نظر متکی درباره تغییر ساختار وزارت خارجه

وزير پيشين امور خارجه با اشاره به تغيير ساختار اين وزارتخانه پيشنهاد داد كه بخش‌هاي اقتصادي و بين‌الملل وزارت خارجه با يكديگر ادغام شوند.

به گزارش فارس، منوچهر متكي وزير امور خارجه سابق كشورمان در نشستي كه امروز در دانشگاه شهيد بهشتي برگزار شد، با بيان اينكه در دنياي امروز، سياست و اقتصاد بايد ممد هم باشد، اظهار داشت: در اوايل دولت نهم، زماني كه در خدمت مقام معظم رهبري بوديم گله‌اي که وزراي خارجه قبلي داشتند اين بود كه ما اتصال و بهره‌مندي لازم را براي حوزه سياست خارجي با اقتصاد نداريم و ایشان به ما توصيه كردند كه اقتصاد و سياست را در خدمت هم قرار دهيم و شايد دولت نهم بيشترين تلاش را در اين زمينه داشت كه از اين رهگذر ما سود قابل توجهي برديم.

* اگر قرار است تغييري باشد بخش اقتصادي و بين‌الملل با هم ادغام شود

وي با بيان اينكه در آن دوران معاونت اقتصادي و وزارت خارجه جدي گرفته شد و فعال گشت، افزود: با توجه به تغيير ساختار در وزارت خارجه كه امروز مطرح است، من در همان زمان گفتم اگر قرار است تغييري باشد بخش اقتصادي و بين‌الملل را با هم ادغام كنيد تا كمك‌ كننده باشد.

وزير خارجه سابق كشورمان با بيان اينكه در روزهاي جشن ملي فناوري هسته‌اي قرار داريم، اين روزها را گامي ديگر به سوي استقلال كشور خواند و يادآور شد: بايد گرامي بداريم ياد كساني را كه پر تلاش و بدون ترس در اين راه طي طريق كردند و برخي با خونشان در اين عرصه ايستادند كه شهيدان شهرياري و علي‌محمدي از آن جمله‌اند كه خدمات ارزنده‌اي داشتند.

متكي در بخش ديگري از سخنان خود با ذكر اين نكته كه در مناسبات بين‌المللي چه به منشور ملل متحد مراجعه كنيم و چه در خاستگاه ملت‌ها قرار گيريم، اين خواسته طبيعي در ملل متحد وجود دارد كه به حق خود دسترسي يابند، يادآور شد: البته در برابر حق، تكليف هم مطرح است چرا كه در مناسبات بين‌المللي كشورها حقوقي دارند و تكاليفي كه بايد بين اين حقوق و تكاليف توازني وجود داشته باشد و كشورها متعهد به تكاليف از يك سو و بهره‌مندي از سوي ديگر باشند.


* عدم توازن بين تكاليف و حقوق و برخوردهاي دوگانه ريشه رنج ملت‌هاست

وي با اشاره به تشكيل سازمان ملل پس از جنگ جهاني دوم، ريشه نهفته در رنج جامعه جهاني از آن دوران را در همين عدم توازن بين تكاليف و حقوق دانست و يادآور شد: امروز يا بين حق و تكليف توازني نيست و يا برخوردها دوگانه است.

وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: كساني بي حد و اندازه از حقوق خود در مرز‌هاي مشروع گذشته و در مرزهاي نامشروع طلب حق مي‌كنند و به كساني مي‌گويند بايد به ميزاني كه ما مي‌خواهيم داشته باشيد.

متكي اين تبعيض را در عرصه‌هاي سياسي، فناوري، علمي و ساير عرصه‌ها دانست كه پس از جنگ جهاني دوم شكل گرفت و خاطرنشان كرد: اين نظام ناعادلانه تبعات و مقاومت‌هاي خاص خود را هم ايجاد كرده است.
وي افزود: برخي جنگ‌ها و منازعات را وقتي به درستي بنگريم، خواهيم ديد كه به همين ريشه مي‌رسد.

* غرب اجازه ورود كشورها به عرصه فكر و انديشه را نمي‌دهد

وزير خارجه سابق كشورمان در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به سفرش در دوران وزارت به عراق و ديدار خود با آيت‌الله سيستاني گفت: به ايشان گفتم كه امروز در عرصه علمي مانع حركت كشورها در برخي حوزه‌ها مي‌شوند و ايشان گفتند كه ما حق اختراع داريم كه ثبت شده و همگان بايد به آن احترام بگذارند. پاسخ دادم حرفم در مورد اختراع نيست بلكه در خصوص فكر و انديشه است كه اجازه ورود به آن را نمي‌دهند.

متكي در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينكه از يك سو آنچه تدوين كردند براي اداره جهان پاسخ نداد، گفت: بحران اقتصادي آمريكا در سال آخر دوران بوش اتفاق افتاد كه 16 سال پيش همين بحران در ژاپن رخ داده بود.

وي افزود: در آن دوران من در ژاپن سفير بودم و اين بحران را ديدم. در ژاپن هزار ميليارد دلار وام مسكن به خانه‌سازي پرداخت شد كه به يك باره افت قيمت‌ها باعث عدم فروش و بازنگشتن پول‌ها به بانك‌ها شد و ژاپن 4 سال تلاش كرد كه اين بحران را حل كند.

وزير خارجه سابق كشورمان با ذكر اين نكته كه در سال 2008 همين اتفاق در آمريكا رخ داد، اظهار داشت: اين اتفاق به يكباره در سال 2009 تا 2011 همه جهان را در بر گرفت و همه با اين بحران جهاني روبرو شدند.

* در هر جاي دنيا هر فعاليت اقتصادي صورت پذيرد مقداري از آن به آمريكا مي‌رود

متكي ادامه داد: فدرال رزرو بانك آمريكا به عنوان يك بانك جهاني عمل مي‌كند و هر فعاليت اقتصادي در هر جاي دنيا صورت پذيرد مقداري از آن به آمريكا باز مي‌گردد چرا كه اين كشور يك حوضچه اقتصادي شد اما اگر يك فعاليت اقتصادي در دنيا ضرر كند، به آمريكا نمي‌رسد.

وي با بيان اينكه اگر اقتصاد آمريكا سودي كند به سايرين نخواهد رسيد اما اگر ضرر كند، ديگران نيز زيان مي‌بينند، گفت: در اين بحران، چين 3 هزار ميليارد دلار ضرر كرد و شيخ‌نشين‌هايي كه صدها هزار ميليون دلار پول داشتند با وقوع بحران نتوانستند پولشان را از آمريكا بيرون بكشند.

وزير خارجه سابق كشورمان افزود: اين اقتصاد ناسالم و بي‌پايه است كه حق و برابري كشورها را ناديده گرفته است و گره خوردگي اين اقتصاد با اقتصاد جهاني خطرآفرين است.

