منبع: هفتهنامه نيشن
ترجمه: مریم جعفری
عصرایران - بگذارید حقیقت را بگویم. فکر میکردم که در حال خواندن کمدی سیاسی دیگری از "اندی بوروویتز" از معدود کسانی که طنزهای سیاسی اش افراد را وادار به خندیدن میکند، هستم؛ اما اینطور نبود، این سخن "اندی" نبود بلکه کلامی از "بندر العیبان" رئیس شورای دولتی حقوق بشر سعودی بود که میگفت:"عربستانسعودی جزو نخستین کشورهای است که از حقوقبشر طبق مفاد و قوانین اسلام حمایت و حفاظت میکند".
این جمله بسیاری مسخره به نظر میرسد چرا که ما از طریق منابع مختلف میدانیم که عربستانسعودی یکی از محافظهکارترین و محدودترین کشورها در خاورمیانه است.
کسانی که از زندانهای این کشور فرار کردهاند، میگویند که شکنجههای فراوانی به طور سیستمایک علیه زندانیان اعمال میشود.
عربستان همچنین دارای یکی از پیچیدهترین سیستمهای انسداد اینترنت و شبکههای اجتماعی است. در این کشور جمع شدن عدهای معدودی از شهروندان بدون اجازه دولتی غیرقانونی است و هیچ تضمینی برای آزادیهای مذهبی وجود ندارد.
در این میان حقوق زنان به شدت نقض میشود و اگر آنان ادعا کنند مورد تجاوز قرار گرفتهاند، هیچ دادگاهی مسببان آن را، مجرم نمیشناسد.
در روستاهای این کشور اگر افرادی به هم علاقمند شوند، محکوم به مرگ خواهند بود و زنان بدون خویشاوند مرد اجازه حضور در خیابانها را ندارند و حتی نمیتوانند پشت اتومبیلهای خودشان رانندگی کنند. تنها اخیرا در پیروزی بزرگی، زنان سعودی اجازه یافتند که در فروشگاههای زنانه بدون وجود کارمند مرد، كار کنند.
زمانی که موج اعتراضات دموکراسیخواهی به همسایه این کشور، بحرین رسید ریاض به هراس افتاد و براي سرکوب مردم بحرین ، با گسیل نیرو، کنترل آنجا را در دست گرفت.
طبق گزارشهای منتشر شده، زندانهای سعودی مملو از وبلاگنویسان و افرادی است که خواهان بیان عقایدشان در فضاهای عمومی بودند.
برای مثال، "مختار الهاشمی" ۴۷ ساله توسط نیروهای مخفی سعودی دستگیر شد و از دوم ماه فوریه سال ۲۰۰۷ میلادی در زندان به سر میبرد.
او که یکی از سرشناسترین افراد جنبش اصلاحطلبي است، پیش از این ، اصلاح قانون اساسی و به رسمیت شناختن حقوق دموکراتیک را خواستار شده بود.
طبق اخبار منتشر شده ، او در پنج سال گذشته تحت شکنجههای روحی و روانی متعددي قرار گرفته بود و دادگاهش تا سال ۲۰۱۱ برگزار نشد و با اینکه بازدداشت او، توسط وکلای سعودی و سازمانهای حقوقبشر خودسرانه و غیرقانونی اعلام شد اما "الهاشمی" همچنان در زندان به سر میبرد.
در گزارش دیدبان حقوقبشر با بیان اینكه عربستان "ایمن نیست"، آمده است که با وجود ممنوعیتهای اعمال شده از سوی مسئولان سعودی از مارس گذشته، هواداران اصلاحات در عربستان از نیمههای دسامبر تاکنون توانستهاند چندین بار تظاهرات اعتراضآمیز برگزار کنند.
در این بیانیه با اشاره به تظاهرات در "ریاض"، "البریده" و "قطیف"، تاكيد شده است كه بازداشتهاي طولانیمدت و بدون محاکمه همچنان ادامه دارد و نیروهای امنیتی سعودی در این شهرها معترضان را فورا بازداشت میکنند.
"کریستوفر ویلک" پژوهشگر امور خاورمیانه در سازمان دیدبان حقوقبشر، میگوید "پرداختن به حق مسلم انسانی یعنی اعتراض مسالمتآمیز، در کشوری مانند عربستان بسیار اهمیت دارد، چرا که در این کشور هیچگونه ابزاری برای مشارکت در جامعه وجود ندارد."
البته بندر العیبان به خوبی از تمامی این مسائل آگاه است. او بدون شک بسیار باهوشتر از تحصیلکردههای آمریکایی است چرا که او از دانشگاه "جان هاپکینز" و دانشگاه "کارولینایجنوبی" در رشته سیاست و روابط بینالملل در مقطع دکترا فارغ التحصیل شده است و به علاوه کرسی ریاست کمیسیون حقوقبشر دولت ریاض را در اختیار دارد.
