمعه سراسر كشور گفت: امام جمعه یك منصب مثل امامت مسجد نیست بلكه موقعیت ویژه‌ای دارد به ویژه این‌كه در فقه ما این منصب حكومتی است و امام جمعه باید از سوی ولی‌فقیه منصوب شود، پس یك مقام كاملا رسمی، سیاسی و دینی است.

ایسنا: رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اكنون شاهد هستیم كه گاهی صداوسیما بخش‌هایی از نماز جمعه را خوشش می‌آید، پخش می‌كند اما چیزی كه امام جمعه مصلحت می‌داند آن را به گوش مردم برساند، پخش نمی‌كنند در حالی كه نماز جمعه برای خود سیاستی دارد.

‌رییس مجلس خبرگان خاطرنشان كرد: اجازه از ولایت، انتظارات مردم و وظایفی كه برای ما تعریف شده است، مسوولیت‌مان را سنگین می‌كند؛ چراكه این نهاد در اسلام به گونه‌ای طراحی شده كه به نظر می‌رسد محوری برای هدایت جامعه است.

وی افزود: به عنوان مثال اگر برخی علما نماز جمعه را در زمان غیبت مستحب می‌دانند، باید این موضوع بررسی شود كه استحباب این عمل صحیح است یا این‌كه باید به وجوب برسیم. به هر حال مردم در این نماز شركت می‌كنند و امام جمعه موظف است در بخشی از صحبت‌های خود علاوه بر دعوت به تقوا، حمد، توحید،‌نبوت و موعظه مردم آن‌ها را در جریان مسائل سیاسی كشور قرار دهد. این وظیفه برای هر روحانی و امام جماعتی آورده نشده است.

امام جمعه موقت تهران خاطرنشان كرد: این‌كه ما در 580 شهر نماز جمعه داریم؛ ضمن این‌كه خبر مباركی است، اما كافی نیست. مردم باید در روستاها هم نماز جمعه بخوانند و این به این معناست كه هفته‌ای یك بار كسی كه مستقیم یا غیرمستقیم منصوب ولی فقیه است و قاعدتا مورد اعتماد مردم قرار دارد عموم مردم را در جریان مسائل مهم روز بگذارد.

وی ادامه داد: نهاد نماز جمعه می‌تواند برای آوردن مردم به صحنه و حفاظت مردم از نظام بسیار كارساز باشد. البته در مساجد می‌توان همین نتیجه را گرفت اما در نماز جمعه این از وظایف امام جمعه تلقی می‌شود. این نهاد طوری تنظیم شده كه در درجه اول وظیفه شخص اول مملكت است كه به عنوان خطیب و امام خطبه‌های نماز جمعه را بخواند و این تقدس بیشتری به این نهاد می‌دهد. البته شبكه مساجد هم بسیار مهم است، اما نماز جمعه متمركزتر و فشرده‌تر است و مسائل خاصی در آن مطرح می‌شود.

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با ابراز تاسف از این‌كه "نماز جمعه پس از پیامبر(ص) در مسیر خود قرار نگرفته است" گفت: خطبه‌های نماز جمعه خیلی زود از مسیر خود خارج شد و در خدمت كسانی قرار گرفت كه ویژگی لازم را نداشتند. حتی بعدها این نهاد به یك منبر مضر تبدیل شد، به طوری كه خطراتی كه از این ناحیه در زمان بنی‌امیه و معاویه بر سر خطبه‌ها آمد این بسیار تاسف‌بار و یك انحراف كلی است.

هاشمی رفسنجانی تصریح كرد: شیعه موفق نشد به عنوان مكتب اهل بیت این نهاد را احیا كند و اگر نماز جمعه خوانده می‌شد محدود به حیطه‌های خاصی بود. در حقیقت شیعه از این موهبت الهی در تاریخ محروم بود. البته بعدها كه حكومت شیعه تشكیل و این منصب احیا شد برخی شخصیت‌های روحانی وارد این مسوولیت شدند كه از سوی حكومت تعیین می‌شدند اما نمونه‌های مورد وثوق مردم در بین آن‌ها كم بود. در این زمینه تاریخ اهل سنت بهتر از ماست و آن‌ها البته با حكومت‌هایی كه ما قبول‌شان نداریم این نهاد را داشته‌اند.

وی با بیان این‌كه "احیای نماز جمعه به عنوان یك فریضه الهی از افتخارات انقلاب اسلامی است"‌ یادآور شد: امروز این نهاد كم كم از نظر وسعت شكل واقعی به خود می‌گیرد. افتخار بزرگی نصیب نسل ما شده كه با پیشتازی امام(ره) و فداكاری مردم و روحانیت آگاه و موثر انقلاب پیروز شد تا با مبانی مكتب‌مان محوری برای حكومت در ایران تعریف كنیم.