*پيام انقلاب اسلامي، استقلال كشورها و عزت و برابري آنها بود

متكي حرف و پيام انقلاب اسلامي و حضرت امام (ره) را برابري ملت‌ها و رسيدن آنها به حقوق‌شان و حركت در مسير حقوق خود دانست و يادآور شد: در ايران و پيش از انقلاب اسلامي اگر يك جوان اختراعي داشت و تلاش داشت توليدي را راه‌اندازي كند، از سوي ساواك مورد تعقيب قرار مي‌گرفت چرا كه قرار بود توليد علم بر اساس آنچه ديگران تعيين مي‌كنند، پيش برود.
وي پيام انقلاب را در اين خواند كه كشوري به اين برسد كه توليدگر باشد و نيازهاي خود را تأمين كند و از جايگاه عزت و برابري با ديگران گره بخورد و تبادل علم داشته باشد.

وزير خارجه سابق كشورمان اولين پيام ورود به عرصه هسته‌اي را مزيت‌هاي اقتصادي آن در عرصه‌هاي مختلف دانست و اظهار داشت: ايران نيز حق داشته از 30 سال پيش در اين زمينه كار كند.
متكي با اشاره به دوران سفارت خود در ژاپن در اواسط دهه 80 گفت: در آن دوران با دانشمندان هسته‌اي ژاپن ارتباط برقرار كرده و يكي از افراد باسابقه هسته‌اي را براي حضور در سميناري به ايران دعوت كرديم و طي آن آخرين وضعيت هسته‌اي كشورمان مرور شد.
وي ادامه داد: بسياري تلاش كردند تا در اين عرصه به تراز بالاي هسته‌اي برسيم و به سمت بومي‌سازي پيش برويم.

* غرب تلاش كرد برنامه طبيعي هسته‌اي ما را به يك بحران تبديل كند

وزير خارجه سابق كشورمان با بيان اينكه ما بر اساس حق خود اين كار را كرديم كه در چارچوب ملل متحد تعيين شده است، يادآور شد: غرب تلاش كرد اين پديده كاملاً طبيعي را به يك بحران تبديل كند و با القائات خود جلوي حق‌طلبي ملت ايران را بگيرد.
متكي با ذكر اين نكته كه در چنين فضايي كشورهاي در حال توسعه سريع تسليم مي‌شوند، يادآور شد: آنها انقلاب را جدي نگرفتند اما زماني كه جلو رفت، ديدند كه نه تنها ايران را به عنوان ژاندارم منطقه از دست داده‌اند، بلكه به تدريج آنچه را در ايران نتوانستند ممانعت به عمل آورند، در منطقه فراگير مي‌شود.

* استقلال يك نعمت ارزشمند براي ملت‌ها است

وي ادامه داد: تمام چينش‌هاي آمريكا در منطقه طي 30 سال گذشته براي اين بوده كه نگاه انقلاب اسلامي در منطقه دنبال نشود.
وزير خارجه سابق كشورمان استقلال را يك نعمت ارزشمند براي ملت‌ها خواند و افزود: جامعه ايراني بانشاط ‌ترين جامعه در سطح منطقه و جهان است و اين نشاط پس از انقلاب اسلامي به منطقه منتقل شد.
متكي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به سخنان امام راحل كه ميزان را رأي ملت خوانده بود، يادآور شد: امام ساده‌ترين كلمات را به كار مي‌برد اما به عمق مخاطبين خود اثر گذاشت.
وي ادامه داد: مردم منطقه امروز مي‌بينند كه ايراني‌ها طي 30 سال گذشته دولت‌هاي متعددي داشتند كه بعضاً در تعارض با هم قرار داشتند اما اين انتخاب مردم بوده است.

وزير خارجه سابق كشورمان در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به برنامه هسته‌اي كشورمان كه از سوي غرب تلاش شد به عنوان يك بحران ناميده شود، يادآور شد: آنها يك قاعده قضايي بين‌المللي را نقض كردند و اينكه همه جا براي متهم كردن يك نفر بايد به دادگاه رفته و دليل ارائه داد. آنها گفتند شما متهم هستيد كه به سوي سلاح هسته‌اي مي‌رويد و بايد اثبات كنيد كه نمي‌خواهيد سلاح بسازيد.
متكي يادآور شد: عدم اثبات شدني نيست بلكه وقوع اثبات شدني است آن هم با مدارك.

* مدعي امروز كسي است كه خود بمب اتمي ساخت و مورد استفاده قرار داد

وي اين موضوع را اولين مجادله خواند و اظهار داشت: زماني كه در ژنو بودم سفراي خلع سلاح را دعوت كرديم، با آنها صحبت كرديم و پاسخ و استدلال‌هاي خود را داديم. زماني كه همه پاسخ‌ها را داديم و ديدند پاسخ قانع‌كننده است، يكي از سفراي كشورهاي اروپايي كه زن بود گفت جامعه بين‌المللي به نيت ايران ترديد دارد و ما به نيت شما مشكوكيم. من پاسخ دادم آيا اخيراً دستگاهي براي اندازه‌گيري نيت‌ها كشف شده است؟

وي ادامه داد: به آنها گفتم كه براي قضاوت در مورد كشوري بايد به سابقه و اقدامات قبلي او نگاه كنيم. امروز مدعي كسي است كه خود بمب اتمي ساخته و مورد استفاده قرار داده و صدها هزار نفر را قتل عام كرده اما ما در طول تاريخ خود به هيچ كشوري تجاوز نكرديم.
وزير خارجه سابق كشورمان افزود: به آنها گفتم كه كشور ما با سابقه طولاني متكي بر گفت‌وگو بوده و ما با وجود اقوام مختلفي كه داريم اعم از ترك، لر و بلوچ هزاران سال در كنار يكديگر زندگي كرديم.

* رهبران ديني ما در بالاترين سطح سلاح هسته‌اي را حرام مي دانند

متكي افزود: به آنها يادآور شدم كه هشت سال به ما جنگي تحميل شد كه با سلاح‌هاي شيميايي شما ما را بمباران كردند.
وي با بيان اينكه فرماندهان دوران دفاع مقدس نزد امام (ره) رفته و به ايشان گفتند كه اجازه دهيد براي بازدارندگي دشمن از استفاده از سلاح‌هاي شيميايي، ما نيز مقداري سلاح به كار ببريم، يادآور شد: امام اجازه چنين كاري را به آنها نداد و امروز مجروحان شيميايي ما پس از گذشت 20 سال از جنگ يكي يكي شهيد مي‌شوند، آنوقت ما به دنبال سلاح هستيم؟

وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: در بالاترين سطح رهبران ديني اعلام كردند كه سلاح هسته‌اي حرام است.
متكي خاطرنشان كرد: ما در طول 30 سال گذشته با انواع فتنه‌ها روبرو بوديم اما اين منطق را به منطقه و دنيا تسري داديم.

وزير خارجه كشورمان در ادامه سخنانش در جمع دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي، به برگزاري نخستين كنفرانس بين‌المللي خلع سلاح در تهران با حضور نمايندگاني از بيش از 60 كشور جهان اشاره كرد و خطاب به دانشجويان گفت: شما به نظامي متعلق هستيد كه منطق دارد و دشمنان ما با اين منطق مشكل دارند.

