۲۱ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۱ آذر ۱۴۰۴ - ۰۵:۰۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۷۵۲۴۵
تعداد نظرات: ۳ نظر
تاریخ انتشار: ۱۸:۵۸ - ۰۱-۱۱-۱۴۰۱
کد ۸۷۵۲۴۵
انتشار: ۱۸:۵۸ - ۰۱-۱۱-۱۴۰۱
باغ ادبیات ایران؛ توشه‌ای و خوشه‌ای - 10

شاهنامۀ فردوسی/ شب و روز؛ اسبان دونده‌ای که به هم نمی‌رسند

شاهنامۀ فردوسی/ شب و روز؛ اسبان دونده‌ای که به هم نمی‌رسند
در شاهنامۀ فردوسی و در بخشِ «گفتار اندر سخن پرسیدن موبدان از زال»، موبدان، 6 چیستان را با زال درمیان می‌گذارند تا هوش او را بسنجند. در این نوبت دومی آمده است...

   عصر ایران- چنان که پیش‌تر هم توضیح داده شده در این توشه‌ها و خوشه‌ها که از باغ ادبیات ایران برمی‌گیریم، به دنبال مضامین دشوار نیستیم اما هر ازگاهی خالی از لطف نیست اگر کمی پیچیده‌تر باشد تا لذت آسان شدن در کام بنشیند و آن گاه با ذوق و شوق و بی بیم درنیافتن، سراغ باقی هم برویم.

   چنان‌که در یکی از قسمت‌های گذشته آمد در شاهنامۀ فردوسی و در بخشِ «گفتار اندر سخن پرسیدن موبدان از زال»، موبدان، 6 چیستان را با زال درمیان می‌گذارند تا هوش او را بسنجند و خطاب به او می‌گویند:

  به پردهَ‌نْدَرست این سَخُن‌ها بجوی 
  به پیشِ ردان آشکارا بگوی

  گرین رازها آشکارا کنی 
  زِ خاکِ سیه مشکِ سارا کنی

  اولین  چیستان به نسبت، ساده بود و اینک دومین:

  دگر، موبدی گفت: کای سرفراز 
  دو اسپِ گرانمایه و تیزتاز

  یکی زو بکردارِ دریایِ قار 
  یکی چون بلورِ سپید آبدار

  به رنج‌اند و هر دو شتابنده‌اند 
  همان یکدیگر را نیابنده‌اند

 تارنمای «پارسی انجمن» گزارش واژه‌های دشوار را چنین آورده است:

 اسپ: اسب ( در تمام شاهنامه اسپ آمده)

 قار: قیر.
 آبدار: در اینجا، روشن و درخشان.
 یکدیگر را نیافتن: به یکدیگر نرسیدن.

 [مراد از دریایِ قار یا دریای قیرگون و سیاه همان «شب» است و بلورِ سپید هم تمثیلی از «روز». پس، پاسخ: شب و روز است که مانند دو اسب سیاه و سپید در شتاب‌اند، اما به هم نمی‌رسند.]

   پاسخِ زال هم از این قرار:

  دو اسپِ دونده سپید و سیاه 
 که مر یکدِگر را نیابند راه

 بدین سان شب و روز دان، ای شگفت 
 کز اینجا شِگِفتی توانی گرفت

   

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۳
در انتظار بررسی: ۱
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۲۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۱
0
1
یک‌مطلب هم در مورد ادبیات غیر فارس های ایران چاپ کنین
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۱
0
5
تشکرازنویسنده صفحه ادیبان
حسام
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۲
0
0
ممکن است مراد از بلور آب دار در اینجا سفید باشد.
تکنیکی به نام آبگز کردن در شیشه گری وجود دارد که موجب ایجاد ترک های ریز در سطح ظرف شیشه ای شده و اگر این ترک ها بسیار زیاد و ریز باشند رنگ بلور سفید به نظر میرسد.
عصر ایران درود بر شما و سپاس از این نکته فنی. بی هیچ مجامله ای مخاطبانی این گونه نویسنده را سر ذوق می آورد.
ترمز دستی برقی چگونه کار می‌کند؟ گنگ؛ نقطه‌ای روشن که بخش مهمی از جامعه را به رسمیت می‌شناسد ۲۹ ساعت در آسمان؛ طولانی‌ترین پرواز جهان شما را شگفت‌زده می‌کند ۵۰ شرکت سودآور جهان در سال ۲۰۲۵ بر اساس درآمد خالص ۱۲ ماهه (+ اینفوگرافیک) فعال توییتری که به شبکه افق هم آمده بود: آقای ثابتی گربه‌صفت نباشید! سرعت، ردیابی برخی از جت‌های جنگنده را آسان‌تر می‌کند، نه سخت‌تر! کنایه مشاور قالیباف به طالبی اردستانی: از کشته بازی ضد انقلابی‌ها رسیدیم به سکته بازی سوپرانقلابی‌ها! چرا هنگام برخاستن هواپیما احساس می‌کنیم ته دلمان خالی می‌شود؟ چرا هلال حاصلخیز خاستگاه تمدن بشر شد؟ پاسخ در غارهای زاگرس نهفته است ۱۰ کشور دارای بالاترین ارزش دلاری منابع طبیعی در جهان و سهم هر نفر (+ اینفوگرافیک) مرگ 4 نفر بر اثر گازگرفتگی در سنندج ادعای معاون نخست‌وزیر اوکراین: حمایت ایران از روسیه کاملا غیرقابل قبول است جلسه محرمانه عادل فردوسی پور با آقازاده مشهور فوتبال سخنگوی وزارت خارجه روسیه: آژانس هیچ‌گونه اطلاعاتی درباره ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران نداشته و ندارد ادعای کاخ سفید: نفتکش ونزوئلا به دلیل انتقال نفت در بازار سیاه به سپاه توقیف شده