وجیهه زمانی - تا کنون بارها از سوی دولت های مختلف بحث یکسان سازی نرخ ارز مطرح شده این در حالی است که هنوز به مرحله اجرایی نرسیده است. به گفته کارشناسان یکسان سازی نرخ ارز باعث افزایش شفافیت شده و در مقابل ادامه به همین روند باعث ایجاد رانت نیز می شود. از سویی دیگر با ایجاد ثبات در بازار ارز و همچنین یکسان سازی نرخ ارز آرامش در این بازار افزایش و سرمایه گذاری هم در کنار آن افزایش پیدا خواهد کرد.

در همین رابطه کامران ندری با بیان اینکه بازار ارز سازمان یافته ای نداریم معتقد است باید تلاش کرد تا روابط کارگزاری بانک های داخلی را با بانک های خارجی تسهیل کرد. به گفته وی برای یکسان سازی نرخ ارز باید رژِیم ارزی مناسبی داشته باشیم و بدانیم بعد از توافق چه نرخی را باید هدف گذاری کنیم.

دونرخی بودن ارز باعث ایجاد رانت، فساد اقتصادی و ناکارآیی اقتصاد می شود و تا زمانیکه دونرخی بودن ارز در کشور حاکم باشد امکان شفاف سازی و همچنین استفاده از منابع مالی بین المللی هم وجود نخواهد داشت. کارشناسان معتقدند وجود بازار سیاه در مقابل بازار رسمی تبعات مالی گسترده ای را به همراه خواهد داشت.

کارشناسان اقتصادی شروطی را برای اجرای موفقیت‌آمیز یکسان‌سازی نرخ ارز مطرح کرده اند که در حال حاضر به برخی از انها مثل کاهش نرخ تورم به زیر 10 درصد، کاهش نوسانات نرخ ارزی دست یافته ایم و برای رسیدن به باقی آن از جمله دسترسی به منابع ذخیره ارزی کشور، اتصال به منابع مالی بین‌المللی، رفع نگرانی از جهت افزایش نرخ تورم، رکود اقتصادی و سیاست‌های ضدرکودی باید تلاش کرد. به باور آنها برای فراهم کردن چنین شرایطی توجه بیشتر دستگاه‌های دولتی به‌ویژه وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه با بانک مرکزی و از طرفی دیگر همراهی مجلس و مردم را می طلبد.

از ابزارهایی برای پوشش ریسک نوسانات ارزی خبری نیست

کامران ندری، مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی در رابطه با اینکه چرا تا کنون یکسان سازی نرخ ارز به مرحله اجرایی نرسیده است و چه موانعی بر سر این راه وجود دارد می گوید: در حال حاضر مهم ترین مساله ای که وجود دارد روابط کارگزاری بانک های داخلی با بانک های خارج از کشور در خصوص امکان نقل و انتقال ارز به شکل های مختلف(اعتباری و استفاده از منابع ارزی) است که زمانیکه نیازمند آن هستیم فراهم شود. در حال حاضر این روابط کارگزاری هنوز بر قرار نشده است به همین دلیل از این جهت با مشکلاتی روبرو هستیم.

وی با بیان اینکه ما در حال حاضر ذخایر ارزی را در اختیار داریم گفت: مساله ای که باید روی آن کار کنیم بحث رژِیم ارزی است. اینکه بعد از توافق چه نرخی را باید هدف گذاری کنیم و باید برای این برنامه ای داشته باشیم.

کامران ندری در ادامه گفت: در حال حاضر بازار ارز ساختارمند و یا سازمان یافته ای نداریم و معاملات دربازار ارز به شکل حواله یا دلار نفتی انجام می شود و از ابزارهایی که کشورهای دیگر برای پوشش ریسک نوسانات ارزی استفاده می کنند در اینجا خبری از آن نیست و صرفا معاملات ارزی از طریق صرافی ها و با آزادی عملی که سال گذشته بانک مرکزی به بانک ها داد این کار ازطریق بانک ها هم انجام می شود و این تسهیل تک نرخی شدن ارز را افزایش می دهد.

مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی روابط کارگزاری با بانک های خارجی، عمق دادن به بازار از طریق معرفی ابزار های جدید، گسترده کردن بازار ارز و رژیم ارزی مناسب را از مواردی دانست که باید برای تک نرخی کردن ارز به آن توجه داشت.

به گفته وی ارز تک نرخی جلوی رانت را می گیرد و از طرفی مبادلات ارزی بر اساس نرخ واحد اتفاق می افتد و در حال حاضر آنچه که اهمیت دارد و باید به ان توجه کرد ارز کم نوسان است که بتوان نرخ آن را پیش بینی کرد و اینکه این پیش بینی نوسان نداشته باشد .

فاصله کم تا یکسان سازی نرخ ارز

وی در پاسخ به این پرسش که چقدر تا یکسان سازی نرخ ارز فاصله داریم می گوید: اینکه چه زمانی ارز تک نرخی محقق می شود بستگی به این دارد که روابطمان با بانک های دنیا را عادی کنیم اما به نظر می رسد امکان عملیاتی شدن آن در سال 96 مهیا است.