* فراگيري حضور مردم بر خلاف سال 42 عامل پيروزي انقلاب 57 شد

وي اضافه كرد: نمايندگاني از گروه 1+5 به ايران آمدند و گفتند به مردم ايران بگوييد كه ديگر شعار «انرژي هسته‌اي حق مسلم ماست» را سر ندهند، چون ما قبول داريم كه حق شماست. اين به خاطر اين بود كه انسجام بين مردم ايران آن حق را عملياتي كرد.

وزير خارجه سابق در ادامه به 15 خرداد 1342 و 22 بهمن 1357 اشاره كرد و با طرح اين پرسش كه چه تفاوتي بين اين دو وجود داشت كه انقلاب در 15 خرداد پيروز نشد ولي در 22 بهمن پيروز شد؟ گفت: هر دو هدف انقلابيون سرنگوني رژيم و برقراري رژيم جديد بود و رهبري انقلاب هم يك نفر بود. اما فراگيري حضور مردم در 15 خرداد به ميزان 22 بهمن نبود و اين خواست به خواست ملي تبديل شد.

متكي به تصويب مصوبه‌اي در مجلس هفتم كه در ماه‌هاي پاياني دولت خاتمي به امضاي همه نمايندگان از هر گروه و جرياني رسيد اشاره كرد و افزود: با اين مصوبه رويكرد هسته‌اي ما تغيير كرد.
وي با بيان اينكه ما در آن زمان بين دو انتخاب (تعليق يا تحريم) مخير بوديم، اظهار داشت: در اواخر دولت خاتمي تعليق پذيرفته شد با اين هدف كه وارد مذاكرات شده و غني‌سازي را انجام دهيم و ثابت كنيم كه به دنبال سلاح هسته‌اي نيستيم.

* رسيدن به يك مرحله علمي سكوي جديدي براي پرش‌هاي جديد

وزير خارجه سابق با اشاره به دو سال و نيم تعليق فعاليت‌هاي هسته‌اي در آن دوران، اظهار داشت: غرب كم كم از ما خواست كه بحث هسته‌اي را از دروس دانشگاهي حذف و سانتريفيوژ هم نداشته باشيم. در دو ماه پاياني دولت خاتمي بسته پيشنهادي را دادند و برخي با شوق و ذوق آن را باز كردند و گفتند حالا مي‌توانيم غني‌سازي كنيم، اما در آن بسته مطرح شده بود كه «ما به شما توصيه مي‌كنيم اصلاً به دنبال غني‌سازي نباشيد» و آنجا بود كه ما در مجلس گفتيم ادامه تعليق يعني صرفنظر كردن از حق هسته‌اي ملت ايران و ما مجاز نبوديم چنين كنيم و در نهايت غني‌سازي ادامه يافت و فناوري هسته‌اي ملي شد.

متكي گفت: من به عنوان يك شهروند از همه جريان‌هاي سياسي، اقشار مردم و دانشجويان تشكر مي‌كنم. ما اختلاف نظر داشتيم ولي در ميدان ملي كشور ايستاديم و امروز حاصلش را به دست آورديم.
وزير خارجه سابق با بيان اينكه رسيدن به يك مرحله علمي سكوي جديدي براي پرش‌هاي جديد مي‌شود، اظهار داشت: آنها نمي‌خواستند اصل اين سكو به وجود بيايد.

وي اضافه كرد: پيام‌هاي مردم ايران بدون اعزام‌ رسول‌ها به جاهاي ديگر دنيا منتقل شد. 30 سال پيش زماني ما به كشورهاي ديگر مي‌رفتيم و گفت‌وگو مي‌كرديم به ما مي‌گفتند حرفتان حق است ولي نمي‌شود، زيرا زور دست زورمداران است و شما زور نداريد و برخي هم كه به ما علاقه‌مند بودند به ما توصيه مي‌كردند و مي‌گفتند ما نگران شما هستيم و ما در چنين جوي مقاومت كرديم. امروز بعد از 32 سال زماني در ديگر كشورها صحبت مي‌كنيم منطق‌ ما همان منطق است، ولي مي‌گويند حرفتان حق است ضمناً ثابت كرديد كه مي‌شود و مي‌توان به دست آورد.

* آمريكا امروز بايد به افكار عمومي جواب دهد

وزير خارجه پيشين با ذكر اين نكته كه هر كسي ممكن است نسبت به تحولات منطقه تحليل‌ داشته باشد، خاطرنشان كرد: قطعاً و يقيناً الهام بخشي انقلاب و مقاومت ملت كه 20 سال پيش در يك حوزه عربي يعني لبنان، مقاومت را پايه‌ريزي و نهادينه كرد امروز هم در منطقه الهام بخش بوده است.
وي با بيان اينكه ما در مصر، بحرين، ليبي و يمن دخالتي نكرديم، اظهار داشت: اما امروز پيام‌هاي ملت ايران به ساير ملت‌ها رسيده و در حوزه‌‌هاي گردش اطلاعاتي كه غرب به وجود آورده فرصتي ايجاد شد تا مردم در آگاهي كامل به انتخاب‌هايشان برسند.
متكي خطاب به غرب و در رأس آن آمريكا گفت: ديروز در پشت درهاي بسته عمل مي‌كرديد و تصميم ‌مي‌گرفتيد كسي نمي‌دانست چيست، ولي امروز بايد به افكار عمومي جواب دهيد.
وي با ذكر اين نكته كه آمريكا در افغانستان از لحاظ سلاح، پول و امكانات كم نياورد، يادآور شد: ولي از لحاظ منطق توجيه افكار عمومي هم در عراق و هم در افغانستان كم آورد و الآن در منطقه دچار مشكل شد.

متكي ادامه داد: اولين مشكل غربي‌ها اين است كه چگونه اين پديده (تحولات منطقه‌) را تحليل كنند. پديده‌اي در ظرف كمتر از دو ماه در مصر كه دژ مستحكم غرب براي سياست‌هاي خاورميانه‌ايش بود آنچنان اين طومار را در هم پيچيد كه نه حكمرانان دست نشانده مبارك و نه غربي‌ها نمي‌توانند آن را تحليل كنند. ظرف دو ماه خواسته‌ها مطرح شد، حسني مبارك رفت و نخست‌وزير را عوض كردند و نخست‌وزير جديد مصر در ميدان التحرير گفت كه من حكمم را از جوانان دارم.

* رژيم صهيونيستي خاكريز بعدي است

وزير خارجه كشورمان با بيان اينكه تبعات منطقه‌اي اين قيام‌ها خود را كم كم نشان مي‌دهد، اظهار داشت: رژيم صهيونيستي خاكريز بعدي است كه وضعي براي آن در كل خاورميانه ايجاد مي‌شود كه فرار از آن برايش ممكن نيست. مردم اردن و كشورهاي ديگر خواستار مناسبات قبلي كشورهايشان با رژيم صهيونيستي نيستند.