رییس مجلس خبرگان تاكید كرد: نماز جمعه از دست‌آوردهای خوب پس از انقلاب است، باید این وظیفه و تكلیف را غنیمت بشماریم و همان‌طور كه اسلام خواسته آن را محقق كنیم، در این صورت این نهاد جای خود را خالی نخواهد كرد و پشتیبان عظیمی برای نظام در جهت آگاهی مردم، آوردن آن‌ها به صحنه و جلوگیری از انحرافات می‌شود، این بسیار كارساز است. البته شبكه مساجد و علما هم در این راستا كار خود را به خوبی انجام می‌دهند.

امام جمعه موقت تهران یادآور شد: ‌اگر به گذشته برگردیم در تاریخ ایران هیچ وقت شرایط را مثل امروز نمی‌بینیم كه جامعه‌ روحانیت این‌قدر سنگین و عمیق دارای شخصیت‌های برجسته و سوابق تاریخی باشد. برای نمونه روحانیت همان قدرتی است كه رژیم پهلوی را با آن سفاكی در هم شكست و آمریكا، انگلیس و استعمارگران را از كشور بیرون راند تا این كشور را خانه امام زمان كند و این قدرت عظیم از آن روز تقویت شده است.

وی ادامه داد: خوشبختانه علی‌رغم این‌كه دشمنان اسم نظام ما را نظام آخوندی گذاشتند، روحانیت در این كشور جایگاه رفیع خود را حفظ كرده و هنوز هم مطمئن‌ترین مرجع برای نیازهای فكری مردم است. مسلمانان خارج از كشور هم به كشور ما توجه دیگری دارند و اینجا را قبله خود می‌دانند كه این حجت خدا بر ماست و وظایف سنگینی بر دوش ما قرار می‌دهد. این نماز جمعه احكام، روحانیت، سابقه تاریخی و تجربیات 30 سال گذشته، مسوولیت را بر ما سنگین‌تر می‌كند.

وی با بیان این‌كه " سوالات زیادی در حوزه نماز جمعه باید پاسخ داده شود" گفت: امام جمعه باید تاریخ نماز جمعه را بداند؛ آیا ما می‌دانیم كه چه زمانی در اسلام نماز جمعه تشكیل شده؟ نماز جمعه برای اولین بار در مكه خوانده شده یا مدینه؟ اگر گفته می‌شود كه نماز جمعه اولین بار در مدینه خوانده شده چطور وقتی كه این عمل تشریع نشده بود زوبیر یا زوراره این نماز را در مدینه خوانده بودند؟ اگر پیامبر(ص) در مكه نماز جمعه خوانده پس خطبه‌های آن كجاست؟ قطعا پیامبر در خطبه‌ها مسائل روز را با مردم در میان می‌گذاشتند اما ما جز تعداد كمی خطبه از پیامبر خطبه‌ای نداریم. از زمان علی (ع) هم فقط چند خطبه موجود است.

وی یادآور شد: متاسفانه نه ما روی این مسائل كار كردیم و نه اسلاف‌مان و اگر هم آن‌ها كار كرده‌اند، گم شده است. باید به دنبال این برویم كه خطبه‌های خلفا، علما، اهل سنت و بزرگان شیعه را استخراج كنیم؛ زیرا خطبه‌ها را در دست نداریم. اگر هم در این‌باره كاری شده به دست ما نرسیده است.

رییس مجلس خبرگان تاكید كرد: اگر مركز تحقیقات درست شود و محققان واقعی از طیف دانشگاهیان در آن حضور پیدا كنند، می‌توانیم به دنبال اسناد خطی در این‌باره برویم و شاید هم اسرار خطبه‌ها را بیشتر دریابیم و بتوانیم آن‌ها را تحلیل كنیم. اكنون ما گام‌های كوچكی برای شناخت نماز جمعه برداشتیم، اما شاید اگر این‌ها را پیدا كنیم، چیزهای دیگری در كنار آن كشف شود.

وی ادامه داد: مخاطب من شورای سیاستگذاری ائمه جمعه است كه صرفا به یافتن امام جمعه اكتفا نكند، یكی از كارهای خوبی كه اخیرا در شورای سیاستگذاری انجام شده این است كه آن‌ها به دنبال امكانات اولیه برای ائمه جماعات رفته‌اند كه از ضروریات اولیه است. ما باید كار میدانی و نظرسنجی كنیم و نیازهای آن‌ها را از خودشان بپرسیم، قطعا نظام هم برای كار مهمی كه بزرگ‌ترین پشتوانه اوست سرمایه‌گذاری می‌كند و می‌تواند سیستم مراكز نماز جمعه را به هم مرتبط كند.

امام جمعه موقت تهران با اشاره به پیشنهادات خود درباره نماز جمعه گفت:‌ این مسائل می‌تواند در دستور كار شورای سیاستگذاری قرار گیرد. رهبری هم با دید وسیع خود كه مبتكر این مسائل هستند، قطعا از این طرح‌ها پشتیبانی می‌كنند. نظام ما عاجز از پشتیبانی مالی و تداركاتی ائمه جماعات نیست، همچنین ما نیازمند علوم دیگری مثل روانشناسی، تاریخ، زبان و به ویژه علوم انسانی هستیم، مردم و جوانان هم مطمئنا از زبان روز دانشگاهی استقبال می‌كنند.