در حقيقت او تلاش میکند که حقوقبشر در عربستان نامبهم به نظر برسد. العیبان در آخرین مقاله خود نوشته است "حقوقبشر نیازی مبرم و استراتژی ضروری برای هر ملت و کشوری است."
اما ما میدانیم تا زمانی که دولتمردان سعودی از سیاست "چماق و هویج" استفاده میکنند، بهار عربی به سادگی اجازه ورود به مرزهای این کشور را نمییابد.
در ابتدا دولت پرداخت مبلغ نقدی قابل توجهای را به شهروندان عادی این کشور پیشنهاد میکند و پس از آن دست به طرحهای ابتکاری برای آموزش و اشتغال این شهروندان میزند. وقتی که این رشوههای دولتی پرداخت میشود، ریاض به خوبی به شهروندان این کشور میفهماند که اگر تظاهرات دموکراسیخواهی را سازماندهی یا در آن شرکت کنند، از تمامی این مزایا محروم خواهند شد.
در هر صورت برگزاری چنین تظاهراتی مانند آنچه در میدان التحریر قاهره شاهد بودیم، سازماندهی میشود اما پیام حکومت چنان رعبانگیز است که حتی یک نفر هم دیده نمیشود؛ دقيقا در همین زمان منتقدان، نویسندگان مقالات و وبلاگنویسان زندانی میشوند.
در صحنه بعدی، آقای العبیان همچنان تاکید میکند که پادشاهی در حال تقویت اصول عدالت، برابری و برقراری آن برای تمامی اقشار جامعه است تا آزادی قانونی آنان تضمین شود.
او ادامه میدهد که ریاض تمامی توجه خود را معطوف به توسعه کرده است تا استانداردهای زندگی را افزایش دهد و شکوفایی و ثبات را برای تقویت و حفظ حقوق شهروندان تضمین کند.
او با اشاره به معاهده ۲۶ قانون دولتی این کشور که میگوید "کشور طبق قانون اسلامی از حقوق شهروندانش حمایت میکند" تصریح می کند که کشور توسط قانون شریعت اداره میشود و بنابراین تمامی معاهده و توافقنامههای که عربستانسعودی تاکنون امضا کرده است تحت تاثیر این قوانین قرار میگیرد.
اما "محمد فهد القحطانی" رئیس جمعیت حقوق مدنی و سیاسی عربستان، میگوید: "در کشور عربستان اجرای دقیق و درست شریعت اسلامی و جلوگیری از نقض حقوق مردم فقط در صورتی امکانپذیر است که مردم اراده امور را خودشان به دست داشته باشند."
او با اشاره به تقسیم ناعادلانه ثروت و بهرهمندی یک قشر خاص از آن، ادامه میدهد که خزانه کشور عربستان مملو از پول است اما این پولها به دست طبقات مختلف مردم نمیرسد بلکه یک طبقه خاص است که از این پولها بهره میبرد.
اکنون وضعیت مردم کشور بر سر دو راهی قرار دارد به گونهای که یا باید با همه مردم تعامل و برای آنها اشتغالزایی شود و به آنها کمکهای اقتصادی صورت گیرد یا همچنان از منافع "طبقه خاص جامعه عربستان" حفاظت شود.
او تاکید میکند: "در نظامهای دموکراتیک، نظارت و شفافیت وجود دارد اما این امر در عربستان وجود ندارد و آن هم به خاطر ماهیت انتصابات سیاسی است، یعنی فردی برای دستگاهی تعیین میشود و میداند که چهار یا پنج سال یا بیشتر یا کمتر در پست خود قرار دارد بنابراین میخواهد که از این جایگاه خود استفاده کند و معمولا شیوه آن هم این است که او با چند نفر همدست میشود و بیتالمال را به سرقت میبرد."
حقیقت تلخ آن است که مقامهای ریاض به شدت از این مسائل در هراس هستند و بر این باورند که هر اقدامی ميتواند سکوت شهروندان سعودی را بشکند و بهار عربی را به داخل مرزهای این کشور بكشاند.
سران عربستان دهههای طولانی است که تنها به جهانیان میگویند که در رياض سازمانهایی برای اجرای اصلاحات وجود دارد اما همچنين بر اين نكته تاكيد ميكنند كه باید این مسیر را به آرامی طی کنند چرا که فشارهای سیاسی داخلی، تهدیدی برای تمامی شهروندان است.
اما مشخص نیست که آیا این فشارها توسط خود حاکمان سعودی برای حفظ پایههای سلطنتیشان به وجود میآید و یا اينكه سعودیها هنوز برای تمرین دموکراسی آمادگی کامل را ندار؟
هر چقدر هم که سخنان و ادعاهای سران سعودی حقیقت داشته باشد، این داستان بسیار خندهدار است و من از اندی بوروویتز، برای اشتباه فاحشم عذرخواهی میکنم.