* استفاده از نيروي خارجي براي سركوب مردم يك كار خجالت آور است

وزير خارجه سابق به برخوردهاي صورت گرفته در مقابل تحولات منطقه از جمله استفاده از تانك و دعوت از نيروهاي خارجي براي مقابله با قيام مردمي اشاره كرد و گفت: خيلي خجالت‌آور است براي حكومتي كه براي سركوب مطالبات مسالمت‌آميز مردمش از نيروي نظامي خارجي استفاده كند.
به باور وي تحولات منطقه، غرب را دچار مشكلي كرد كه اگر كج فهمي‌اش را در تحليل تحولات كنار نگذارد و تسليم واقعيات نشود و تصميمات واقع بينانه‌اي اتخاذ نكند، بحران بعدي بحراني است كه در غرب ايجاد خواهد شد.

متكي در خصوص تحولات اخير منطقه و اقدامات وزارت خارجه به خصوص در مورد بحرين، با يادآوري اينكه دستگاه سياست خارجي در اين قبال سكوت نداشته است، گفت: 2 كار مي‌شد در اين خصوص انجام داد، يكي موضع‌گيري در مورد دخالت كشورهاي مختلف در بحرين و لشكركشي‌ آنها كه صورت گرفت و ديگري توجه پادشاه بحرين به مطالبات قانوني و به حق مردم بود كه اين موضع‌گيري نيز انجام شد.

* رسانه‌هاي ما در موضوع بحرين خوب عمل كردند

وي با اشاره به بايكوت خبري اتفاقات رخ داده در بحرين در بلوك غرب گفت: رسانه‌هاي ما در اين زمينه خوب عمل كردند و آن را خوب پوشش داده و فعاليت هوشمندانه‌اي را انجام دادند.
وزير خارجه سابق كشورمان در خصوص مواضع اتخاذ شده نيز گفت: گاهي از دستگاه ديپلماسي انتظار مي‌رفت كه وارد كارهايي شود، مثلاً برخي مصاحبه كردند و گفتند بايد لشكركشي كنيم.
متكي يادآور شد: ده‌ها نكته در مورد سياست خارجي وجود دارد كه يكي از آنها كمك واقعي به مردم بحرين است كه اين كمك ملازم با دخالت ايران از جنسي كه به دروغ ادعا مي‌كنند، نيست.

* اول گفتند اتفاقات ربطي به ايران ندارد و بعد گفتند ايران دخالت مي‌كند

وي با اشاره به رفتار دوگانه آمريكا در قبال تحولات منطقه اظهار داشت: روزهاي اول تلاش داشتند تا موضوع را به نوعي جمع كرده و اعلام كردند كه اين اتفاقات ربطي به ايران ندارد چرا كه نمي‌خواستند تأثيرگذاري و الهام بخشي انقلاب اسلامي القاء شود، اما پس از اينكه ديدند بحران جدي‌ است، شروع كردند. همان كه آمده بود در بحرين و گفته بود ايران دخالت ندارد، اعلام كرد كه ايران دخالت مي‌كند كه نه براي اولي و نه دومي شاهدي نياوردند.

وزير خارجه سابق كشورمان با بيان اينكه استفاده از ظرفيت‌هاي منطقه‌اي برخي از كشورها مانند تركيه و قطر از سوي دستگاه ديپلماسي دنبال مي‌شود، يادآور شد: سفرها و گفت‌وگوهاي تلفني صورت گرفته بر اساس همين موضوع مي‌باشد.

* روي كار آمدن حكومت‌هاي مردمي بهترين گزينه براي ايران

متكي در پاسخ به اين سؤال كه آيا روي كار آمدن هر نظام پس از انقلاب‌ها در منطقه به سود ايران است؟ گفت: چيزي كه از نگاه كلي نظام متوجه مي‌شوم اين است كه براي جمهوري اسلامي بهترين گزينه در اين كشورها، دولت‌ها و حكومت‌هايي است كه بر اساس اراده ملت‌ها بوجود آيد، حتي اگر با رژيم‌هاي كنوني با تفاهم بر اساس تحولات اساسي به توافق برسند.
وي با ذكر اين نكته كه اراده و خواست مردم بايد وضعيت نظام‌ها را شكل دهد، يادآور شد: اين مناسب‌ترين شكل مطلوب است.

وزير خارجه سابق كشورمان با بيان اينكه به مصلحت جمهوري اسلامي نيست كه بگويد حتماً بايد همه حكومت‌ها عوض شوند، يادآور شد: ما از تز ايجاد ساختارهاي جديدي كه مورد تأييد ملت‌ها باشد، حمايت مي‌كنيم.
متكي ادامه داد: اگر اراده ملت‌ها در تصميم سازي‌ها و روابط خارجي‌اش سهيم باشد، حتماً بار سنگيني بر دوش رژيم صهيونيستي خواهد بود.

وي گام بعدي اين تحولات را در نوع تعاملاتي دانست كه اين منطقه با غرب خواهد داشت و اظهار داشت: غرب حتماً مانند گذشته نمي‌تواند با مصر، تونس، ليبي و يمن جديد و كشورها تعامل كنند و هر يك از حكومت‌هاي منطقه كه با هر دليلي بر سر كار باقي بماند، باز مردم به هدف خود رسيده‌اند چرا كه به حاكمان خود فهمانده‌اند كه ديگر نمي‌توانند با مردمشان هر طوري كه مي‌خواهند رفتار كرده و بر آنها حكومت كنند كه اين يك تحول بزرگ در منطقه است.

وزير خارجه سابق كشورمان با اشاره به وضعيت حقوق بشر در منطقه و برخورد دوگانه غرب در اين خصوص گفت: در منطقه‌اي كه بسياري از كشورهايش ابتدايي‌ترين حقوق را هم ندارند و زنان حق رأي ندارند، اين حركت‌ها همه آن نظامات گذشته را به هم مي‌ريزد.

* فكر مي‌كردند ايران يك ساله برنامه هسته‌ايش را كنار مي گذارد

متكي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص پرونده هسته‌اي ايران و علت قطع مذاكرات پس از نشست استانبول و افزايش جايگاه ايران در تحولات منطقه و موضوع هسته‌اي گفت: در بحث هسته‌اي آنها در منطق كم آوردند. در بهره‌گيري از زور، قطعنامه‌هاي شوراي امنيت بود كه تصور مي‌كردند پس از حداكثر يك سال نتيجه خواهد داد.

وي ادامه داد: ساورز كه آن زمان طرف مذاكره كننده انگليسي بود گفته بود كه پرونده را به شوراي امنيت مي‌بريم و با صدور اولين قطعنامه اقتصاد ايران دچار مشكل مي‌شود و قطعنامه دوم پايه‌هاي رژيم ايران را لرزان مي‌كند. كاغذ اين حرفهايي كه نوشته بود از جيب او افتاد و روس‌ها آن را گرفتند و بعداً برملا شد. ساورز بعدها سفير انگليس در سازمان ملل شد و پس از آن رئيس MI6 شد.

وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: آنها در پرونده هسته‌اي قصد داشتند به همه اعلام كنند كه كشورها حق ندارند خودسرانه وارد عرصه علمي و هسته‌اي شوند، بحث ورود به موضوع هسته‌اي بي‌صاحب نبوده و داراي صاحب است كه هر كسي نمي‌تواند وارد آن شود اما نتوانستند.
متكي خاطرنشان كرد: حوادث رخ داده در منطقه دلهره‌هاي زيادي را در دل آنها به وجود آورده و اولويت‌هاي آنها را تغيير داده است.

به گزارش خبرنگار سياست خارجي خبرگزراري فارس، منوچهر متكي وزير امور خارجه سابق كشورمان در ادامه سخنانش در جمع دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي كه 2 ساعت به طول انجاميد در پاسخ به سؤالي در مورد پيش‌بيني قيام‌هاي منطقه، اولين ويژگي اين قيام‌ها را عدم پيش‌بيني آن خواند و اظهار داشت: نه وزارت خارجه ايران و سفراي آن و نه هيچ وزارت خارجه ديگر و هيچ مؤسسه مطالعاتي و پژوهشي اين كه مثلاً 6 ماه ديگر در منطقه چنين تحولاتي واقع خواهد شد را پيش بيني نكرده بودند.
وي افزود: اين بدان معنا نيست كه اين قيام‌‌ها به واسطه يك حادثه كوچك، دفعتاً ايجاد شده است. مثلاً يك نفر در تونس خود را آتش زد و يا در مصر شخص ديگري اقدام مشابهي را انجام داد و اين بحران‌ و قيام‌‌ها ايجاد شد.

متكي با بيان اينكه حادثه واقع شده دو فاكتور اساسي دارد، يكي را خودآگاهي مردم اين مناطق و ديگري لبريز شدن صبرشان از سياست‌هاي دولت‌هايشان كه برايشان قابل قبول نبود عنوان كرد و گفت: خودآگاهي ملت‌ها به مصداق همين كلام قرآني است كه «ان ‌الله‌ لا يغيرو ما بقوماً حتي يغيرو ما بانفسهم».

وزير خارجه سابق كشورمان به انقلاب اسلامي ايران اشاره كرد و گفت:‌ مردمي كه وارد انقلاب شدند با مردمي كه در ده‌ها سال گذشته در رژيم گذشته حضور داشتند، متفاوت بودند و اين تحول مشهود بود، همان‌گونه كه اين تحول را در رزمنده‌ها شاهد بوديم. يك جوان كه در كلاس درس نمي‌توانست 5 خط انشاء بنويسد، زماني كه به جبهه رفت، با خواندن وصيت‌نامه‌اش از خود مي‌پرسيد آيا اين همان فرد و همان قلم است.

وي به لبريز شدن صبر ملت‌هاي منطقه اشاره كرد و پرسيد: چه چيزهايي در اين آگاهي و بررسي سياست‌ها و نفي آنها اثر داشته؟ يكي از اين اثرات عملكرد دولت‌هايشان است و نكته دوم ملاك و معيار جديدي كه انقلاب اسلامي در منطقه مطرح كرد و مؤثر بود.

متكي به فرمايشات امام (ره) كه در دهه فجر مجدداً پخش شد، اشاره كرد و گفت: انگار ايشان براي شرايط امروز مصر سخن مي‌گفتند.
وي با بيان اينكه پيام‌هاي ملت ايران به ديگر نقاط منتقل شده و مردم اين كشورها مقايسه كردند كه مردم ايران چه نشاط سياسي و نقش‌آفريني دارند كه اين در خودشان نيست، اظهار داشت:‌ برخي از مصري‌ها مي‌گفتند، ايراني‌ها 30 سال پيش انقلاب كردند و امروز ماهواره به فضا مي‌فرستند، ولي ما كمپ‌ ديويد را امضا كرديم و در دالان‌هاي مصر به دنبال مبارزان حماس و فلسطين مي‌گرديم.

وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: در اين قيام‌ها، در روزهاي اول خيال مي‌كردند كه مردم نان و مسكن را مطرح مي‌كنند، اما آرام آرام شاهد صف نماز جماعت 10 هزار نفره بودند و فهميدند كه اين قيام‌ها پشتوانه قوي ديني دارد. مي‌گفتند كه اين حركت‌ها رهبر ندارد، ولي ما بايد به بافت اين جوامع توجه كنيم، آنها به خوبي همديگر را پيدا كردند.
متكي پرسيد: امروز چه چيزي تظاهرات صدها هزار نفره و ميليوني در يمن را حمايت مي‌كند؟

* گزينه قذافي چگونه رفتن است

وي با بيان اينكه گزينه‌هاي قذافي ماندن و رفتن نيست، بلكه گزينه چگونه رفتن است، خاطرنشان كرد: گزينه‌هاي علي عبدالله صالح رئيس جمهور يمن نيز همين است.

* نمي‌توانم از سوي دستگاه ديپلماسي و دولت سخن بگويم

وزير خارجه سابق كشورمان در پاسخ به اين سؤال كه مناسب‌ترين رويكرد براي دستگاه ديپلماسي كشور در تحولات اخير چيست و چرا اين دستگاه نتوانست در منطقه اجماع به وجود آورد و اين قضايا را به شوراي امنيت ارجاع دهد؟با بيان اينكه بنده الان وزير خارجه، سخنگوي دولت و سخنگوي وزارت خارجه نيستم و نمي‌توانم از سوي دستگاه ديپلماسي و دولت صحبت كنم، اظهار داشت: اما به دليل سوء سابقه‌ام و بودنم در وزارت خارجه و چند سال مسئوليت اين دستگاه، مي‌توانم تحليل كنم و شما اين را به عنوان نظرات متكي مي‌توانيد بشنويد. حادثه‌اي كه اتفاق افتاده با بسياري از حوادث معمولي كه در جاهاي مختلف واقع مي‌شود، متفاوت است. اين تحولات از آغاز تا تعاملاتي كه با آن مي‌شود، متفاوت است.

* غربي‌ها هنوز تعريف درستي از اين بحران‌ها و قيام‌ها ندارند

وي با بيان اينكه عناصر اين شرايط جديد شامل مردم، حكومت‌هاي آنها، تعامل غرب و آمريكا با اين پديده‌ها و تعامل سازمان‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي با اين تحولات است، اظهار داشت: هر كدام از اين‌ها نياز به بررسي دارد. غربي‌ها هنوز تعريف درستي از اين بحران‌ها و قيام‌ها ندارند. اوايل تصور مي‌كردند كه مردم به خيابان‌ها آمده و مي‌گويند كه ما مي‌خواهيم حق رأي داشته باشيم و آمريكايي‌ها نيز گفتند ما همه جا از نهضت دموكراسي سازي و دموكراسي‌هاي هدايت شده حمايت مي‌كنيم و اينجا هم مي‌توانيم حمايت كنيم و گفتند دولت بحرين، مصر و ... بايد به خواسته‌هاي مردم توجه كنند.

وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: در روزهاي اول، برخوردها اين گونه بود، ولي قدري كه جلوتر رفتند گفتند «الشعب يريد اسقاط النظام» و ملت مي‌خواهد زيرساخت‌ها تغيير يابد. در همين منطقه، عربستان، رژيم صهيونيستي و اردن به آمريكايي‌ها فشار آوردند كه اين چه موضعي است كه شما اتخاذ مي‌كنيد؟

وي به مواضع متفاوت باراك اوباما در اين مدت اشاره كرد و گفت: به وضوح چندگانگي در موضع‌گيري‌هاي آمريكا را شاهديم. در هفته دوم بحران، باراك اوباما نماينده ويژه‌اش را به منطقه فرستاد تا اوضاع را بررسي كند و پس از بازگشت به صورت «تله‌وايز» از واشنگتن در اجلاس داووس سخنراني كرد و گفت «من اوضاع مصر را بررسي كردم و به اعتقاد من حسني مبارك بايد بماند تا بتواند اصلاحات را انجام دهد.»
متكي افزود: اين تحول، يك تحول بزرگتري را در مصر دامن زد و مردم اعلام كردند كه ما از ميدان التحرير به سمت دولت و كاخ رياست جمهوري خواهيم رفت.
وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: در شب 22 بهمن خبري پخش شد مبني بر آمادگي مبارك براي رفتن و همان شب مبارك در نطقي با قدرت اعلام كرد كه من مي‌مانم، اما فردا بعد از ظهر رفت.

متكي خطاب به دانشجويان خاطرنشان كرد: تحولات منطقه، تحولات معمولي كه در رشته علوم سياسي بررسي كرده و پروژه‌اي در اين زمينه تعريف كرده باشيد، نيست. در مصر يك دفعه تظاهرات آرام شد و بعد از فرار مبارك به شرم‌الشيخ اين فضا را القا كردند كه مصري‌ها پذيرفته‌اند احمد شفيق نخست‌وزير باشد و جوانان و معترضان حرفي ندارند.

وي با بيان اينكه يك عنصر جديد وارد تحولات منطقه شد و مردم تونس به خيابان‌ها ريختند و گفتند كه ما «غنوشي» را نمي‌خواهيم، اظهار داشت: 24 ساعت طول نكشيد كه غنوشي استعفاء داد و فردا صدها هزار نفر در مصري كه به ظاهر آرام شده بود به ميدان آمدند و گفتند كه احمد شفيق بايد برود و احمد شفيق ظرف 48 ساعت بعد استعفاء داد. در چنين شرايطي، نخست وزيري كه انتخاب شد به ميدان تحرير آمد و گفت كه من نخست وزيري‌ام را از شما دارم.

* آمريكايي‌ها به دنبال موج سواري بودند

متكي به عملكرد دولت بحرين در قبال تحولات اين كشور نيز اشاره كرد و گفت: در روزهاي نخستين، وليعهد اين كشور عنوان كرد كه بنشينيم و گفت‌وگو كنيم. هفته دوم تانك‌ها وارد ميدان لؤلؤ شدند و 2 روز بعد از كشتار و هجومشان، به پادگان‌ها برگشتند. تانك‌ها رفتند و تجمع شديدتر شد و رابرت گيتس وزير دفاع آمريكا به بحرين آمد و فرداي آن روز نيروهاي عربستان وارد بحرين شدند.
وزير خارجه سابق كشورمان با بيان اينكه تحولات منطقه، تحولات تركيبي پيچيده‌اي است، گفت: اعضاي شوراي امنيت كه هستند؟ همه درگير اين بحرانند و به دنبال مديريت آن مي‌باشند و اولين نگاهشان اين بود كه به نحوي اين بحران را رفع و رجوع كنند و اصلاحات انجام شود تا نه سيخ بسوزد و نه كباب و اين رژيم‌ها بمانند و آمريكايي‌ها هم سوار موج شوند. ولي ديدند نمي‌توانند و مبارك و بن علي رفتند و قذافي هم خودش تدبير كرد.
متكي قذافي را كسي خواند كه در 15 سال گذشته همه منافع كشورش را قرباني غربي‌ها كرد.

* عربستان به بيراهه مي‌رود

وي با بيان اينكه دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران از طريق سازمان‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي نمي‌تواند به عنوان تنها مدعي اين مسائل پرونده را به شوراي امنيت ببرد، اظهار داشت: دستگاه ديپلماسي مي‌تواند با دبيركل سازمان ملل گفت‌وگو كند و از آن بخواهد كه اقدامات و ابتكاراتي را صورت دهد.

وزير خارجه سابق كشورمان به اظهارات مقام معظم رهبري در ايام نوروز اشاره كرد كه فرمودند اين اقدام را اشتباه مي‌دانند و به عربستان نصيحت كردند كه با اين اقدام، منفور منطقه مي‌شود.
متكي با بيان اين كه عربستان به بيراهه مي‌رود، گفت: وزارت امور خارجه چند روز پيش در مورد عربستان موضع‌گيري و اعلام كرد كه اين كشور بايد از بحرين خارج شود.

* دفاع از دستگاه ديپلماسي را به خودش مي‌سپارم

وي با ذكر اين نكته كه دستگاه ديپلماسي نمي‌تواند در اين زمينه اقدامات عملي صورت دهد، اظهار داشت: من دفاع از دستگاه ديپلماسي را به خودش مي‌سپارم. اما لازم مي‌دانم كه فهمم را از اقدامات دستگاه ديپلماسي عنوان كنم. اينقدر انرژي براي پيگيري در درون اين ملت‌ها ايجاد شده كه نيازي به ما ندارند. ما تكليف داريم كه مواضع‌مان را اعلام كنيم. مردم بر اساس آگاهي و لبريز شدن صبرشان به مرحله‌اي رسيده‌اند كه كسي جلودارشان نيست.

متكي افزود: من از اساتيد دانشگاه مي‌خواهم كه اين بحران را به 10 تا 20 رساله تقسيم و دانشجويان در مقاطع بالا در اين زمينه كار كنند. اين مقطع حساس از خاورميانه رقم‌ زننده شرايطي خواهد بود كه انشاءالله به نفع ملت‌‌هاي منطقه است.

* خليج فارس جنوب شرق آسيا نيست

وزير خارجه سابق كشورمان در پاسخ به سؤالي در خصوص وقوع اتفاقي مشابه آنچه براي نيروگاه فوكوشيما در ژاپن رخ داد براي نيروگاه بوشهر، با اشاره به مخالفت برخي احزاب اروپا از جمله حزب سبز‌ها با انرژي هسته‌اي و تبليغاتي كه اين روزها در اين زمينه صورت مي‌گيرد، اظهار داشت: حادثه ژاپن از حوادث نادري است و سونامي هر هزار سال يك بار رخ مي‌دهد. شهري كه 10 هزار نفر در آن مفقود و كل آن از بين رفت 40 سال پيش با چنين مشكلي مواجهه شده بود و بر همين اساس ديواري بتني به ارتفاع 10 متر و به طول 22 متر در كنار دريا ساختند، اما ارتفاع سونامي اخير 15 متر بود و به راحتي از ديوار عبور و شهر را ويران كرد.
وي ادامه داد: در روز هزاران پرواز هوايي انجام مي‌شود و هيچكس با ديدن حوادث هوايي به اين نتيجه نرسيده كه نبايد از ظرفيت پروازهاي هوايي استفاده كرد.

متكي به انرژي هسته‌اي و مزاياي آن اشاره كرد و گفت: در حال حاضر بخش قابل توجهي از توليد انرژي در دنيا در 50 سال گذشته از طريق نيروگاه‌هاي هسته‌اي تأمين شده است.
وي با اشاره به اظهارات بوش كه گفته بود ايراني‌ها چون نفت و گاز دارند نيازي به انرژي هسته‌اي ندارند، اظهار داشت: من پاسخ دادم مگر آمريكا نفت و گاز ندارد كه 25 درصد انرژي‌اش از نيروگاه‌هاي هسته‌اي تأمين مي‌شود؟ و بوش در نطق بعدي به اين گفته من جواب داد و اعلام كرد، منظور ما سلاح هسته‌اي است و اينكه ايران به سمت سلاح نرود و ما با انرژي هسته‌اي مشكلي نداريم.

متكي ادامه داد: ‌حادثه فوكوشيما حتماً دست‌اندركاران را در زمينه ايمني بيشتر نيروگاه‌ها ترغيب و توصيه مي‌كند. خليج فارس منطقه ژاپن نيست. جنوب شرق آسيا، شرايط كاملا متفاوتي دارد، در اين منطقه بارها سونامي رخ داده است. اينكه بر اساس فوكوشيما براي ايران حرف جديدي بزنند، مبنا ندارد. مي‌توانند اين حرف را در مورد فرانسه و آلمان نيز مطرح كنند. اين از آن مطالبي است كه مطرح مي‌كنند، ولي هيچ‌ وقت دليل نمي‌آورند.

* ايمني بالاي نيروگاه بوشهر

وزير خارجه سابق كشورمان با ذكر اين نكته كه ايمني نيروگاه بوشهر بر اساس آخرين استانداردها تعريف شده، اظهار داشت: مطالبي كه مطرح مي‌كنند به دليل بي‌پايگي، خيلي نتوانسته جاي خود را باز كند.

* همه درشكه‌هاي كشور در غرب اتراق مي‌كرد

وي در پاسخ به سؤالي مبني بر اينكه شما زماني كه در دولت نهم بر سر كار آمديد، بحث اساسي‌تان نگاه به شرق بود و چرا اين نگاه موفق نشد؟ اظهار داشت: من در يكي از بندهاي برنامه‌اي كه به مجلس ارائه دادم نگاه به آسيا و شرق را گنجاندم و هدف من از آن كلمه، صرفاً در حوزه سياسي نبود بلكه هدف ايجاد يك توازن در روابط خارجي بود.
متكي با بيان اينكه مناسبات خارجي ما كه از دوران قاجار شكل گرفته تا پيروزي انقلاب از جمله سياست، اقتصاد، تجارت و ... همه انحصاري (مونوپولايز) غرب شده بود و همه درشكه‌هاي اين كشور در غرب اتراق مي‌كرد، گفت: حرفي كه ما در دولت نهم زديم اين بود كه روابط خارجي كشور بايد متوازن باشد و اين به معناي مخالفت با غرب نبود، بلكه مشاركت همه ظرفيت‌هاي دنيا بود.

* پروژه‌اي كه غرب مي‌خواست از دستش در نرود

وزير خارجه سابق كشورمان به پروژه 450 ميليون دلاري ايران با شركت سوميتوي ژاپن در حوزه ارتباطات اشاره كرد كه پس از ايجاد شركت در اين زمينه به يك باره شركت زيمنس آلمان كه مخابرات ايران را در انحصار خود قرار داده بود به اصرار مي‌خواست اين پروژه را انجام دهد، براي اينكه اين پروژه از دست غرب در نرود.

متكي با طرح اين سؤال كه چرا ما نبايد منابع‌مان را متنوع كنيم؟ اظهار داشت: من همين نگاه را در وزارت خارجه تعريف كردم. تا قبل از آن 60 تا 65 درصد روابط اقتصادي خارجي ما با اروپا بود و اين در حالي بود كه ميزان روابط اقتصادي ما در آسيا 30 تا 35 درصد بود و ما اين نسبت را برعكس كرديم.

وي با تأكيد بر اينكه منظور من از شرق، شرق جغرافيايي نيست، بلكه شرق سياسي، اقتصادي و به معناي ظرفيت‌‌هاي ديگر غير از غرب است، گفت: ‌هدف ما از اين سياست اين بود كه از همه ظرفيت‌ها استفاده كنيم و منحصر به اروپا و غرب نشود. البته در اروپا نيز بين 3 تا 4 كشور شامل انگلستان، آلمان و ايتاليا تقسيم شده بود و ما اين را نيز متوازن كرديم. اگر به حجم مبادلات با اسپانيا، سوئد، پرتغال و هلند نگاه كنيد، از ابتداي دولت نهم تا پايان آن، اين مبادلات متحول شده است.

* چين و روسيه هيچوقت پيشنهاد ‌دهنده قطعنامه عليه ايران نبودند

وزير خارجه سابق كشورمان در خصوص همراهي روسيه و چين با قطعنامه‌هاي شوراي امنيت عليه ايران نيز با بيان اينكه كشورها در مباحث و موضوعات سياسي جهاني براساس منافع خود حركت مي‌كنند، اظهار داشت: چين و روسيه هيچوقت پيشنهاد ‌دهنده قطعنامه عليه ايران نبودند و در مورد همه قطعنامه‌هايي كه ارائه شد، سعي كردند با بخش‌هاي تند و شديد آن كه البته بر منافع‌شان هم مبتني بود، مخالفت كنند.
وي گفت: ما به آنها به خاطر راي ‌دادن به قطعنامه اعتراض مي‌كرديم، ولي اينكه باني قطعنامه نبودند، مورد توجه قرار مي‌گرفت. مناسبات بين كشورها جمع جبري است. ما به بخشي از سياست‌هاي چين و روسيه نقد داشتيم و در بخش‌هايي هم با هم كار مي‌كرديم.

* مخالف صادرات كالاهاي غير استاندارد چيني هستيم

متكي با بيان اينكه ما با صادرات كالاهاي غير استاندارد چيني مخالفيم، افزود: اما از افزايش روابط اقتصادي سالم و دو طرفه ايران و چين حمايت مي‌كرديم چرا كه چين اقتصاد بزرگي در دنياست.

* اميدواريم به سر عقل بيايند

به گزارش خبرنگار فارس، منوچهر متكي در ادامه و در پاسخ به اين سؤال كه به نظر شما پرونده هسته‌اي ايران چگونه حل خواهد شد؟ گفت: ما بايد هدف‌گذاري كنيم و طرف‌هاي مقابل را متقاعد كنيم كه به نفع آنهاست كه با ايران به عنوان كشور عادي مثل بقيه برخورد كنند و برخورد دوگانه ديگر جوابگو نيست.
وي افزود: ما در بحث عراق اين تأثيرگذاري را بر آمريكايي‌ها داشتيم كه سياست‌هايشان در اين كشور غلط است و از زماني اين تغييرات در سياست‌هاي آمريكايي‌ها در عراق ايجاد شد و پرونده‌ها را به عراقي‌ها دادند وضعشان بهتر شد. البته عقده عمومي در مردم عراق وجود داشت و دارد، همانطور كه 3 روز پيش مشاهده كرديم.

به گفته متكي در موضوع هسته‌اي و فعاليت‌هاي صلح‌آميز قانوني ايران آنها (غربي‌ها) بايد به اين نكته برسند كه در اين زمينه عادي برخورد كنند و تبلور اين عادي برخورد كردن بيانيه تهران بود كه سندي بسيار مهم و با ارزش است.

وزير خارجه سابق كشورمان اميدواريم قدري به سر عقل بيايند و بدانند كه شرايط در حال تغيير است.
وي در عين حال يادآور شد: البته در حال حاضر در شرايط گرفتارند، ولي اگر از اين شرايط خارج شوند، ممكن است بازي‌ها و شيطنت‌هايي داشته باشند.

* در خط سياست خارجي كار مي‌كنم

وزير خارجه پيشين در پاسخ به سؤالي در خصوص كانديداتوري مجس و رياست جمهوري با بيان اينكه من عمدتا در خط سياست خارجي كار مي‌كنم، گفت: مسيرهايش هم دفتر - دانشگاه و دفتر - صدا و سيماست. معتقدم مهمترين رخداد سياست داخلي، انتخابات مجلس نهم است و حتما بنده در ارتباط با مجلس نهم يكي از فعالان جدي سياسي خواهم بود به اين معنا كه براي اصل انتخابات مجلس نهم تلاش مي‌كنم.

متكي در پاسخ به اين سؤال كه آيا براي مجلس نهم كانديد مي‌شويد؟ اظهار داشت: قبلاً به اين سؤال پاسخ داده‌ام و گفته‌ام كه انشاءالله نه، نظرم اين است كه براي اصل انتخابات تلاش‌هايي را صورت دهيم. الان در حوزه سياست داخلي بايد به بحث انتخابات مجلس بپردازيم و بعد از آن پيرامون پرونده رياست جمهوري صحبت كنيم. من پاسخ به سؤالات مربوط به رياست جمهوري را با تعويق و تأخير در آينده مي‌دهم.

وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا مي‌خواهيد راه و روش احمدي‌نژاد را ادامه دهيد؟ گفت: هر زمان سؤال اول را پاسخ بدهم (حضور در انتخابات رياست جمهوري)، سؤال دوم را نيز پاسخ خواهم داد.

* «نگفتن» را تمرين مي‌كنم

متكي در خصوص علت بركناري‌اش كه چندين بار از سوي دانشجويان مطرح شد و بارها كلمه «سنگال» از گوشه و كنار سالن به گوش مي‌رسيد، اظهار داشت: من نگفتن در اين زمينه را تمرين مي‌كنم، البته روال كار ما گفتن است و بنا به ملاحظاتي در اين بحث شركت نمي‌كنم و مطلبي را هم عنوان نمي‌كنم، زيرا قديمي شده و خبر مربوط به سال 89 است.
وي از دانشجويان خواست كه اخبار سال 1390 را پيگيري كنند و افزود: معذوري دارم. قطعاً اين بدان معنا نيست كه حرف‌هاي نزدني ندارم، بلكه بيان آنها را مصلحت نمي‌دانم و اين مصلحت صرفاً نگاه شخصي بنده است. فكر مي‌كنم مجال را براي ورود به موضوعات مختلفي كه مورد توجه و نياز كشور است، قرار دهم.

* چقدر از سفرايي كه انتخاب كرديد علوم سياسي خوانده‌اند؟

وزير خارجه سابق كشورمان در پاسخ به سؤالي مبني بر اينكه شما چقدر به رشته علوم سياسي اهميت مي‌دهيد و چقدر از بين سفرايي كه انتخاب كرده‌ايد، اين را ملاك قرار داديد؟ گفت: بعد از پيروزي انقلاب يكي از جاهايي كه دستخوش تحولات جدي شد، وزارت خارجه بود. بسياري از نيروهايي كه بعد از انقلاب به عنوان جوانان انقلابي وارد وزارت خارجه شدند، رشته تحصيلي‌شان علوم سياسي نبود و عمدتاً فني و پزشكي بود. اما از زماني كه وزارت خارجه نيازش را تعريف كرد، بسياري از نيروهايي كه در اوايل دهه 70 تا به امروز جذب اين وزارتخانه شده‌اند از رشته‌هاي مطلوب وزارت خارجه است و تلاش شد از رشته‌هاي علوم سياسي، روابط بين‌الملل، اقتصاد و جغرافيا استفاده شود و دانشكده وزارت خارجه نيز اقدام به تربيت نيرو كرد.

وي با طرح اين پرسش كه آيا اين بدان معناست كه اصلاً نيرويي به غير از اين رشته‌ها جذب نشد؟ پاسخ داد: خير؛ تعداد كساني كه از غير رشته‌هاي مطلوب به وزارت خارجه آمدند، درصد بسيار كمي هستند.
متكي اضافه كرد: ما در انتخاب سفرا به دو عنصر مهم تجربه و زمينه‌هاي علمي آنها توجه مي‌كنيم.

وي با بيان اينكه البته اين دو ملاحظه استثناء هم دارد، خاطرنشان كرد: برخي از مقامات سياسي كه رشته آنها رشته‌هاي مطلوب وزارت خارجه نيست، هم در 30 سال گذشته به كار گرفته شدند. در ديگر نقاط جهان نيز اين روال وجود دارد. از جمله اينكه معاون رئيس جمهور آمريكا به عنوان سفير اين كشور راهي ژاپن شد. ما برخي مقامات، وزرا و معاونان رئيس جمهور را به عنوان سفير انتخاب كرديم، اما تعداد آنها در مقايسه با 200 سفيري كه در طول مدت وزارتم اعزام شدند يك به 10 نيست.

وزير خارجه سابق كشورمان ادامه داد: من در دوره اخير مي‌توانم مواردي را عنوان كنم كه به طور نادر سفيري از بين كارشناسان انتخاب شد، البته ترجيح اين است كه مدارج طي شود. كساني كه علوم سياسي را انتخاب مي‌كنند بايد علاقه‌مند به كار در دستگاه ديپلماسي باشند و به مداومت كار معتقد.

به گفته وي ديپلماسي مثل سابيدن سنگ است كه براي صيقل يافتن نيازمند زمان مي‌باشد. ديپلماسي ورآمدن مي‌خواهد و در ورآمدن سابقه مطرح است. البته تسلط به زبان نيز يكي از الزامات مي‌باشد.
وي همچنين گفت كه وزارت خارجه بعد از دانشگاه‌ها رتبه اول را از نظر مدارك و مدارج علمي در بين تمام دستگاه‌هاي كشور به خود اختصاص داده است.

متكي در پايان به دانشجويان توصيه كرد كه هويت شخصي و جمعي داشته باشند و افزود: استقلال نعمت بزرگي است و نداشتن استقلال يعني نوكري.

وي بهترين نوكري را خدمت به مردم دانست.