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: قبلا برای ائمه جماعات و خطبا، فرصت آموزش نبود اما اكنون كه می‌شود این كار را كرد. باید چنین سازمان و نهادی را محكم كنیم تا بتوانیم عالمانه، به روز و با ادبیات مناسب برای مردم سخن بگوییم و از پشتوانه عظیم مردمی استفاده كنیم تا هم سنت نماز جمعه را بر محور خوبی بچرخانیم و هم ان‌شاءالله یادگاری در تاریخ اسلام از مكتب اهل بیت(ع) در ایران به یادگار بگذاریم.

وی تاكید كرد: نكته مهم برای طلبه‌ها و روحانیت كه باعث پیروزی انقلاب شد، ارتباط مردمی ماست. اگر روحانیت ارتباط مردمی‌اش ضعیف شود، تاثیرگذاری‌اش از دست می‌رود و این ارتباط به صداقت، صراحت، امانت و طرح خوب مسائل بستگی دارد. شما كه در جلسات تصمیم‌گیری استان‌ها هستید؛ صریح، شجاع و مسوولیت‌پذیر مسائل مردم را مطرح كنید، اگر مردم درد و دل خود را از زبان شما بشنوند، دیگران هم روی شما بیشتر حساب می‌كنند.

هاشمی رفسنجانی با بیان این‌كه "روحانیت در شرایط استبداد مطلق پناه مردم بوده است" گفت: امروز روحانیت خودش مبدع این انقلاب و پشتیبان آن است و اگر دستش را از پشت سر انقلاب بردارد، چیزی نمی‌ماند. نكته‌ مهم این است كه انقلاب را به عنوان هدیه و حجت الهی بشناسیم؛ چراكه اگر از این انقلاب به آسانی عبور كنیم، از آن دفاع نكنیم و اجازه دهیم به دست نااهلان بیفتد، دیگران نفوذ می‌كنند و این برای مسوولیت ما در پیشگاه خداوند عذری باقی نمی‌گذارد.

وی گفت: همه چیز برای كار بیشتر، بهتر و عمیق‌تر در ایران پیرو مكتب اهل بیت(ع) به وجود آمده ان‌شاءآلله كه بتوانیم اهلش باشیم و از این مكتب استفاده كنیم.

رییس مجلس خبرگان هم‌چنین در بخشی از سخنان خود با تاكید بر لزوم تاسیس مركز تحقیقات جامع برای نماز گفت: ما باید بپذیریم كه نماز جمعه را به خوبی نمی‌شناسیم.

هاشمی رفسنجانی افزود: من به عنوان كسی كه حدود 25 سال است نماز جمعه می‌خوانم سوالات زیادی در این‌باره دارم. ما نیازمند مركز تحقیقات جامعی هستیم كه اكنون جایش خالی است.

امام جمعه موقت تهران گفت: شاید هركس مطالعات فردی داشته باشد كه هماهنگ با هم نیست، می‌توان هر كاری كه در حاشیه نماز جمعه قرار می‌گیرد را در مركز تحقیقات گنجاند. ما افراد عالم زیادی در حوزه و دانشگاه داریم و بودجه‌ زیادی داریم كه صرف مسائل كم‌بازده می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین ما نیازمند ایجاد مركز آموزش وسیع برای شناسایی یك امام جمعه هستیم. اكنون باید چهره‌هایی را در حوزه شناسایی كنیم و آن‌ها را با استانداردها تطبیق دهیم اما منصبی به این عظمت قطعا نیازمند آموزش است. باید متونی تهیه كنیم و اساتیدی برای این مركز در نظر بگیریم تا ائمه جماعات را تعلیم دهند. اگرچه شاید ما از گذشته به صورت دیمی در حوزه بزرگ شده‌ایم، كه البته نتایجی هم داشته اما اكنون امامت جمعه منصبی حكومتی است و باید برای تربیت امام جمعه مركز آموزشی داشته باشیم.

وی همچنین با تاكید بر لزوم ایجاد ارگان جامع صوتی و تصویری و مكتوب برای نماز جمعه گفت: اكنون شاهد هستیم كه گاهی صداوسیما بخش‌هایی از نماز جمعه را خوشش می‌آید، پخش می‌كند اما چیزی كه امام جمعه مصلحت می‌داند آن را به گوش مردم برساند، پخش نمی‌كنند در حالی كه نماز جمعه برای خود سیاستی دارد و نیاز داریم كه ارگانی رسانه‌ای با اساسنامه‌ مشخص برای نماز جمعه ایجاد كنیم. اگر این مطالب از صد سال گذشته جمع می‌شد تاریخ صد سال گذشته برای‌مان آشكارتر بود.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه